دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,201
تعداد مقالات17,933
تعداد مشاهده مقاله54,993,020
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,780,455
اعتمادی, امیر, زالی‌پور مداب, مهران. (1400). مصلحت‌گرایی در عفو یا تبدیل مجازات محکومان به حبس‌های غیرتعزیری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 9(34), 217-244. doi: 10.22054/jclr.2021.47921.2012
امیر اعتمادی; مهران زالی‌پور مداب. "مصلحت‌گرایی در عفو یا تبدیل مجازات محکومان به حبس‌های غیرتعزیری". سامانه مدیریت نشریات علمی, 9, 34, 1400, 217-244. doi: 10.22054/jclr.2021.47921.2012
اعتمادی, امیر, زالی‌پور مداب, مهران. (1400). 'مصلحت‌گرایی در عفو یا تبدیل مجازات محکومان به حبس‌های غیرتعزیری', سامانه مدیریت نشریات علمی, 9(34), pp. 217-244. doi: 10.22054/jclr.2021.47921.2012
اعتمادی, امیر, زالی‌پور مداب, مهران. مصلحت‌گرایی در عفو یا تبدیل مجازات محکومان به حبس‌های غیرتعزیری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 9(34): 217-244. doi: 10.22054/jclr.2021.47921.2012

مصلحت‌گرایی در عفو یا تبدیل مجازات محکومان به حبس‌های غیرتعزیری

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
مقاله 8، دوره 9، شماره 34، فروردین 1400، صفحه 217-244    اصل مقاله (476.42 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2021.47921.2012
نویسندگان
امیر اعتمادی1؛ مهران زالی‌پور مداب* 2
1عضو مدعو گروه حقوق جزایی و جرم شناسی دانشگاه تهران پردیس فارابی تهران ، ایران
2کارشناس ارشد حقوق جزایی و جرم‌شناسی از دانشگاه تهران
چکیده
تحولات اجتماعی اقتضای به‌روزرسانی دیدگاه قانون‌گذار را متناسب با این دگرگونی‌ها دارد. جامعه درعین‌حال که تاب تحمل ارتکاب جرم را در خود نمی‌بیند و همیشه درصدد پاسخ‌گوییِ مناسب به ناهنجاری‌ها بوده است، اصلاح مجرم را نیز به‌منظور جامعه‌پذیری مراقبت می‌کند. مطالعه‌ی منابع کیفری اسلام و جایگاه توبه در این نظام حکایت از تأکید بر اصلاح انسان و رهبری او برای بازگشت به جامعه دارد. در این راستا، قانون‌گذار در تبصره‌ی (2) ماده‌ی 278 قانون مجازات اسلامی 1392 اختیار عفو یا تبدیل مجازات محکومان به حبس-های غیرتعزیری را به شرط توبه‌ی مرتکب‌ و مصلحت‌سنجی، به مقام رهبری واگذار کرده است. این تفویض اختیار به مقام رهبری در تعزیرات غیرمنصوص مطلق است، اما در مجازات‌های منصوص، با توجه به جنبه‌ی حق‌اللهیِ صرف داشتن آن‌ها، تأمل‌برانگیز است. از سوی دیگر، به‌رغم این‌که در قوانین کیفری به عبارت‌های «مصلحت» یا «تعزیرات منصوص شرعی» اشاره شده، ولی هیچ تلاشی از سوی قانون‌گذار برای شفاف‌سازی این عبارت‌ها صورت نگرفته است. دستاورد نوشتار حاضر حکایت از آن دارد که هرچند مصلحت‌گرایی در ارفاق نسبت به محکومان توجیه‌پذیر است، قانون‌گذار نتوانسته به‌روشنی و بدون ایجاد تعارض بین مقررات قانونی به تبیین موضوع بپردازد، لذا اصلاح و سازگارکردن تبصره‌ی مذکور با مقرره‌های دیگر ضروری است.
کلیدواژه‌ها
حبس غیرتعزیری؛ توبه؛ مصلحت‌گرایی؛ عفو
مراجع
  • اردبیلی، محمّدعلی. (1394). حقوق جزای عمومی، چاپ پنجم، جلد سوّم، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
  • جعفری لنگرودی، محمّدجعفر. (1368). ترمینولوژی حقوق، چاپ هفتم، تهران، انتشارات گنج دانش.
  • جعفری لنگرودی، محمّدجعفر. (1388). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، چاپ چهارم، جلد چهارم، تهران، انتشارات گنج دانش.
  • خالقی، علی. (1395). نکته‌‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری، چاپ هشتم، تهران، انتشارات مؤسّسة مطالعات و پژوهش‌‌های حقوقی شهر دانش.
  • خمینی، روح‌الله. ( 1365). صحیفة نور، جلد 20، تهران، انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
  • خمینی، روح‌الله. (1386). صحیفة امام (نور)، جلد 10، تهران، مؤسّسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  • صادقی، محمّدهادی. (1373). گرایش کیفری سیاست جنایی اسلام، رسالة دکتری حقوق جزایی و جرم‌‌شناسی، تهران، دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیّت مدرس.
  • صالح پور، جهانگیر. (1374). «فرایند عرفی شدن فقه شیعی»، مجلة کیان، شمارة 24.
  • صرامی، سیف‌‌‌‌الله. (1374). «مبانی احکام حکومتی از دیدگاه امام خمینی (ره)»، منتشرشده در مجموعه آثار کنگرة بررسی مبانی فقهی امام خمینی (ره)، جلد 7، تهران، نشر عروج.
  • طباطبایی، سیّدمحمّدحسین. (1396). بررسی‌‌های اسلامی، قم، نشر دار التبلیغ الاسلام.
  • علیدوست، ابوالقاسم. (1388). فقه و مصلحت، چاپ اوّل، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
  • عمید، حسن. (1389). فرهنگ فارسی عمید، چاپ اوّل، تهران، نشر راه رشد.
  • کلانتری، علی‌‌اکبر. (1378). حکم ثانوی در تشریع اسلامی، چاپ اوّل، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  • گرجی، ابوالقاسم. (1375). «مقالات حقوقی»، جلد 2، چاپ دوّم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  • مؤمنی، عابدین. (1382). حقوق جزای اختصاصی اسلام، چاپ اوّل، تهران، انتشارات خطّ سوّم.
  • محقّق داماد، سیّدمصطفی. (1379). قواعد فقه: بخش جزایی، چاپ اوّل، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.
  • مرعشی، محمّدحسین. (1373). دیدگاه‌‌های نو در حقوق کیفری اسلام، جلد 1، چاپ اوّل، تهران، انتشارات میزان.
  • مسجدسرایی، حمید و کبیری، سهیل. (1394). حدود اختیارات حاکم در حقوق کیفری اسلام، چاپ اوّل، تهران، انتشارات مجد.
  • مظاهری، حسین. (1388). رسالة توضیح المسائل، قم، مؤسّسة فرهنگی مطالعاتی الزهراء.
  • معین، محمّد. (1381). فرهنگ فارسی، جلد 1، چاپ چهارم، تهران، انتشارات اَدِنا.
  • منصورآبادی، عباس. (1397). کلّیّات حقوق جزا، چاپ سوّم، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
  • هاشمی شاهرودی، سیّدمحمود. (1378). بایسته‌‌های فقه جزا، چاپ اوّل، تهران، نشر میزان.
ب. عربی

  • ابن فهد حلّی، جمال‌‌الدین احمد بن محمّد اسدی. (1407ه.ق.). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، جلد 5، چاپ اوّل، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیّة قم.
  • ابن منظور، جمال‌‌الدین محمّد بن مکرم. (1997م). لسان العرب، جلد چهارم، الطبعه الاولی، بیروت، دار الصادر.
  • اندلسی مالکی، احمد بن محمّد. (بی‌تا). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، جلد دوّم، مصر، بی‌نا.
  • الانصاری، محمّدعلی. (1415ه.ق.). الموسوعه الفقهیه المیسره، جلد 3، قم، مجمع الفکر الإسلامی.
  • جزیره، عبدالرحمان. (بی‌تا). الفقه علی المذاهب الاربعه، جلد 5، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی.
  • حلّی، محقّق. (1409ه.ق.). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 4، چاپ دوّم، تهران، انتشارات استقلال.
  • خمینی، روح‌‌الله. (1365). تحریر الوسیله: کتاب قصاص، قم، مؤسّسة النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین.
  • خمینی، روح‌الله. (1410ه.ق.). کتاب البیع، جلد 2، چاپ چهارم، قم، مؤسّسة مطبوعاتی اسماعیلیان.
  • خوئی، ابوالقاسم. (بی‌‌تا). مبانی تکلملة المنهاج، جلد ۱ُ‌، نجف اشرف، مطبعة الآداب.
  • شهید ثانی، زین‌‌الدین بن علی. (1389). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (مباحث حقوقی شرح لمعه)، ترجمة اسدالله لطفی، چاپ هشتم، تهران، انتشارات مجد.
  • علّامه حلّی، حسن بن یوسف. (بی‌تا). تحریر الاحکام، جلد 2، مشهد، مؤسّسة طوس.
  • الغزالی، ابوحامد محمّد. (1417ه.ق.). المستصفی، تصحیح محمّد عبدالسلام عبد الشافی، بیروت، دار الکتب العلمیه.
  • غسان، رباح. (1984م). نظریه العفو فی التشریفات العربیه، بیروت، نشر عویدات.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,203
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,418


login