| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,226 |
| تعداد مقالات | 18,178 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,973,599 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,024,971 |
بازنگری در تعریف نظریه با رویکرد کتابشناختی | ||
| فصلنامه بازیابی دانش و نظامهای معنایی | ||
| مقاله 3، دوره 6، شماره 20، تیر 1398، صفحه 75-93 اصل مقاله (311.6 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jks.2019.45048.1242 | ||
| نویسندگان | ||
| فریده کعب عمیر* 1؛ غلامرضا حیدری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| برای نظریه تعاریف گوناگونی در متون ارائه شده است که با رویکرد کتابشناختی و تحلیل محتوا قابلدسترسی هستند. این گوناگونی در کلیدواژه هایی که در تعاریف وجود دارند قابلمشاهده است. در این مقاله تعاریف موجود از نظریه در متون استخراج و با استفاده از روش تحلیل محتوای آن تعاریف، واژگان اصلی و مترادف و بسامد هرکدام محاسبه شد. تحلیل محتوای 125 تعریف منجر به شناسایی 9 واژهی اصلی و 67 واژهی مترادف شد. واژگان اصلی یافت شده در این تحلیل محتوا عبارتاند از: مفهوم، تبیین، رابطه، پدیده، مجموعه، فرضیه، نظام مند، پیش بینی و روش. درنهایت، با رویکرد کتابشناختی تعریف بازنگری شده ای از نظریه ارائه شد که نمایانگر مفهوم آن و واژگان اصلی دربرگیرنده ی این مفهوم در متون است. بهطورکلی در تعریفی که در این پژوهش از نظریه ارائه شده است به رویکرد کتابشناختی و تجربی گرایانه توجه شده است و به وجوه توصیف، تبیین، پیش بینی و کنترل بهصورت فرایندی و در یک حالت سطح بندی در تعریف نظریه با استفاده از واژگان کلیدی توجه شده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تبیین؛ پدیده؛ رابطه؛ فرضیه؛ نظریه | ||
| مراجع | ||
|
ابوالمعالی، خدیجه. (1390). پژوهش کیفی از نظریه تا عمل. تهران: علم. ادیبحاجباقری، محسن، پرویزی، سرور و صلصالی، مهوش. (1396). روشهای تحقیق کیفی. تهران: بشری. ادیبی، حسین و انصاری، عبدالمعبود. (1395). نظریههای جامعهشناسی. تهران: جامعه. ازکیا، مصطفی و آستانه، علیرضا. (1389). روشهای کاربردی تحقیق (ج 1). تهران: کیهان. استراوس، انسلم و کربین، جودیت. (1390). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای (ابراهیم افشار زنجانی، مترجم). تهران: نشر نی. اشرفیریزی، حسن و کاظمپور، زهرا. (1387). روش تحقیق و گزارشنویسی: راهنمای عملی تدوین پایاننامه و رساله تحصیلی. تهران: چاپار. باقری، خسرو، سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه. (1389). رویکردها و روشهای پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. باکلند، مایکل کی. (1388). خدمات کتابخانه در نظر و عمل (مرتضی کوکبی، مترجم). تهران، چاپار. باکلند، مایکل کی. (1383). پنج چالش فراروی پژوهشهای کتابداری (ترجمه ناهید طباطبایی). اطلاعشناسی. 1 (3)، 157-174. بیتس، مارس جی. (1387). مقدمهای بر فرانظریهها، نظریهها و الگوها (ترجمه غلام حیدری). کتابداری و اطلاعرسانی، 4 (11)، 185-207. بیگدلی، زاهد و شاهینی، شبنم. (1393). پیچیدگی و تکامل مفاهیم اطلاعات و رفتار اطلاعاتی. تعامل انسان و اطلاعات، 1 (3)، 182-190. پاور، بیی.اس. (1392). نظریهپردازی برای تعیین فرضیه در مطالعات سازمانی (حس داناییفرد و بهنام شهائی، مترجم). تهران: صفار ثنایی، وحید. (1389). نظریه در مدیریت. بازیابی 10 دیماه 1395، از VN2000.PERSIANBLOG:IR/1389/11 حری، عباس. (1382). مروری بر مفاهیم و نظریهها در قلمرو اطلاعشناسی. اطلاعشناسی. 1 (1)، 11-34. حسینی، رضا (گردآورنده و مترجم). (1387). نظریهپردازی: مفاهیم و استلزامات. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. خنیفر، حسین و بردبار، حامد. (1393). درآمدی بر مدلسازی در علوم رفتاری. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. داناییفرد، حسن و اصغریصارم، علی. (1393). گفتارهایی در نظریهپردازی توسعه منابع انسانی سازمانی. تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر. داناییفرد، حسن. (1389). نظریهپردازی: مبانی و روششناسیها. تهران: سمت. ................... (1392). استراتژیهای نظریهپردازی. تهران، سمت. دلاور، علی .(1389). مقدمهای بر نظریههای اندازهگیری (روانسنجی). تهران: سمت. دلاور، علی. (1374). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد. دیانی، محمدحسین. (1387). نظریهسازی در تحقیقات علوم اجتماعی. مشهد: کتابخانه رایانهای. رویکردهای غیرپوزیتیویستی در بازنگری سرچشمههای مفاهیم و نظریهها. بازیابی آذر 1395، از http://www.hawzah.net/fs/Magazine/view/3814/3932/24422/ رهادوست، فاطمه (1374). روشهای پژوهش در کتابداری و اطلاعرسانی. تهران: سازمان اسناد ملی. رهادوست، فاطمه. (1384). مباحث نظری در کتابداری و اطلاعرسانی. تهران: کتابدار. ریمینی، دن. (1394). واژهنامه مفهومها و موضوعهای پژوهش (مرتضی کوکبی، مترجم). همدان: سپهر دانش. زوستاک، ریک. (1394). طبقهبندی علم (پدیدهها، دادهها، نظریهها، روشها، رویهها) (محمدرضا مختارپور و علیاکبر خاصه، مترجمان و غلامرضا حیدری، ویراستار). تهران: نشر کتابدار. ساروخانی، باقر. (1386). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. فیشر، کرنای، اردلز، ساندا، و مککچینی، لین. (1387). مقدمهای بر فرانظریهها، نظریهها و الگوها. در غلامرضا حیدری (مترجم)، نظریههای رفتار اطلاعاتی. تهران: کتابدار. شومینکر، پاملاجی، تانکارد، جیمزویلیام و لاسورسا، دومینیکال. (1390). نظریهسازی در علوم اجتماعی (محمد عبداللهی، مترجم). تهران: انتشارات جامعهشناسان. صمدی، هادی. (1390). ساختار نظریههای علمی در علوم طبیعی و علوم اجتماعی. تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. فیشر، کارن، اردلز، ساندا و مک کچنی، لین. (1387). نظریههای رفتار اطلاعاتی (فیروزه زارع، محسن حاجی زینالعابدینی، غلام حیدری و لیلا مکتبیفرد، مترجمان). تهران: کتابدار. کرایست، جان ام. (1365). مبانی فلسفه کتابداری آموزشی (اسداللّه آزاد، مترجم). مشهد: آستان قدس رضوی. کریشان کومار. (1374). روشهای پژوهش در کتابداری و اطلاعرسانی (فاطمه رهادوست و فریبرز خسروی، مترجمان). تهران: کتابخانه ملی ایران. کومار، کریشان. (1387). خدمات مرجع (زاهد بیگدلی، مترجم). اهواز: دانشگاه شهید چمران. کیس، دونالد. (1393). جستوجوی اطلاعات: بررسی تحقیقات دربارهی اطلاعیابی، نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاعاتی (زاهد بیگدلی، شبنم شاهینی، روحاله خادمی و سیده صدیقه طاهرزاده موسویان، مترجمان) (ویرایش 2). اهواز: دانشگاه شهید چمران. گیدنز، آنتونی. (1376). جامعهشناسی (منوچهر صبوری، مترجم). تهران: نشر نی. لاندین، رابرتویلیام. (1395). نظریهها و نظامهای روانشناسی (تاریخ و مکتبهای روانشناسی) (یحیی سیدمحمدی، مترجم). تهران: ویرایش. محمدیاستانی، مرتضی و شعبانی، احمد. (1396). نظریه و نظریهپردازی در علوم کاربردی با استفاده از روششناسی عمومی لینهام (مطالعه موردی: علم اطلاعات و دانششناسی). فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28 (1)، 15- 28. مصدق، حمید. (1350). مقدمهای بر روش تحقیق (ج 1). کرمان: مدرسه عالی مدیریت کرمان. ملکاوی، فتحیحسن. (1380). گامی به سوی نظریهپردازی در تعلیم و تربیت اسلامی (غلامرضا متقیفر و اسدالله طوسی، مترجمان). قم: مؤسسه آموزش و پژوهش امام خمینی. منصوریان، یزدان. (1393). روش تحقیق در علم اطلاعات و دانششناسی. تهران: سمت. منصوریان، یزدان. (1392). جایگاه چارچوب نظری و مفهومی در پژوهش. بازیابی دی 1396، از http://www.lisna.ir/Note/13452 نادری، عزت اللّه و سیفنراقی، مریم .(1371). روشهای تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی با تأکید بر علوم تربیتی. تهران: دفتر تحقیقات و انتشارات بدر. نشاط، نرگس. (1384). پارادایمهای نظری و نظریهپردازی در علم اطلاعات. اطلاعشناسی. (23)، 3-22. وایت، پاتریک. (1396). صورتبندی سؤالات تحقیق: راهنمای پژوهشگران اجتماعی (کاظم حاجیزاده، مترجم). تهران: جامعهشناسان. هومن، حیدرعلی. (1366). پایههای پژوهش در علوم رفتاری: شناخت روش علمی. تهران: پارسا. هومن، حیدرعلی. (1374). شناخت روش علمی در علوم رفتاری. تهران: پارسا. یورلند، بیرگر. (1381 ج). نظریه و فرانظریه در علم اطلاعرسانی: تفسیری جدید (مهدی داودی، مترجم). در علیرضا بهمنآبادی (ویراستار، گردآورنده و مترجم)، مبانی تاریخچه و فلسفه علم اطلاعرسانی (ص 425-448). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران (نشر اثر اصلی، 1998). Kerlinger, F. (1973). Foundations of Behavioral Research. New York: Holt, Rinehart and Winston. Pettigrew, K. E., & McKechnie, L. (2001). The use of theory in information science research. Journal of the American society for information science and technology, 52(1), 62-73. Zweizig, D. (1977). Measuring library use. Drexel Library Quarterly, 13, 2- 15. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,228 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,074 |
||