| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,946,512 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,360,170 |
تدوین مولفه های بخشایش زوجین با رویکرد اسلامی | ||
| فرهنگ مشاوره و روان درمانی | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 49، فروردین 1401، صفحه 1-30 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qccpc.2021.62719.2760 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد کاویانی1؛ مجتبی فرهوش* 2؛ محمد فرهوش3؛ مجتبی حافظی4 | ||
| 1دانشیار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم | ||
| 2دانشجوی دکتری گروه قرآن و روانشناسی دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه قم | ||
| 3دانشجوی دکتری روان شناسی دانشگاه سمنان | ||
| 4دانشجوی دکتری روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| «بخشایش زوجین» یکی از عوامل مؤثر بر تحکیم بنیان خانواده می‌باشد. هدف پژوهش حاضر ارائه مؤلفه‌های بخشایش زوجین بر اساس منابع اسلامی بود. این پژوهش از جهت روش توصیفی- تحلیلی است که با جمع‌آوری، طبقهبندی و تحلیل اطلاعات از آیات و روایات به تدوین مؤلفه‌های «بخشایش زوجین» پرداخت. در این پژوهش جامعه آماری منابع اسلامی شامل قرآن و جوامع حدیثی رتبه اول و دوم بر اساس طبقهبندی دانشگاه قران و حدیث است. یافتهها نشان داد سازه «بخشایش» نسبت به همسر بر اساس آموزه‌های اسلامی دارای 8 مؤلفه است: 1. ارزیابی مثبت ثانویه؛ 2. توجّه به آثار بخشایش؛ 3. توجّه به رضایت خداوند و اهل‌بیت؛ 4. نگرش مشفقانه و همدلانه؛ 5. مثبت‌نگری و انعطاف‌پذیری؛ 6. عشق و ابراز محبت؛ 7. خودمهارگری؛ 8. مناجات با خدا. مؤلفه‌های بخشایش در بین زوجین با رویکرد اسلامی، ابعاد معنوی گسترده‌ای دارد و نسبت به مدل‌های رقیب، برای معنویت جایگاه ویژه‌ای قائل است. یافته‌های این پژوهش بستر مناسبی برای تدوین مقیاس و بسته آموزشی «بخشایش زوجین» فراهم کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بخشایش زوجین؛ عفو؛ معنویت؛ خانواده؛ منابع اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
قران کریم
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۶۲). الخصال (ج 1). قم: جامعه مدرسین.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۷۱). من لایحضره الفقیه (ج 4). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۳۶۳). تحف العقول (ج ۱–1). قم: جامعه مدرسین.
ابن منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم (۱۳۷۲). لسان العرب. بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. (نشر اثر اصلی سوم)
احمدی، صالح (۱۳۹۴). عفو و بخشش. بازیابی ۸ آبان ۱۳۹۷، از http://sadeghain.net
ایروانی، جواد (۱۳۸۴). خاستگاه مدارا و عفو از دیدگاه قرآن و حدیث. الهیات و حقوق، 17(5)، 151-186.
ایمانی فر، حمیدرضا؛ فاطمی، جمیله؛ و امینی، فاطمه (۱۳۹۱). بخشش از دیدگاه روانشناسی و قرآن‌کریم. مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، 9(27)، 149-175.
بیگی، فاطمه؛ خاکی، اکبر؛ و امینی، فاطمه (۱۳۹۵). بررسی نقش عفو و گذشت در تحکیم بنیان خانواده در آموزه‌های دینی. مقاله ارائه‌شده در کنفرانس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم انسانی مدیریت و معارف اسلامی.
پارسافر، سارا؛ نامداری، کوروش؛ هاشمی، سید اسماعیل؛ و محرابی، حسینعلی (1394). بررسی رابطهی تعهد مذهبی، سبکهای بخشش، نبخشیدن و نشخوار فکری با سلامت روان. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، (6)، 23، 139-162.
پرچم، اعظم؛ و رمضانی نژاد، الهام (۱۳۹۰). بررسی جایگاه خانوادگی و اجتماعی عفو و بخشش در آموزه‌های دینی. فصلنامه قرانی کوثر، (40)، 60-71.
پرچم، اعظم؛ و فتاحی سده، فاطمه (۱۳۹۵). کارکرد بخشش در تحکیم و آرامش خانواده از منظر قرآن (نمونه پژوهی: رفتار حضرت یعقوب و حضرت یوسف - علیهم‌السلام). بصیرت و تربیت اسلامی، 13(37)، 67-88.
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (۱۳۶۸). غررالحکم و درر الکلم (ج 8). قم: دارالکتب الاسلامیه.
خدایاری‌فرد، محمد؛ غباری‌بناب، باقر؛ فقیهی، علی‌نقی؛ و وحدت‌تریبتی، شادی (۱۳۸۱). روش درمانی عفو و گذشت با تأکید بر دیدگاه اسلامی: بررسی موردی. روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 29(8)، 39-48.
دیلمی، حسن بن محمد (۱۳۷۰). ارشاد القلوب الی الصواب (للدیلمی) (ج 1). قم: الشریف الرضی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۳۷۰). مفردات الفاظ القران. لبنان-سوریه: دارالعلم، الدار الشامیه.
زارعی، محمد؛ نظری، علی محمد؛ و زهراکار، کیانوش (1399). بررسی رابطه بخشش و جهت گیری مذهبی با تعارض زناشویی، مجله پژوهش در دین و سلامت، ۶ (۲، ۸۷-۹۹.)
شریف الرضی، محمد بن حسن (۱۳۷۲). نهج البلاغه (للصبحی صالح) (ج ۱–1). قم: هجرت.
صلاحیان، افشین؛ صادقی، مسعود؛ بهرامی، فاطمه؛ و شریفی، مریم (۱۳۸۹). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و بخشودگی با تعارضات زناشویی. مطالعات روانشناختی، 23(6)، 115-140.
طبرسی، فصل بن حسن (۱۳۷۲). مجمع‌البیان فی تفسیر القران (ج 10). تهران: انتشارات ناصر خسرو.
غفوری، سمانه؛ حسن‌آبادی، حسین؛ مهرام، بهروز؛ و قنبری‌هاشم‌آبادی، بهرام‌علی (۱۳۹۰). بررسی اثربخشی روش بخشودگی مبتنی بر درمان‌های معنوی ـ مذهبی در کاهش تعارضات زناشویی. پژوهش‌های نوین روانشناختی، 24(6)، 117-136.
غفوری، سمانه؛ مشهدی، علی؛ و حسن‌آبادی، حسین (۱۳۹۲). اثربخشی رواندرمانی معنوی مبتنی بر بخشودگی در افزایش رضایت‌مندی زناشویی و کاهش تعارضات زوجین شهر مشهد. اصول بهداشت روانی، 57(15)، 45-57.
قاسم نژاد، حیدر؛ حسین بگلو، سیاوش؛ و طاهری پور کوزه کنانی، رقیه (۱۳۹۴). بررسی جایگاه عفو و گذشت در اسلام (ج 1، ص 9). مقاله ارائه‌شده در اولین همایش علمی پژوهشی علوم مدیریت و برنامه‌ریزی، آموزش و استاندارد سازی ایران.
کامرانیان، محمدصالح (1389). تحلیل روانشناختی عفو و گذشت و ساخت مقیاس آن از دیدگاه اسلام و رابطه آن با آخرتنگری. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد موسسه امام خمینی، قم.
کریمی، حسن (۱۳۹۴). پایان‌نامه ساخت و اعتباریابی مقیاس عفو و گذشت بر اساس آموزه‌های اسلام (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی مثبت‌گرا). قم: دانشگاه قران و حدیث.
کریمی، حسن؛ فرخی، نورعلی؛ و مسعودی، عبدالهادی (۱۳۹۵). ساخت و اعتباریابی مقیاس عفو و گذشت بر اساس آموزه‌های اسلام. پژوهشنامه روانشناسی اسلامی، ۵ (۲)، ۶-۳۳.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۵). الکافی (ط-الاسلامیه) (ج ۱–8). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
لیثی واسطی، علی بن محمد (۱۳۷۶). عیون الحکم و المواعظ (للیثی) (ج ۱–1). قم: دارالحدیث.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (۱۳۶۱). بحارالانوار (ط-بیروت) (ج ۱–111). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مفید، محمد بن محمد (۱۳۷۱). الامالی (للمفید) (ج ۱–1). قم: کنگره شیخ مفید.
منیرپور، نادر؛ عطاری، بهناز؛ و حاجبی، مجید (1398). تبیین بخشش در سالمندان از طریق قدردانی، شادکامی و پذیرش خود با نقش میانجی توانمندی خود. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 39، 123-156.
موسوی همدانی، سید محمدباقر (۱۳۷۴). ترجمه تفسیر المیزان (ج 12). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
موسوی، سیده‌فاطمه (۱۳۹۳). بررسی تطبیقی بخشودگی بین فردی در آموزه‌های اسلامی و متون روانشناختی. معرفت، 201(23)، 13-24.
طباطبایی، سید محمدکاظم (1390). منطق فهم حدیث. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، انتشارات. بازیابی از کتابخانه موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
Edwards, K. (1990). The interplay of affect and cognition in attitude formation and change. Journal of personality and social psychology, 59(2), 202.
Blum, L. A. (1988). Gilligan and Kohlberg: Implications for moral theory. Ethics, 98(3), 472-491.
Scharp, K. M, & Curran, T. (2018). Caregiving When There Is Family Conflict and Estrangement. Generations, 42(3).
Schrodt, P, & Afifi, T. D. (2018). A social relations model of negative relational disclosures and closeness in families. Journal of Social and Personal Relationships, 35(2), 180-201.
Wilson, S, Elkins, I. J, Bair, J. L, Oleynick, V. C, Malone, S. M, McGue, M, & Iacono, W. G. (2018). Maladaptive personality traits and romantic relationship satisfaction: A monozygotic co-twin control analysis. Journal of abnormal psychology, 127(4), 339.
Asadi, M, & Attari, Y. A. (2018). A relationship between forgiveness, family performance with marital conflicts among married personnel of Ahvaz Jihad-e-Jihad Center. International Journal of Development and Sustainability, vol. 7 No 3, pp, 962-972.
McDonald, J. E, Olson, J. R, Lanning, A. H, Goddard, H. W, & Marshall, J. P. (2018). Effects of Religiosity, Forgiveness, and Spousal Empathy on Marital Adjustment. Marriage & Family Review, 54(4), 393-416.
Akhtar, S, & Barlow, J. (2018). Forgiveness therapy for the promotion of mental well-being: A systematic review and meta-analysis. Trauma, Violence, & Abuse, 19(1), 107-122.
Curry, O. S, Rowland, L. A, Van Lissa, C. J, Zlotowitz, S, McAlaney, J, & Whitehouse, H. (2018). Happy to Help? A systematic review and meta-analysis of the effects of performing acts of kindness on the well-being of the actor. Journal of Experimental Social Psychology, 76, 320-329.
Blum, L, BLUM, L. A, Cucker, F, Shub, M, & Smale, S. (1998). Complexity and real computation. Springer Science & Business Media.
Brandsma, J. M. (1982). Forgiveness: A dynamic, theological and therapeutic analysis. Pastoral Psychology, 31(1), 40-50.
Enright, R. D, & Fitzgibbons, R. P. (2000). Helping clients forgive: An empirical guide for resolving anger and restoring hope. American Psychological Association.
Ghobari Bonab, B, Khodayarifard, M, Geshnigani, R. H, Khoei, B, Nosrati, F, Song, M. J, & Enright, R. D. (2020). Effectiveness of forgiveness education with adolescents in reducing anger and ethnic prejudice in Iran. Journal of Educational Psychology.
Hargrave, T. D. (1994). Families and forgiveness: A theoretical and therapeutic framework. The family journal, 2(4), 339-348.
Lim, S. A, & Lee, J. (2020). Gender differences in the relationships between parental marital conflict, differentiation from the family of origin, and children’s marital stability. The American Journal of Family Therapy, 48(5), 546-561.
Ripley, J. S, & Worthington Jr, E. L. (2002). Hope‐focused and forgiveness‐based group interventions to promote marital enrichment. Journal of Counseling & Development, 80(4), 452-463.
Roberts, K, Jaurequi, M. E, Kimmes, J. G, & Selice, L. (2021). Trait Mindfulness and Relationship Satisfaction: The Role of Forgiveness Among Couples. Journal of Marital and Family Therapy, 47(1), 196-207.
Xie, X, Tang, X, Rapp, H, Tong, D, & Wang, P. (2020). Does forgiveness alleviate depression after being phubbed for emerging adults? The mediating role of self-esteem. Computers in Human Behavior, 109, 106362. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,589 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 896 |
||