| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,933 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,992,974 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,780,432 |
ابعاد حقوقی بهره برداری از هیرمند | ||
| پژوهش حقوق عمومی | ||
| مقاله 11، دوره 22، شماره 68، مهر 1399، صفحه 291-324 اصل مقاله (552.8 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjpl.2019.37210.1987 | ||
| نویسندگان | ||
| نرگس اکبری1؛ علی مشهدی* 2؛ حسین کاظمی فروشانی3 | ||
| 1دانش آموختة دکتری حقوق بینالملل، گروه حقوق بینالملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار حقوق عمومی و بینالملل دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 3دانشآموخته کارشناسی ارشد حقوق بینالملل، گروه حقوق بینالملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| رودخانة بینالمللی هیرمند یک رودخانة مرزی بین کشورهای افغانستان و ایران میباشد که سرچشمة آن در خاک کشور افغانستان واقع شده است و یکی از موضوعات حقوقی- سیاسی بین ایران و افغانستان از زمان امضای عهدنامة پاریس 1857 تاکنون بوده است. هدف افغانستان از سدسازیهای متعدد بر هیرمند تأمین آب مورد نیاز برای شرب، کشاورزی، صنعت، انرژی برق آبی، کنترل سیلاب و ... است. با این حال پیامدهای زیستمحیطی این سدسازیها در سطح داخلی و بینالمللی بحث برانگیز است. کاهش حقابة ایران منجر به خشکسالی و بیابانزایی، کاهش فراوردههای غذایی محلی، فقر گروههای حاشیهنشین جامعه و مهاجرت، تغییر شیوة زندگی برخی از ساکنان منطقه از کشاورزی، شکار و ماهیگیری به فعالیتهای غیرقانونی چون سرقت، آدمربایی، قاچاق مواد مخدر، کالا و سوخت شده است. مقاله با روش توصیفی – تحلیلی بر آن است تا با استفاده از رویة داوری و قضایی، عرف بینالمللی تعهدات بینالمللی افغانستان را در زمینة بهرهبرداری از هیرمند تبیین نماید و نتیجه میگیرد که دولت افغانستان بموجب تعهدات عرفی متعهد میباشد از رودخانة هیرمند بطور منصفانه و معقول طوری که آسیب جدی به کشور پائیندست (ایران) وارد نشود بهرهبرداری نمایند و علاوه بر آن حل این مسئله نیازمند همکاری هر دو کشور میباشد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| "استفاده منصفانه و معقول"؛ "منع ایراد آسیب مهم"؛ "هیرمند"؛ "سدسازی"؛ "افغانستان و ایران" | ||
| مراجع | ||
|
بای، یارمحمد، هیدروپلتیک رودهای مرزی (تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران، 1384). - حیدری مکرر، حمید و دیگران، سیستان انبار غلة ایران (زابل: دانشگاه زابل،1380). - ضیایی بیگدلی، محمدرضا، حقوق بینالملل عمومی، چاپ 48 (تهران: گنج دانش، 1396). - فدایی، سید احمد و چکنگی، علی رضا، سد دوستی؛ نماد پیوند دو ملت (مشهد: شرکت آب منطقه ای خراسان، 1384). - فرشادگهر، ناصر، نظام حقوقی رودهای بینالمللی و اروند رود (تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی،1367). - گوندینگ، لوتار، هویسمان، جی، دبلیو و دینا شلتون، حقوق محیط زیست، ترجمة محمدحسن حبیبی، جلد 2 (تهران: انتشارات دانشگاه تهران،1381). - لووت و لوان اسمیت و سرفردریک جان گلدسمید، آرای هیئت داوری19 اوت 1872 و 10 آوریل 1905، متن آرای مندرج در سنت جان، لندن (پارس شرقی: روایتی از سفرهای کمیسیون مرزی پارس،1876). - کیس الکساندر،پیتر سند اچ و وینفراید لانگ، حقوق محیط زیست، ترجمة محمد حسن حبیبی، جلد3، چاپ 4 (تهران: دانشگاه تهران، 1392). - محمدعلیپور، فریده، حقوق استفادههای غیرکشتیرانی از آبراههای بینالمللی (تهران: میزان،1396). - موسوی، سید فضل ا...، حقوق رودخانههای بینالمللی (تهران: نشر دادگستر،1389).
مقالهها - اسکندری رضایی، داوود، «چشمانداز جهانی بحران آب»، فصلنامة آسیای مرکزی و قفقاز، شمارة 69، (1389). - احمدی، سیدعباس، «هیدروپلتیک رودخانة هیرمند»، رشد آموزش جغرافیا، سال 19، شماره 67،(1383). - اطاعت، جواد و ورزش، اسماعیل، «هیدروپولیتیک هیرمند: دلایل، آثار و پیامدها»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارة 80، (1391). - براون ویس، ادیت، «حفاظت از محیط زیست و حقوق نسلهای آینده، در پرتو رأی مشورتی 1996 دیوان بینالمللی دادگستری»، ترجمة نادر ساعد، فصلنامة سیاست خارجی، سال 15، شماره 3، (1380). - حافظنیا، محمدرضا، مجتهدزاده، پیروز و علیزاده، جعفر، «هیدروپلتیک هیرمند و تأثیر آن بر روابط خارجی ایران و افغانستان»، فصلنامة مدرس علوم انسانی، شماره 45، (1385). - حقشناس، نیلوفر و جعفری ولدانی، اصغر، «طرح تغییر مسیر اروند رود و قواعد حقوق بینالملل»، مجلة حقوقی، شمارة 12، (1387). - زرقانی، سیدهادی، «نقش رودهای مرزی در همکاری و همگرایی منطقهای، نمونة موردی هریرود و سد دوستی»، مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، بهار و تابستان، شمارة 16، (1390). - سنائی، وحید، «هیدروپلیتیک حوضه هریرود و اثرات آن بر روابط ایران ترکمنستان و افغانستان»، فصلنامه روابط خارجی، تابستان، سال سوم، شماره سوم، (1390). - شهبازبگیان و شفایی، «تحلیلی بر احداث سد سلما بر رودخانة هریرود در کشور افغانستان»، مرکز تحقیقات استراتژیک، تابستان، دورة 178، (1395). - شیرازیان، شیرین و خطیبی، عطیه، «حقوق بهره برداری غیرکشتیرانی از آبراههای بینالمللی با نگاهی به توسعه پایدار»، پایداری، توسعه و محیط زیست، زمستان، دوره دوم، شماره 4، (1394). - عزتی، عزت ا...، محمد حسن خزری و محبوبه نیک فرجام، «تحلیلی بر هیدروپلتیک شرق ایران»، فصلنامة پژوهش نو در جغرافیای انسانی، سال چهارم، شمارة اول، (1390). - محمدی، عباس، «نگاهی به طرح عظیم GAP در ترکیه و آثار آن بر حوضة دجله و فرات»، ماهنامة آب- جهان سبز، شمارههای 4و 5، (1394). - موسوی، سید فضلالله، حسینی، سید حسین و موسویفر، سیدحسین، «اصول حقوق بینالملل محیط زیست در پرتو آرای مراجع حقوقی بینالمللی»، فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، پاییز، سال 17، شمارة 48 ، (1394). - موسوی، سید فضلالله و موسویفر، سیدحسین، «اختلاف زیستمحیطی آرژانتین و اروگوئه (2010)؛ تبیین برخی مباحث و اصول»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، زمستان، دورة 45، شمارة 4، (1394). - نگارش، حسین و لطفی، لیلا، «بررسی خساراتهای ناشی از حرکت ماسههای روان در شرق زابل با استفاده از تصاویر ماهوارهای»، فصلنامة پژوهشهای جغرافیای طبیعی، بهار، دورة 41، شمارة 67، (1388).
پایاننامه - جباری، محمد، رژیم رودخانههای بین المللی، پایاننامه کارشناسی (دانشکدة روابط بینالملل وزارت امور خارجه، 1375).
ب- انگلیسی Books - Brierly, J, The Law of Nations (London: Oxford University Press, 2010).
- Kaya, Ibrahim, Equitable Utilization: The Law of Non-Navigational Uses of International Watercourses (Uk: Ash Gate Publishing, 2003).
- Berga, L. Bofill, J.C. Polimon, A. Buil, E. De Cea, J.A, Manueco, J Dams and Reservoirs, “Societies And Environment In The 21st Century“, Taylor& Francis Group,(2006).
-Bradnock, Robert W, ”The Routledge Atlas of South Asian Affairs”, Routledge publisher, First Edition,(2016).- Legal Problems Relating to the Utilization and Use of International River- Report by the Secrery- General, See A/5409, Extact from the Yearbook of the International Law Commission Vol. II(2), (YILC,1974).
-McCaffrey, Stephen C, The Law of International Watercourses, Second Edition, (Oxfprd: Oxfprd University Press Inc, 2007), -Mcintyre, Owen, Environmental Protection of International Watercourses under International Law (Rutledge Publisher, 2007).
Articles - Austin. J, ”Canadian – United States Practice and Theory Respecting the International Law of International Rivers: A Study of the History and the Influence of the Harmon Doctrine”, Canadian Bar Review, No. 31, (1959).
- Erades. L. June, (1969), ”Gut Dam Arbitration”, Netherlands International Law Review, Volume 16, Issue 02, (2016).
-Kirschner.Adele.J. & Tiroch.Katrin, “The Waters of Euphrates and Tigris: An International Law Perspective“, Max Planck Yearbook of United Nation Law, Vol.16, (2012).
- Laylin, John, ”Rinaldo.G & Bianchi.L, The Role of Adjudication In International River Disputes: The Lake Lanoux Case”, AJIL, Vol. 53, No.I, (1959).
- Mccaffrey & Stephen. C, ”The Harmon Doctrine One Hundred Years Later: Buried, Not Praised“,(1996), Available at: https:// pdfs. semanticscholar. org/ f43d/ 18019 aac 4307b0d74 e3f865f3b8e46ffdfba.pdf.
- Mizanur Rahaman, Muhammad, ”Principles of International Water Law: Creating Effective Transboundary Water Resources Management”, Int. J. Sustainable Society, Vol. 1, No. 3, (2009).
- Salman M.A, ”Entr into force of the UN watercourses Convention: Why should it matter?”, International Journal of Water Resources Development, Vol. 31 (2015).
- Schwabach, Aaron, ”The United Nations Convention on the Law of Non-Navigational Uses of International Watercourses, Customary International Law, and the Interests of Developing Upper Riparians”, International Law Journal, 33Tex, (1998).
- Soboka Bulto, Takele, ”Between Ambivalence and Necessity Occlusions on the Path Towards a Basin Wide Treaty in the Nile Basin”, Colorado Journal of International Environmental Law and Policy, Vol. 20, (2009).
- Sohnel, J, ”Irruption Du Droit De L'environnement Dans La Jurisprudence De La C.I.J. : L'affaire Gabcikovo- Nagymaros “ , RGDIP, No1 , (1998).
- Wirsing, Robert G. Adeel, Zafar, ”Imagining Industan: Overcoming Water Insecurity in the Indus Basin”, Springer Publisher, (2016).
Cases - Territorial Jurisdiction of International Commission of the River Oder, Judgment, No.16, PCIJ, Series A, No.23, (1929). - Diversion of Water from the Meuse Case (Netherlands v. Belgium), P.C.I.J. (Ser. A/B) No. 70, (1937). - U.S. Supreme Court. Nebraska v. Wyoming, 325 U.S. 589 (1945). Nebraska v. Wyoming. No. 6, Original. Argued March 5, 6, 7, 1945. (Decided June 11, 1945). - Corfu Channel case, (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland v. Albania), (1949). - Lake Lanouxs Arbitation (France V. Spain), (1957). - ICJ, Gabcikovo –Nagymaroscase, General List No. 92, (25 September, 1997). - ICJ, PulpMills on the River Uruguay, (Argentina v. Uruguay), (10 April 2010).
Documents - Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment (Stockholm Declaration, 1972). - Estatutos del Rio Uruguay (Statute of the River Uruguay), Signed at Salto on Feb. 26, 1975, (entred into force18 Sept, 1976). -Report of the United Nations Conference on Water (Mar del Plata, 14-25 March 1977), doc, E/CONF.70/29, P.5 (51), (1977).
- Convention on the Protection and Use of Transboundary Watercourses and International Lakes, Helsinki, (1992).
- United Nations Convention on the Law of the Non-Navigational Uses of International Watercourses, (1997).
- Reports of International Arbitral Awards, Trail smelter. case, (United States, Canada),(1938-1941), Available at: http:// legal. un. org/ riaa/ cases/ vol_III/1905-1982.pdf.
منابع فرانسوی - Barberis, J.A, “L'exploitation Hydro-Électrique du Paraná Et L'accord Tripartite de 1979”, Annuaire Français de Droit International, Vol. 32, (1986).
- G. Sauser-Hall, ”L'utilisation Industrielle des Fleuves Internationaux”, In: 83 Hague Recueil, (1953). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,503 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,039 |
||