| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,658 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,736,555 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,323,003 |
مطالعه مولفه های مهارت تفکر خلاق و تفکر انتقادی در دوره ابتدایی | ||
| فرهنگ مشاوره و روان درمانی | ||
| مقاله 8، دوره 12، شماره 48، دی 1400، صفحه 219-258 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qccpc.2021.62559.2754 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حجتی1؛ حسن صائمی* 2؛ کاظم شریعت نیا2؛ علی اصغر بیانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر | ||
| 2استادیار گروه علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه آزاداسلامی واحد آزادشهر | ||
| 3دانشیار گروه علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه آزاداسلامی واحد آزادشهر | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر استخراج مؤلفه‌های مهارتهای تفکر خلاق و انتقادی در دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران بود. جهت انجام این پژوهش از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شده است. نمونه آماری 12 نفر از صاحبنظران علوم تربیتی و روانشناسی بودند که با استفاده از نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری داده، مصاحبه نیمهساختاریافته بود. برای تجزیه‌وتحلیل دادههای کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی استفاده شد. یافتههای پژوهش شامل 8 مقوله اصلی، 19 زیر مقوله و 88 مفهوم برای 4 مؤلفه اهداف، محتوا، روش‌های یاددهی– یادگیری و روش‌های ارزشیابی بود. ابتدا در بخش اهداف آموزش مهارت تفکر خلاق و انتقادی بر اساس نظر صاحبنظران، دو مقوله اصلی مهارتهای درونفردی و برونفردی استخراج شد. در گام بعدی برای محتوای آموزشی، مقولههای اصلی استخراج شده عبارت بود از: برنامهریزی و حل مسئله و آموزش مهارتهای ارتباطی و انتقادی. عنصر بعدی روش‌های یاددهی- یادگیری بود که مقولههای اصلی، روش‌های یاددهی- یادگیری خلاق و روش‌های یاددهی- یادگیری انتقادی بودند. در بخش نهایی بررسی مؤلفه‌ها به شیوههای ارزشیابی پرداخته شد که طبق نظر کارشناسان و صاحبنظران دو مقوله اصلی شیوهی ارزشیابی عملکردی و ارزشیابی تلفیقی استخراج گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفکر خلاق و انتقادی؛ اهداف؛ محتوای آموزش؛ روش‌های یادگیری و یاددهی؛ ارزشیابی | ||
| مراجع | ||
|
ادر، جان (2016). آموزش مهارتهای تفکر خلاق. کرمی، ابوذر. تهران: سایه سخن.
بیانی، علی‌اصغر (1398). روششناسی تحقیق کمی، کیفی و آمیخته. جلد اول. تهران: سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
تبریزی، منصوره (1393). «تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی». فصلنامه علوم اجتماعی،21(64)، 138-105.
تمسکی، محمدرضا (1399). «مدل‌های نظام راهنمایی مورد نیاز تحول بنیادین آموزش‌وپرورش». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(42)، 172-143.
حائری زاده، خیریه بیگم و محمدحسین، لیلی (1396). تفکر خلاق و حل خلاقانه مسئله. تهران: نشر نی.
خالقیان، بلال (رضا) (1394). کلاس درس محیط پرورش تفکر (تفکر منطقی، تفکر انتقادی، تفکر خلاق). تهران: نشر مهاجر.
درزیرامندی، هادی؛ یوسفی، فاطمه و درزی رامندی، محمد (1398). «تأثیر روش تدریس حل مسئله بر افزایش خلاقیت». پژوهش در برنامهریزی درسی، 16، 36 (63)، 211-236.
درویشی، مختار (1392). طراحی الگوی تدریس مفهوم محور در درس علوم و بررسی نقش آن بر مهارتهای تفکر (خلاق و انتقادی) دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی. سال تحصیلی 1391 – 1392. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
سیف، علی‌اکبر (1394). روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری و آموزش). تهران: نشر دوران.
شرفی، محمدرضا (1391). تفکر برتر (رویکردی فلسفی، دینی و روان‌شناختی به تفکر و کارکردهای آن در زندگی). تهران: انتشارات سروش.
عسکری، محمد (1391). «آموزش مهارتهای تفکر انتقادی: رویکردی بین‌رشته‌ای». فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 4(2) ۶۴ – ۳۵.
فیشر، رابرت (2018). آموزش تفکر به کودکان. صفایی مقدم، مسعود و نجاریان، افسانه. تهران: نشرگوزن.
قدرتی، زیبا و قدرتی، سیما (1396). «اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی از طریق بازی بر مشکلات رفتاری دانشآموزان». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 8(32).178 – 161.
کبیری، مسعود؛ کریمی، عبدالعظیم و بخشعلی زاده، شهرناز (1398). یافتههای ملی پرلز 2016: آموزش و یادگیری خواندن در سطح ملی و بین المللی. تهران: سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی.
کهریزی، سمیه؛ مرادی، آسیه و مؤمنی، خدامراد (1393). «اثربخشی شن بازی‌درمانی بر کاهش پرخاشگری / بیش فعالی کودکان پیش‌دبستانی». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 5 (18): 150 – 127.
لستر، مال و تیلور، دنیس (2017). تفکر انتقادی در برنامه درسی (راهنمای عملی پرورش مهارتهای تفکر انتقادی، فلسفه و سوادآموزی در کلاسهای ابتدایی). جوادی پور، محمد و همکاران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مایرز، چت (2016). آموزش تفکر انتقادی، ابیلی، خدایار، تهران: انتشارات سمت.
مؤمنی راد، اکبر؛ علی‌آبادی، خدیجه؛ فردانش، هاشم و مزینی، ناصر (1392). «تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج». فصلنامه اندازهگیری تربیتی، 14(4)222-188.
نوشادی، ناصر و آبادی، مظاهر (1397). «ارزشیابی جایگاه مهارتهای تفکر انتقادی در برنامه درسی ریاضیات دوره متوسطه مدارس عادی و تیزهوش». فناوری آموزش، 13(2)، 147-155.
نیستانی، محمدرضا و امام وردی، داود (1394). تفکر انتقادی (مبانی و مؤلفه‌ها). اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
یارمحمدیان، محمدحسین (۱۳۹۵). مبانی و اصول برنامهریزی درسی. تهران: انتشارات یادواره کتاب.
یاسمی، صدیقه؛ حسینیخواه علی؛ کیان، مرجان؛ گرامیپور، مسعود و حسینی، افضلالسادات (1399). «طراحی الگوی مدرسه خلاق برای دوره ابتدایی و اعتبارسنجی آن از دیدگاه متخصصان». نشریه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 10 (2)، 171 – 208.
Benesley, D. & Alan, A. (1997). "Critical thinking in Psychology", Pacific grove, California-Bollinger, A. Journal of knowledge management, 5(10), 22-34.
Broom, C. (2011). "From Critical Thinking to Critical Being". Education for Meaning and Social Justice. 24 (2)16-27.
Costa (Ed.), Developing minds (3rd Edition). Alexandria, VA: ASCD. 44-46.
Dewey. J. (1982). How we Think. Mass, D.C. Heath, Pp. 224.
Ennis, R. H. (2002). Goals for a critical thinking curriculum and its assessment. In Arthur L.
Gallup, P. (1985). A Primer on Digital Literacy. Mississauga, Ontario: John Wiley & Sons.
Halpern, D. F. (1996). "Teaching Critical Thining for Transfer Across Domains". American Psychologist, 53 (2) 449-455.
Humble, S. Pauline, D. & Elias, M. (2018). "Factor Structure of the Torrance Tests of Creative Thinking Figural Form A in Kiswahili Speaking Children: Multidimensionality and influences on creative behavior".Thinking Skills and Creativity, 27(2) 33-44.
Lipman, M. (1997)."Critical Thinking: What it Can be?". Educational Leadership, 64 (1) 38-63.
Lisa, G. S. & Mark, J. S. (2008). "Teaching Critical Thinking and Problem Solving Skills". The Delta Pi Epsilon Journal. 75(2) 90-99.
Monroy, L. (2014). "Teaching Creativity". Procedia - Social and Behavioral Sciences, 174 (1) 2795 – 2797.
Palmer, S. M. (2007). Critical Thinking Dispositions of Part-Time Faculty Members Teaching at the College Level. Doctoral dissertation, Ohio University. (pp 166).
Panjaitan, M. B. & Siagian, A. (2020). "The Effectiveness Of Inquiry Based Learning Model To Improve Science Process Skills And Scientific Creativity Of Junior High School Students". Journal Of Education And e-Learning Research, 7(4), 386-380.
Paul, R. & Elder, L. (2007). A guide for educators to critical thinking competency standards. Dillon Beach, CA; Foundation for Critical Thinking.
Ritter, S. M. & Mostert, N. J. (2017). "Enhancement of Creative Thinking Skills Using a Cognitive-Based Creativity Training". Journal of Cognitive Enhancement, 1 (3) 243–253.
Robert, D. & Barbara, L. W. (2006). "Critical Thinking Framework for Any Discipline". International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 17(2)160-166.
Runisah, U. (2016). "The Enhancement of Students Creative Thinking Skills in Mathematics through The 5E Learning Cycle with Metacognitive technique". International Journal of Education and Research,4 (7) 347-360.
Sternberg, R. J. (2006). The Nature of Creativity, London: Cambridge University Social Studies.18(1), 98-87.
Westerman, J. (2020). Motivesv Matter: Intrinsic Motivation in Work Learning And Labor Market Performance. Doctoral Dissertation, Department Of Sociology, Stockholm University.
Wilson, C. E. (2020). The Effects Of Inquiry-Based Lerning And Student Achievement In The Science Classroom. Student Research Submissions. 370.
Yuda, M. (2017). "Effectiveness of why is Digital Educational Materials for Developing Spatial Thinking of Elementary School Students". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 21(1), 116-119.
Yunus, M. (2015). "Becoming Critical Thinkers: A Narrative Inquiry of Indonesian EFL Lecturers". International Journal of English and Education, ISSN: 2278-4012. 4(325-339) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,073 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,586 |
||