| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,224 |
| تعداد مقالات | 18,148 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,929,094 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,008,056 |
تحلیل و بررسی مبانی مشروعیت و ماهیت، حکم حکومتی از منظر علّامه طباطبائی (ره) | ||
| اندیشه علامه طباطبائی | ||
| مقاله 3، دوره 5، شماره 8، تیر 1397، صفحه 78-51 اصل مقاله (475.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tat.2019.36359.69 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید بیگی* 1؛ صالح حسن زاده2 | ||
| 1دانشگاه علامه طباطبائی،مدرس گروه معارف اسلامی | ||
| 2دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ابعاد و زوایای مختلف حکم حکومتی همواره در نزد متفکران اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ازجمله مهمترین آنها بحث از ماهیت و مبانی مشروعیت حکم حکومتی است. علّامه طباطبائی صدور حکم حکومتی را در عرضِ حکم شرعی برای ادارة جامعة اسلامی از سوی ولیّ امر مشروع میداند و معتقد است حاکم اسلامی، از جانب خداوند متعال، مجاز است به صدور احکام حاکمیتی اقدام نماید که این احکام بهمانند احکام شرعی معتبر بوده و لازمالاجرا و واجبالاطاعه است. علّامه نسبت به شناخت ماهیت احکام حکومتی، احکام حکومتی را احکامی مستقل میداند که ولیّ امر ضمن التزام به مشورت در وضع، بهصورت مستقل و بدون دخالت دیگران، اقدام به صدور آن مینماید. این احکام برای تأمین نیازهای متغیّر و غیرفطری افراد جامعه، ضمن مخالفت نکردن با شرع مقدس و بهشرط تأمین موافقت حکم با شرع، برحسب تأمین مصلحت امت اسلامی، بهصورت موقت وضع میشود. احکام حکومتی میتواند به اختلاف اعصار و امصار مختلف شود و با برطرفشدن اهداف و مصالحی که موجب وضع آنها شده، بهصورت خودکار مرتفع گردد. این پژوهش به روش کتابخانهای و به شیوة توصیفی- تحلیلی، اسناد و دادههای جمعآوریشده از آرا و اندیشة علّامه طباطبائی را مورد تحلیل و تحقیق قرار داده و به بررسی ماهیت و مبانی مشروعیت حکم حکومتی از منظر ایشان پرداخته است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حکم حکومتی؛ احکام متغیّر؛ ولیّ امر؛ مبانی مشروعیت؛ ماهیت | ||
| مراجع | ||
|
منابع و مآخذ - ابنبراج، قاضى عبدالعزیز. (1406ق.). المهذّب (لابنالبراج). (2 جلد). چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم. - ابنمنظور، محمدبن مکرم. (1414ق.). لسانالعرب. چ 3. بیروت: دار صادر. - اندلسى، ابوحیان محمدبن یوسف. (1420ق.). البحر المحیط فى التفسیر. بیروت: دارالفکر. - تبریزی، جوادبن علی. (1425ق.). رسالةفی لبس السواد - الأنوار الإلهیة. (1 جلد). چ 1. قم: دار الصدیقة الشهیدة سلام الله علیها. - حلّى، حسنبن یوسفبن مطهر اسدى. (1413ق.). قواعد الأحکام فی معرفةالحلال و الحرام. (3 جلد). چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم. - خمینى، امام (ره). (1386ش.). صحیفة امام. (21 جلد). تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س). - راغب اصفهانى، حسینبن محمد. (1412ق.). مفردات ألفاظ القرآن. چ 1. بیروت: دمشق. - شهید ثانی. (1410ق.). الروضةالبهیة فی شرح اللمعةالدمشقیة. المحشّى: محمدکلانتر. 10 جلد. چ 1. قم: کتابفروشى داورى. - شـهید ثـانی. (1416ق.). تمهید القواعد. قم: دفتر تـبلیغات اسـلامی. - شهید اول، محمدبن مکى. (1400ق.). القواعد و الفوائد. (2 جلد). چ 1. قم:کتابفروشى مفید. - صدر شهید سید محمدباقر. (1375ش.). اقتصادنا. بی جا: مکتب الاعلام الاسلامی. - صرامی، سیف الله. (1380ش.). احکام حکومتی و مصلحت. چ 1. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت. - طباطبائی، سید محمدحسین. (1388ش.). بررسیهای اسلامی. به کوشش سید هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب. - ــــــــــــــــــــــــــــــــ . ( 1388ش.). تعالیم اسلام. به کوشش سید هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب. - ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1387ش. الف). رسالت تشیع در دنیای امروز. به کوشش سید هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب. - ـــــــــــــــــــــــــــــ . (1387ش. ب).روابط اجتماعی در اسلام. به کوشش سید هادی خسروشاهی. قم: بوستان کتاب. - ــــــــــــــــــــــــــــ . (1341ش.). بحثی دربارة مرجعیت و روحانیت (مقالة ولایت و زعامت). تهران: شرکت سهامی انتشار. - ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1374ش.).المیزان فى تفسیر القرآن. ترجمة سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامى. - ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1417ق.). المیزان فى تفسیر القرآن. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزة علمیة قم. - طبرسى امینالإسلام فضلبن حسن. (1372ش.).مجمعالبیان فى تفسیر القرآن. چ 3. تهران: ناصرخسرو. - ـــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1410ق.). المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف. (2 جلد). چ 1. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة. - طریحی، فخرالدینبن محمد. (1375ش.). مجمعالبحرین. چ 3. تهران: مرتضوی. - فیومى، أحمدبن محمد. (1414ق.). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. چ 2. قم: مؤسسة الدار الهجرة. - کاظمى جوادبن سعید. (1365 ش.). مسالک الأفهام الى آیات الأحکام. چ 2. تهران: کتابفروشى مرتضوى. - محقق حلّى، نجمالدین، جعفربن حسن. (1408 ق.). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. (4 جلد). چ 2. قم: مؤسسة اسماعیلیان. - مطهرى، مرتضى. (1377 ش.). مجموعه آثار استاد شهید مطهرى. (29 جلد). ج 1. چ 8. تهران: صدرا. - مفید، محمّدبن محمدبن نعمان عکبرى. (1413 ق.).المقنعة(للشیخ المفید). - مفید، محمدبن محمد. (1414 ق.). تصحیح اعتقادات الإمامیة. چ 2. قم: المؤتمر العالمی لألفیه الشیخ المفید. - مقدس اردبیلى، احمدبن محمد. (1403 ق.). مجمعالفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. (14 جلد). چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزةعلمیه قم. - مکارم شیرازى، ناصر. (1427 ق.). دائرةالمعارف فقه مقارن. (1 جلد). چ 1. قم: انتشارات مدرسه امام علىبن ابى طالب علیهالسلام. - نائینى، میرزا محمدحسین غروى. (1424 ق.). تنبیه الأمة و تنزیه الملة. (1 جلد). چ 1. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزة علمیة قم. نجفى (صاحبالجواهر)، محمدحسن. (1404 ق.). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. (43 جلد). چ 7. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 788 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 579 |
||