| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,224 |
| تعداد مقالات | 18,170 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,965,096 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,020,973 |
اصل 139 قانون اساسی در پرتو رویه قضایی و داوری | ||
| پژوهش حقوق خصوصی | ||
| دوره 8، شماره 30، فروردین 1399، صفحه 230-255 اصل مقاله (425.05 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jplr.2019.42690.2220 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیدرضا نیکبخت* 1؛ احمد همتی کلوانی2 | ||
| 1استاد حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| اصل 139 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که ارجاع دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی به داوری را محدود و مقید مینماید به اخذ مصوبه هیات دولت و مجلس، باعث نظریات و آرای حقوقی متفاوت شده است. در یک دستهبندی کلی میتوان آنها را «نظریه ظاهرگرایان» و «نظریه واقعگرایان» نامید. حاصل نظریه ظاهرگرایان این است که اصل 139 بر هر دعوایی که یکطرف آن دولت بوده و بر داوری توافق کرده باشد اعمال میشود و لذا در صورتی دعوا عملاً با داوری و رای معتبر حلوفصل خواهد شد که مصوبه هیات دولت و یا حسب مورد مصوبه مجلس را داشته باشد و در غیر این صورت داوری و بالتبع رای آن معتبر نخواهد بود. بهموجب این نظر، اصل 139 درمجموع ازلحاظ اقتصادی نفع دولت را در بر ندارد و لذا باید برای آن چارهای اندیشید. در مقابل نظریه واقعگرایان قرار میگیرد که میتواند پاسخی باشد به نظریه ظاهرگرایان. صاحبان این نظر معتقدند که با یک تفسیر منطقی و اصولی از اصل 139، فقط درجایی که دولت یکطرف دعوایی است که حقیقتاً موضوع آن اموال عمومی و دولت است، ارجاع آن دعوا به داوری نیازمند مصوبه یا مصوبات مذکور در آن اصل میباشد. با این تفسیر میتوان قائل به پویایی و مفید بودن اصل برای کشور یعنی دربردارنده منافع ملی بود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| داوری؛ اصل 139 قانون اساسی؛ اموال عمومی و دولتی؛ داوری پذیری؛ رویه داوران و قضایی | ||
| مراجع | ||
|
- اسکینی، ربیعا، «اختیار دولت و سازمانهای دولتی در مراجعه به داوری تجاری بینالمللی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 25، زمستان، 1369. - پژوهشگاه قوه قضاییه، «مجموعه آراء قضایی تجدیدنظر استان تهران (حقوقی)»، سال ۱۳۹۲. - پژوهشگاه قوه قضاییه، «مجموعه آراء قضایی تجدیدنظر استان تهران (حقوقی)»، سال 1391. - پیری، فرهاد، «تفسیر اصل 139 قانون اساسی ایران؛ درسهایی از دعاوی گذشته»، فصلنامه رای: مطالعات آرای قضایی پژوهشگاه قوه قضاییه، شماره 19، تابستان 1396. - شمس، عبدالله، «موافقتنامه داوری و صلاحیت دادگاه»، مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، پاییز (1382) شماره 37. - صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد دوم: جلسه سی و دوم تا پنجاهم)، اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، ۱۳۶۴ - ضیایی بیگدلی، محمدرضا، «حقوق بینالمللی عمومی»، چاپ سی و هشتم، (تهران: گنجینه دانش، (1388). - طباطبائی موتمنی، منوچهر «حقوق اداری». (تهران: انتشارات سمت، 1378). - عابدی- محمد تقی، «صلاحیت قضایی و صلاحیت داوری «مجله حقوقی بینالملل ریاست جمهوری»، (1385)، شماره 35. - فتاحی، مهدی؛ «فصلنامه دانش حقوق عمومی مرکز پژوهشکده شورای نگهبان»، سال چهارم، بهار و تابستان (1394)، شماره 11. - فتحی، محمد و کاظم کوهی اصفهانی، «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به همراه نظرات تفسیری، مشورتی و ... شورای نگهبان 1396-1359»، پژوهشکده شورای نگهبان، ۱۳۹6. - کریمی، عباس، محمدرضا پرتو، «داوری پذیری دعاوی مربوط به اموال عمومی و دولتی فصلنامه پژوهش حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی». ش 36 - «گزیده[h1] آراء داوری مرکز داوری اتاق بازرگانی ایران»، جلد اول (1387 –1383)، (تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای شهر دانش، 1389). - «گزیده آرای داوری مرکز داوری اتاق ایران، جلد دوم»، (1392 -1388)، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوق (تهران: شهر دانش، سال 1392). - «گزیده آرای داوری مرکز داوری اتاق ایران، جلد سوم»، (1390- 1393)، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوق (تهران: شهر دانش، چاپ اول، 1396). - همتی کلوانی، احمد، «رویه قضائی در شناسایی و اجرای آرای داوری بینالمللی در ایران»، پایاننامه دانشگاه شهید بهشتی، سال 1388. - هندی، اصغر، «بررسی تسری شروط اصل 139 قانون اساسی به اموال شرکتهای دولتی»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 61، زمستان(1386). 1. Herbert Kronke & Others (eds), Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: A Global Commentary on the New York Convention (London: Kluwer Law International 2010). 2. Bungenberg, Marc & others (eds), International Investment Law (Germany: Hart Publishing 2015). 3.Mistelis, Loukas & Stavros Brekoulakis (eds), Arbitrability: International & ComparativePerspectives (London: Kluwer Law International 2009). 4.Poudret, Jean-Francoois & Sebastien Besson, Comparative Law of International Arbitration (Stephen Berti & Annette Ponti tts) Switzerland: (Sweet & Maxwell 2007). 5.Rubino-Sammartano, Mauro, International Arbitration Law and Practice (3rd ed, New York: Juris Publishing 2014). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,548 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,970 |
||