| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,933 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,991,712 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,779,702 |
مروری بر دانش بومیگیاهشناسی، تاریخچهو اهمیت آن | ||
| فصلنامه علوم اجتماعی | ||
| مقاله 4، دوره 21، شماره 67، اسفند 1393، صفحه 123-152 اصل مقاله (277.97 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjss.2015.1235 | ||
| نویسنده | ||
| منصوره رضوی | ||
| ارشد مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی | ||
| چکیده | ||
| چکیده آنچه را که در گستره هستی با عنـوان طبیعت سبز نامیدهاند، چیزی نیست جز راز بقاء، سلامتی و زندگی همه موجودات زنده بر روی کره خاکی. گیاه این نعمت بزرگ و بی همتای الهی د رانواع گونهها، رنگها و مزهها تنها آفریدهای است که غذای جسم و روح بشر را تأمین میکند. آنگاه که انسان پا به عرصه جهان نهاد پیش از هر چیز گیاهان نیاز های او را برآورده نموده و ایشان را به آسایش و آرامش رساندند. انسان براساس دیدهها و تجربیاتش به آگاهی لازم در استفاده از گونههای گیاهی دست یافت و در طول عمرخود از آن بهرهمند گردید. رفته رفته با گذشت دهها هزار سال تا کنون براساس شواهد و قرائن موجود تغییرات زیادی در محیط زیست بوجود آمده، همچنین با تفکّر و پیشرفتهای علمی و فنی آدمی این دگرگونیها وارد زندگی روزمره گردیدهاند. اگر چه طبیعت تا پیش از این از مطلوبیتی بینظیر برخوردار بود امّا امروزه با روند برق آسای صنعتی شدن و ورود تکنولوژیهای روز، نابودی بستر سبز گیاهان و علم کهنسالان فراموش شده را نظارهگر هستیم. از این رو برای جلوگیری از مرگ طبیعت و اندوختههای مربوط به آن، اهمیت و توجه به دانش محلی گیاهشناسی تنها راه کمک به بقاء و زندگی بشر به شمار میآید. بدین ترتیب راه برای پژوهشـگران، متخصصان در علم و صنعت و عامه مردم در مطالعه، حفظ و مصرف گیاهان هموار خواهد شد. این مقاله برآن است تا با مروری در گذشته تاریخی انسان به یادآوری و معرفی شیوههای گذشتگان در بهرهمندی از گیاهان و قدرت سودآوری آنها به اهمیت موضوع بپردازد. بدین ترتیب آنچه را که خواننده دنبال خواهد نمود براساس مطالعات کتابخانهای و اسناد و مدارک موجود، توسط نگارنده جمعآوری و ارائه خواهد شد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| واژههای کلیدی:گیاهان؛ دانش محلی؛ گیاه شناسی مردمی | ||
| مراجع | ||
|
منابع - آموزگار، ژاله. (1374)، تاریخ اساطیری ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت. - انصاری، شهره. (1381)، تاریخ عطر در ایران، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - پانوف، میشل؛ پژن، میشل. (1382)، فرهنگ مردم شناسی، ترجمه: اصغر عسکری خانقاه، چاپ اول، تهران: سمت. - توب، کارل. (1375)، اسطورههای ازتکی و مایایی، ترجمه: عباس مخبر، چاپ اول، تهران مرکز. - جهانشاهی افشار، ویکتوریا. (1380)، فرایند و روشهای رنگرزی الیاف با مواد طبیعی، چاپ اول، تهران: دانشگاه هنر. - حاجی آخوندی، عباس؛ بلیغ، ناصر. (1381)، راهنمای کاربردی گیاهان داروئی، چاپ اول، تهران: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی. - حجازی، رامین. (1386)، دنیای خواص عود، چاپ اول، تهران: پندارپارس. - دورانت، ویل. (1381)، تاریخ تمدن (مشرق زمین گاهوارۀ تمدن)، ترجمه: احمد آرام؛ ع، پاشائی؛ امیرحسین آریان پور ، جلد اول، چاپ هشتم، تهران: شرکت انتشارات علمیو فرهنگی. - رضی، هاشم. (1383)، جشنهای آتش، چاپ اول، تهران: بهجت. - روح الامینی، محمود. (1380)، مبانی انسان شناسی (گرد شهر با چراغ)، چاپ اول، تهران: عطار. - نوگل، جی. ری، فریتز، جرج.ژ. (1371)، فیزیولوژی گیاهی (رشد و نمو گیاهی)، ترجمه: لاهوتی، مهرداد، جلد دوم، چاپ دوم، مشهد، موسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. - عسکری خانقاه، اصغر؛ شریف کمالی، محمد. (1378)، انسان شناسی عمومی، چاپ اول، تهران: سمت. - عفیفی، رحیم. (1374)، اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشتههای پهلوی، چاپ اول، تهران: توس. - فرهادی، مرتضی. (1378)، موزههای باز یافته (گمانه زنیهایی در فرهنگ عشایر روستاهای سیرجان، بافت، بردسیر و شهربابک استان کرمان)، مرکز کرمان شناسی. - قهرمان، احمد؛ اخوت، احمدرضا. (1383)، تطبیق نامهای کهن گیاهان دارویی با نامهای علمی، جلد اول، چاپ اول دانشگاه تهران. - کالستون، دیویس ساتر،. (1386)، زندگی گیاه سبز، ترجمه: مسعود مجتهدی؛ حسین لسانی، چاپ ششم، دانشگاه تهران. - کوه نور، اسفندیار. (1384)، دایرهالمعارف هنرهای سنتی ایران (جایگاه نقوش نمادین و سمبلیک در آثارهنرهای سنتی ایران)، جلد سوم، چاپ اول، مشهد، نور حکمت. - مجیدزاده، یوسف. (1379)، تاریخ وتمدن بین النهرین (تاریخ فرهنگی-اجتماعی)، جلد دوم، چاپ اول، مرکز نشر دانشگاهی تهران. - محرابی، ولی اله. (1383)، تاریخ مصو رپزشکی جهان (از کهن ترین روزگارتا دوره معاصر)، جلد دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات دایره المعارف تاریخ پزشکی. - محرابی، ولی اله. (1383)، تاریخ مصورپزشکی جهان (از کهن ترین روزگارتا دوره معاصر)، جلد سوم، چاپ اول، تهران: انتشارات دایرهالمعارف تاریخ پزشکی. - محرابی، ولی اله. (1383)، تاریخ مصورپزشکی جهان (از کهن ترین روزگارتا دوره معاصر)، جلد چهارم، چاپ اول، تهران: انتشارات دایرهالمعارف تاریخ پزشکی. - محرابی، ولی اله. (1383)، تاریخ مصور پزشکی جهان (از کهن ترین روزگارتا دوره معاصر)، جلد ششم، چاپ اول ، تهران: انتشارات دایرهالمعارف تاریخ پزشکی. - محرابی، ولی اله. (1383)، تاریخ مصور پزشکی جهان (از کهن ترین روزگارتا دوره معاصر)، جلدهفتم، چاپ اول، تهران: انتشارات دایرهالمعارف تاریخ پزشکی. - محسنی، منوچهر. (1382)، مقدمات جامعه شناسی، چاپ نوزدهم، تهران: دوران. - مرادی، محمد. (1386)، مردم شناسی پیش از تاریخ وجوامع ابتدایی، چاپ اول، تبریز: موسسه توسعه علمی پژوهشی کوثرپژوه سهند. - ملک شهمیرزادی، صادق. (1378)، ایران در پیش از تاریخ (باستان شناسی ایران از آغاز تا سپیده دم شهرنشینی)، چاپ اول، تهران: معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور. - ویلسون، لویس سیتوز. (1374)، گیاه شناسی، ترجمه: فریدون ملکزاده؛ فاطمه فریدون مقدم، جلد اول، چاپ ششم، دانشگاه تهران. - هدایت، صادق. (1312)، نیرنگستان، چاپ اول، جاویدان. - پاپلی یزدی، محمدحسین؛ فتح نیا، امان اله. (1384)، بررسی روابط متقابل انسان و درخت بلوط (مطالعه موردی شهرستان گیلان غرب)، نشریۀ رشد آموزش جغرافیا، دورۀ بیستم، تهران: شمارۀ 1. - حاج علی محمدی، هما. (1385)، فن آوری تهیۀ ذغال در شمال ایران (پژوهشی در حوزۀ دانش بومی ایران)، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علاّمه طباطبائی، شماره 35- 34. - حاج علی محمدی، هما؛ تقوی شیرازی، مریم؛ قربانی، عبدالباسط. (1385)، اطلس مردم گیاه درمانی ایران، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 35-34. - رستمی، فرحناز. (1382)، مفاهیم- نگرشها- چالشها و چشم انداز دانش بومی، چکیده مقالات اولین همایش دانش بومی و ذخایر توارثی کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان - رسولی، غلامحسین. (1378)، رنگرزی سنتی در پیرسواران ملایر، نشریۀ نمایۀ پژوهش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال چهارم، شماره یازده و دوازده. - فرهادی، مرتضی. (1378)، مردم نگاری دانشها و فنآوریهای سنتی (نان شب مردم نگاران ایران)، فصلنامه نمایۀ پژوهش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال چهارم، شمارۀ یازده و دوازده. - فرهادی، مرتضی. (1385)، نوبَرِنارَس گیاه مردم شناسی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علاّمه طباطبائی شماره 35-34. - فرهادی، مرتضی. (1385)، گیاه مردم نگاری با چکیده و نمونههایی از گیاه مردم نگاری گیاهان خودروی کمره، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علاّمه طباطبائی شماره 35-34. - نوری، احمد. (1376)، دانش پزشکی در اوستا، نشریۀ فرهنگی- اجتماعی و هومن، سال ششم، شمارۀ 13 - تنگبرگ، مارگاتا. (1382)، گزارش مقدماتی مطالعاتی گیاه باستان شناسی در تپه سیلک، نقره کاران سیلک ترجمه: صادق ملک شهمیزادی، (گزارش فصل دوم طرح باز نگری سیلک- سلسله گزارشهای باستان شناسی3)، پژوهشکدۀ باستان شناسی. - کیمیایی، معصومه. (1383)، پژوهشهای باستان گیاه شناختی دومین فصل پژوهش در دشت شرقی مازندران (گوهرتپه)، گزارشهای باستان شناسی (3)، انتشارات پژوهشکده باستان شناسی میراث فرهنگی. - کیمیایی، معصومه. (1383)، گزارش مقدماتی مطالعات باستان گیاه دارویی در دشت کاشان، سفالگران سیلک (سلسه گزارشهای باستان شناسی5)، به کوشش صادق ملک شهمیرزای، انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. - میلر، نائومی. (1376)، پژوهش قوم-گیاه شناسی دیرینه در خوزستان- شوش و جنوب غربی ایران، تاریخ و باستان شناسی، ترجمه: هایده اقبال، گزارش گردهمایی بین المللی شوش و سمینار بلو، زیر نظر: ژان پرو و ژنوپیو دلفوس، مرکز نشر دانشگاهی. - مقدمهای بر لزوم شناخت بسترگیاهی منطقه چغاز نبیل http://www.choghazanbil.ir
-Muehlstein , lisa , G.weitzel , kelley , Ethnobotany or How native people use plants. http://www.pelotes.jea.com
-Plotkin , mark , Ethnobitanist ," Every time a medicine man dies it is like a library burning down." . Veilleux , connie , R.king , steven , 1996 , An introduction to ethnobotany. http://www.accessexcellence.org
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,188 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 991 |
||