دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,212
تعداد مقالات18,019
تعداد مشاهده مقاله55,506,170
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,958,301
مهام, محمود. (1401). مداخله در بافت های مجتمع های زیستی (تحلیلی انتقادی بر سند 2030 با تاکید بر «غذا و خاک» و «آب و انرژی»). سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(51), 105-133. doi: 10.22054/qjsd.2021.63536.2242
محمود مهام. "مداخله در بافت های مجتمع های زیستی (تحلیلی انتقادی بر سند 2030 با تاکید بر «غذا و خاک» و «آب و انرژی»)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 51, 1401, 105-133. doi: 10.22054/qjsd.2021.63536.2242
مهام, محمود. (1401). 'مداخله در بافت های مجتمع های زیستی (تحلیلی انتقادی بر سند 2030 با تاکید بر «غذا و خاک» و «آب و انرژی»)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(51), pp. 105-133. doi: 10.22054/qjsd.2021.63536.2242
مهام, محمود. مداخله در بافت های مجتمع های زیستی (تحلیلی انتقادی بر سند 2030 با تاکید بر «غذا و خاک» و «آب و انرژی»). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(51): 105-133. doi: 10.22054/qjsd.2021.63536.2242

مداخله در بافت های مجتمع های زیستی (تحلیلی انتقادی بر سند 2030 با تاکید بر «غذا و خاک» و «آب و انرژی»)

برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی
مقاله 4، دوره 13، شماره 51، تیر 1401، صفحه 105-133    اصل مقاله (326.4 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjsd.2021.63536.2242
نویسنده
محمود مهام*
استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه
چکیده
تداوم زیست جمعی و استمرار جوامع انسانی در سرزمین موجب شکل‌یابی تدریجی متقابل جامعه و محیط به‌صورت انواعی از مجتمع‌های زیستی است. ارتباط جوامع انسانی با تنوع محیطی در پیشینه زیستی در فلات مرتفع ایران، پیدایی سه نوع جامعه (عشایری، روستایی و شهری) را موجب شد که بخشی از میراث طبیعی-انسانی بشر هستند. تغییر در آن‌ها با هدف‌گذاری بهبود زندگی، نیازمند شناخت بافتِ مجتمع‌های زیستی است تا به «پایداری» بینجامد. اسناد و برنامه‌های توسعه‌ای، واجد پشتوانه‌های علمی‌-فنی هستند که بر ترکیب و نوع روابط قدرت در سطوح مختلف تاثیرگذارند. دستور کار 2030 هر چند از انسجام بالایی برخوردار می‌باشد امّا عملاً انعکاسِ مواجهه‌‌ی قدرت‌ها با یکدیگر است. با توجه به محوریت «پایداری» در این سند، پرسش آغازین عبارت است از: «پایداری» توسعه در سند 2030 دارای چه سازوکار و کدام جهت‌گیری است؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، فرضیه زیر ارائه شده است: سند 2030 در تلطیف روابط شمال و جنوب و جایگزینی همکاری در سطح داده‌ها و اطلاعات از یک طرف و رقابت در سطحِ دانشی و نقش کاربری از طرف دیگر، تدوین گردیده است و با بخشی‌نگری و غفلت از پیوندها(غذا و خاک «و» آب و انرژی)، بی‌توجهی به مساله تقسیم منابع، تقلیل‌گرایی در مشارکت، نپرداختن به اندرکنش سوادِ زیست‌بوم‌شناسی و زنجیره تامین مالی، نتوانسته تجمیع تجارب و یافته‌های اسناد توسعه‌ایِ پیشین باشد.
کلیدواژه‌ها
"مجتمع های زیستی"؛ "پیوند خاک و غذا"؛ "مداخله"؛ "پیوند آب و انرژی"؛ "سند 2030"
مراجع
  • آیین، سمیرا ؛ کرد جمشیدی، ماریا و پور فلاح، حامد. (1394)، «بررسی عملکرد حرارتی معماری صخره‌ای روستای کندوان»، دو فصلنامه مطالعات هنر بومی، شماره 3: 97-112.
  • امیر احمدی، هوشنگ. (1387)، «به‌سوی نظریه سرمایه مجتمع زیستی»، نشریه هویت شهر، دوره دوم، شماره 3: 25-37.
  • امیرشاه‌کرمی، سید عبدالعظیم. (1390)، «مهندسی تحلیلی و جایگاه فصل شناسایی با مستندسازی در آن»، رهیافت، نشریه شرکت آب منطقه‌ای اردبیل، شماره 1: 17-23.
  • امین‌منصور، جواد. (1395)، «انرژی و محیط‌زیست باید در قالب توسعه پایدار دیده شود»، پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، 11 خرداد.
https://barghnews.com/fa/news/15426

  • باباخانی، فاطمه. (1396)، «نظام حفاظت پایدار در گرو قرق‌های بومی؛ گفت‌وگو با تقی فرور (رئیس کنسرسیوم جهانی قُرق‌های بومی)»، فصلنامه طبیعت و محیط‌زیست (صنوبر)، سال اول، شماره 3: 28-30.
  • بهزاد فر، حسین و نورمحمدزاد، حسین. (1390)، «ساخت‌شناسی بافت کالبد تاریخی شهر یزد»، نامه معماری و شهرسازی، سال 3، شماره 6: 71-87.
  • پرانک، ژان و الحق، محبوب. (1380)، «گزارش لاهه (پیش‌زمینه توسعه پایدار: از فکر تا عمل)»، ترجمه:مصطفی مهاجرانی، محیط‌شناسی، دوره 27، شماره 28: 85-100.
  • پور اصغر سنگاچین، فرزام. (1394)، «اهداف توسعه هزاره (MDG) و اهداف توسعه پایدار (SDG)»، ماهنامه کار و جامعه، شماره 186: 6-46.
  • چهارسوقی، سید کمال؛ رحمتی، مهرداد؛ معمار پور، مهدی و رجب‌زاده قطری، علی. (1391)، «آینده‌پژوهی در حوزه انرژی و ارزیابی راهبردهای مدیریت انرژی کشور با استفاده از برنامه‌ریزی سناریو»، فصلنامه بهبود مدیریت، سال 6، شماره 4: 5-33.
  • چامالا، شانکاریا و مورتیس، پیتر (1383)، مشارکت برای نجات زمین (فرآیندهای همکاری گروهی)، ترجمه: سید احمد خاتون‌آبادی و غلامرضا نادری بنی، تهران: دانشگاه تهران.
  • چرمایف، سرج و الکساندر، کریستوفر (1376)، عرصه‌های زندگی جمعی و زندگی خصوصی، ترجمه: منوچهر مزینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
  • حبیبی، سید محسن (1380)، از شار تا شهر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
  • خلیلی، نادر (1397)، تنها دویدن، تهران: نشر چشمه، چاپ ششم.
  • خالدی، کوهسار و فریادرس، ولی‌الله. (1390)، «شبیه‌سازی امنیت غذایی بر مبنای تغییر منابع تولید و سیاست‌های تجاری»، اقتصاد کشاورزی، سال 5، شماره 1: 61-79.
  • خانی، محمد سعید؛ فلاحی، اسماعیل و بانشی، مهدی. (1395)، «ارائۀ مدل مدیریت تأمین انرژی در ایران بر اساس معیارهای فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال 5، شماره 18: 29-60.
  • خورسندی، فرهاد و سیادتی، سید محمدحسین. (1396)، «مهندسی شورورزی و نقش کلیدی آن در توسعه پایدار شور بوم‌ها»، اولین همایش ملّی شورورزی، مرکز ملّی تحقیقات شوری، یزد: 1-13.
  • ذاکر، معصومه؛ امامی، حجت؛ فتوت، امیر و آستارایی، علیرضا. (1397)، «تأثیر شوری و پتاسیم آب آبیاری بر ویژگی‌های ساختمان خاک»، تحقیقات کاربردی خاک، دانشگاه ارومیه، سال 6، شماره 1: 52-63.
  • رابینسون، جون (1374)، جنبه‌هایی از توسعه و توسعه‌نیافتگی، ترجمه: حسن گلریز، تهران: نشر نیف چاپ سوم.
  • راپاپورت، امس. (1366)، منشاء فرهنگی مجتمع‌های زیستی، ترجمه: راضیه رضازاده، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و صنعت ایران.
  • راپاپورت، امس. (1382)، «خاستگاه‌های فرهنگی معماری»، ترجمه صدف آل رسول، افرا بانک، فصلنامه فرهنگستان هنر (خیال)، شماره 8: 56-98.
  • رضایی، حامد و سعادت، سعید. (1396)، «از فروپاشی تمدن‌ها تا شورورزی: محیط‌زیست عامل کلیدی»، اولین همایش ملّی شورورزی، مرکز ملّی تحقیقات شوری، یزد: 1-13.
  • زمانی، لیلا و جواهریان، زهرا. (1394)، «کنکاشی بر روند تحولات شاخص‌های پایداری در نظام بین‌المللی»، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 17، شماره 4: 183-202.
  • سلیمی‌ترکمانی، حجت. (1392)، «مفهوم توسعه پایدار در گستره حقوق بین‌الملل انرژی»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 49: 145-166.
  • شایان، سیاوش و زارع، غلام‌رضا. (1392)، «تعیین محدوده‌های خطر زمین‌لرزه در مخروطه‌افکنه‌های فعال با روش تحلیل فضایی بربریان (مطالعه موردی: مخروطه‌افکنه گرمسار)»، فصلنامه مدرس علوم انسانی-برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 17، شماره 2: 93-121.
  • شبانی، امیرحسین و ایزدی، محمد سعید. (1396)، «بومی‌سازی بازآفرینی یکپارچه شهری بافت‌های تاریخی شهر اسلامی»، فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، سال 5، شماره 15: 150-168.
  • صالح، ایرج، جهانگرد، حلیمه؛ رفیعی، حامد و امیرنژاد، حمید. (1390)، «بررسی اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر آلودگی آب در ایران»، فصلنامه مهندسی آبیاری و آب، دوره 2، شماره 6: 58-66.
  • طهوری، پریسا و پروین، محمدرضا. (1395)، «حفاظت و بهره‌برداری پایدار از خاک و جایگاه آن در حقوق بین‌الملل محیط‌زیست»، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 18، شماره 2: 145-161.
  • عبدی، فاطمه؛ عطاردی کاشانی، زهرا؛ میرمیران، پروین و استکی، ترانه. (1394)، «بررسی و مقایسه الگوی مصرف غذایی در ایران و جهان: یک مقاله مروری»، مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، دوره 5، شماره 2: 159-167.
  • عرب، مریم و فرخ‌زاد، محمد. (1396)، «طراحی بناهای خاک‌پناه بر مبنای اصول معماری پایدار جهت کاهش مصرف انرژی ساختمان در اقلیم گرم و خشک: مطالعه موردی شهر شاهرود»، فصلنامه پژوهش‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی انرژی، دوره 3، شماره 8: 147-173.
  • علی‌جانی، بهلول. (1393)، «مبانی فلسفی مخاطرات محیطی»، فصلنامه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال 1، شماره 1: 1-15.
  • فرهادی، مرتضی. (1373)، فرهنگ یاریگری در ایران، جلد اول: یاریگری سنتی در آبیاری و کشتکاری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • فرهادی، مرتضی. (1380)، واره: درآمدی به مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی تعاون، تهران: وزارت جهاد کشاورزی.
  • فروغی‌نیا، حسین؛ نقوی مرمتی، محمد و نقوی مرمتی، علی. (1393)، «ماهیت تعهدات دولت‌ها در خصوص حق بر غذا از منظر حقوق بین‌الملل بشر و حقوق بشردوستانه»، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال 3، شماره 7: 133-159.
  • فیضی، محسن؛ بمانیان، محمدرضا؛ احمدی، فریال و اسد پور، علی. (1393)، «فرایند طراحی و مداخله پایدار در مناظر طبیعی با تأکید بر رویکرد بوم‌شناختی»، فصلنامه پایداری، توسعه و محیط‌زیست، سال 1، شماره 3: 35-56.
  • هینز، جفری (1390)، مطالعات توسعه، ترجمه:رضا شیرزادی و جواد قبادی، تهران: آگه.
  • ستندیج، تام (1393)، خوراک و تاریخ، ترجمه: محسن مینوخرد، تهران: نشر چشمه.
  • شاه‌محمدی، علیرضا؛ مفاخری، صلاح؛ ویسی، هادی وخوشبخت، کوروس. (1396)، «رهیافتی برای دستیابی به توسعه پایدار: پیوند آب، غذا و انرژی»، شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی، 20 شهریور.
http://www.css.ir/fa/content/114418

  • صنعتی، محمدحسین و همکاران (1387)، دانش‌نامه زیست‌فناوری و ژنتیک، جلد دوم، تهران: بنیاد دانش‌نامه بزرگ فارسی-پژوهشگاه ملّی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری.
  • کهیل، مایکل (1392)، محیط‌زیست و سیاست اجتماعی، ترجمه: حسین حاتمی نژاد و سهراب امیریان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
  • گابریل، آلفونس (1393)، تحقیقات جغرافیایی راجع به ایران، ترجمه: فتحعلی خواجه نوری، تهران: انتشارات اساطیر.
  • گوپتا، هارش و روی، سوکانتا (1391)، انرژی زمین‌گرمایی، ترجمه: مهدی ملک‌پور، تهران: انتشارات بَرگا.
  • گفت‌وگو با حمدی، بهاءالدین. (1388)، ماهنامه علوم زمین و معدن، شهریور، دوره 4، شماره 41: 9-13.
  • لیستر، رزماری و بردبروک، آدریان (1395)، حقوق انرژی و محیط‌زیست، ترجمه و تألیف: آرامش شهبازی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  • لینچ، کوین (1374)، سیمای شهر، ترجمه: منوچهر مزینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
  • مهدی‌آبادی، ملیحه (1395)، حفظ درختان کهن‌سال از باور تا قانون، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
  • میکسل، ریموند. اف (1376)، توسعه اقتصادی و محیط‌زیست: مقایسه بین اقتصاد توسعه سنتی و توسعه پایدار، ترجمه: حمیدرضا ارباب، تهران: سازمان برنامه‌وبودجه.
  • ماکی، نیومی‌هیکو و آراکا، ماسوتو. (1350)، «اندیشه‌هایی درباره فرم‌های مجتمع»، مقالاتی در باب شهر و شهرسازی، انتخاب و ترجمه:منوچهر مزّینی، تهران: انتشارات دانشگاه ملّی ایران: 209-250.
  • مصطفایی، عبدالله. (1388)، «انتخاب در دستان شما است: آب یا برق؟»، ماهنامه صنعت برق: 1-7.
  • معصومی، حسن؛ آذری، اردوان؛ صفایی، حسین و امامی، محمدجواد. (1396)، «هالوفیت‌ها؛ جبران کمبود منابع غذایی آیندگان؟»، اولین همایش ملّی شورورزی، مرکز ملّی تحقیقات شوری، یزد: 1-19.
  • نصیر احمدی، ساسان؛ نصیر احمدی، کامران؛ مقیمیان، مهسا و سعادتی، مجتبی. (1393)، «انرژی‌های تجدیدپذیر: چشم‌اندازها و محدودیت‌ها»، فصلنامه پایداری، توسعه و محیط‌زیست، بهار، پیش‌شماره: 65- 81.
  • نوری، سید هدایت الله؛ جمشیدی، علیرضا؛ جمشیدی، معصومه؛ هدایتی‌مقدم، زهرا و فتحی، عفت. (1393)، «بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش اقدامات حفاظتی خاک، گامی در جهت توسعه پایدار کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان شیروان و چرداول)»، تحقیقات اقتصاد و کشاورزی، دوره 45، شماره 1: 195-205.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 985
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 404


login