| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,226 |
| تعداد مقالات | 18,183 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,975,217 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,025,552 |
نقش فرهنگِ مذاهب اسلامی در اِنسجام اجتماعی محلات تاریخی با مطالعه موردی محلة سرتپوله سنندج | ||
| فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای | ||
| مقاله 6، دوره 7، شماره 21، تیر 1401، صفحه 161-191 اصل مقاله (1.58 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/urdp.2022.65268.1401 | ||
| نویسندگان | ||
| کسری کتاب اللهی* 1؛ احد نژاد ابراهیمی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2استاد معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| فرهنگ اسلامی، ازجمله مسائل اساسی انسان است که انتظار می رود جامعیت قرآن کریم و روایات صحیحه، پاسخ مناسبی به آن داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی جنبه های تأثیرات فرهنگ اسلامی در روابط اجتماعی ساکنین محلة سرتپوله و بررسی تأثیر عناصر کالبدی با عملکردهای مختلف بهویژه ابنیه مذهبی در نوع معاشرت ساکنین میباشد. نظر به کاسته شدن از اهمیت اجتماعی محلات درگذر زمان، هدف پژوهش دستیابی به الگویی جهت ارتقای کیفیات اجتماعی محلات با عناصر انسجامبخش میباشد. لذا از روش تحلیل مضمون مبنای مبانی نظری در حوزة انسجام اجتماعی منطبق بر قرآن کریم، سنت پیامبر (ص) و نهج البلاغه، سه مؤلفة حسنمعاشرت عام یا انسجام اجتماعی شامل فضیلت، کرامت و مشارکت به دست آمد. ضمن تهیة پرسشنامه منطبق بر مصادیقِ مؤلفه های فوق، منطبق بر فرمول کوکران تعداد 100 نفر از ساکنین و کسبة محله بهعنوان نمونه انتخاب و نتایج حاصله نشان داد که مؤلفههای کرامت دارای امتیاز 3.44، فضیلت 3.36 و مشارکت 0.66 میباشند. بر اساس استاندارد تحلیل پرسشنامة طیف پنجگانةلیکرت، مؤلفه های فضیلت و کرامت در بازة 2 الی 3.5 یعنی بیاثر و مؤلفة مشارکت در محدودة مخالف بوده و نشانگر این است که ازنظر روابط اجتماعی و حسن مشارکت روابط ضعیف مابین همسایگان برقراراست. نهایتاً انسجام اجتماعی در وضعیت نسبتاً مناسبی بوده و پیشنهادهایی ارائه میگردد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| فرهنگ اسلامی؛ انسجام اجتماعی؛ هویت محله؛ مذاهب؛ محله سرتپوله سنندج | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
نهجالبلاغه
ابراهیمی، کلثوم. (1391)، اخلاق معاشرت ازنظر آیات و روایات، پایاننامة مقطع کارشناسی ارشد، حوزة علمیة خراسان، مدرسة علمیة زهرا اطهر، مشهد.
انصاری ارجمند، محسن؛ حسینی، سید مصطفی و کاویانپور، گلشن. (1395)، «سنجش سرمایة اجتماعی در محلات شهر مشهد، مطالعه موردی: محلات منطقه 3»، نشریة مطالعات فرهنگی- اجتماعی خراسان: 7- 30.
بحریمقدم، عباس و یوسفیفر، شهرام. (1392)، «عوامل اجتماعی- فرهنگی در شکلگیری محله در شهر ایرانی اسلامی و کارکردهای آن»، نشریة تاریخ و تمدن اسلامی، سال نهم، شمارة 17: 101- 116.
بهزادپور، محمد؛ کربلاییحسینیغیاثوند، ابوالفضل و منتظر، بهناز. (1398)، «مطالعة تطبیقی مؤلفههای کالبدی پایداری اجتماعی در محلات قدیم و جدید شهری، مطالعة موردی شهر قدیم و جدید هشتگرد»، نشریة معماری و شهرسازی پایدار، سال هفتم، شمارة اول: 177- 196.
بهزادفر، مصطفی؛ غفاری، علی؛ وریجکاظمی، عباس. دوستی، فاطمه. (1397)، «تولید فضاهای همگانی معاشرتپذیردر محله؛ بافت میانی شهر تهران»، نشریة صفه: 69- 80.
تمیمی درآمدی، عبدالواحد بن محمدغرر. (1368)، الحکم و درر الکلم، قم: انتشارات دار الکتاب الإسلامی، چاپ اول.
جوادی آملی، عبدالله. (1386)، اسلام و محیط زیست، قم: انتشارات اِسراء، چاپ دوم.
حبیبی، سید محسن و مسائلی، صدیقه. (1378)، سرانة کاربریهای اراضی شهری، تهران: انتشارات سازمان ملی زمین و مسکن، چاپ اول.
حبیبی، سید محسن. (1382)، «چگونگی الگوپذیری و تجدید سازمان استخوانبندی محله»، نشریة هنرهای زیبا، شمارة 13: 32- 39.
حرّ عاملی، محمد بنالحسن. (1367)، تَفْصیلُ وَسائلِ الشیعَة إلی تَحْصیلِ مَسائلِ الشَّریعَة، قم: انتشارات مؤسسة آلالبیت (ع) جلد اول.
خزایی، حسین. (1387)، «هویت و فرهنگ در عرصه فرهنگی ایران»، نشریة تاریخ و فرهنگ تمدن، شمارة 70: 25-38.
دانشپژوه، منوچهر. (1381)، «فرهنگ ایرانی و تأثیر آن در فرهنگ جهان»، نشریة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 164: 67- 78.
رسا، امید و فراهانی، محمد. (1399)، «تبیین علل تفاوت سبک زندگی اسلامی با سایر سبکهای زندگی از دیدگاه قرآن کریم»، نشریة مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره 3، شمارة 1، پیاپی 5: 179- 210.
رئیسی، منان. (1399)، «تحلیلی میانرشتهای بر تعارضات معماری مسکن آپارتمانی با سبک زندگی اسلامی با استناد به آموزههای نقلیِ اسلام»، نشریة پژوهشهای معماری اسلامی، سال هشتم، شمارة 28: 3- 20.
زیاری، کرامتالله و طبیبیان، بهار. (1395)، «محلات همزیست، معرفی الگویی از اجتماع محلی پایدار»، نشریة معماری و شهرسازی پایدار، سال چهارم، شمارة اول: 31- 42.
شاهیوندی، احمد و طالبی، افسانه. (1396)، «تحلیل عوامل هویتبخش در محلات قدیم شهری با نشانههای مذهبی، مطالعة موردی محلة شاهزاده ابراهیم اصفهان»، نشریة مرمت و معماری ایران، سال هفتم، شمارة سیزدهم: 1- 18.
صدیق، محمد؛ لطفی، صدیقه و قدمی، مصطفی. (1397)، مطالعة نقش عوامل محیط انسانساخت در فعالیت پیادهروی افراد در محلات مسکونی، مطالعة موردی منطقه 7 کلانشهر تهران، نشریة شهر پایدار، دورة 1، شمارة 2: 65- 78.
طباطبایی، محمد حسین. (1367)، تفسیر المیزان، ترجمه آیت الله مکارم شیرازی، قم: بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی، جلد 2، چاپ اول.
عبداللهزاده، مهسا؛ ارژمند، محمود و امینپور، احمد. (1396)، «ابعاد پایداری اجتماعی در کالبد محلههای سنتی ایران، نمونه موردی: محلة سنگ سیاه شیراز»، نشریة آرمانشهر، شمارة 19: 35- 54.
عبداللهی، مجید؛ صرافی، مظفر و توکلینیا، جمیله. (1389)، «بررسی نظری مفهوم محله و بازتعریف آن با تأکید بر شرایط محلههای شهری ایران»، نشریة پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارة 72: 83- 102.
عزیزی، محمد مهدی. (1385)، «محلة مسکونی پایدار، نمونه موردی نارمک»، نشریة هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، شمارة 27: 35- 46.
غروی الخوانساری، مریم. (1396)، «از محله سنتی تا محله معاصر؛ کندوکاوی در راهکارهای احیاء هویت محلی در شهر امروز»، نشریه آرمانشهر، شمارة 21: 61-76.
غفاریانبهرمان، محمد؛ پریزادی، طاهر؛ شماعی، علی؛ خطیبیزاده، محمدرضا و شهسوار، امین. (1395)، «تحلیل فضایی زیستپذیری محلات شهری، مورد مطالعه: منطقه 18 تهران»، نشریة پژوهشهای محیطزیست، سال 7، شمارة: 45- 58.
فیضی، زهرا؛ امیدبخش، معصومه؛ خسروی مراد، لیلا و صابر فرزام، حمید. (1399)، «شاخصها و مؤلفههای کاربردی سبک زندگی اسلامی در تبلیغات محیطی»، نشریة سبک زندگی، سال ششم، شماره 10: 29- 49.
فیضی، مجتبی. (1392)، «درآمدی بر سبک زندگی اسلامی»، نشریة معرفت، سال بیست و دوم، شمارة 185: 27- 42.
قاسمیراد، مهین و مولایی، فاطمه. (1397)، تأثیر مثبت اندیشی در سبک زندگی اسلامی، نشریة دانش انتظامی زنجان، سال هشتم، شمارة 26: 123- 144.
قمی، عباس. (1374)، سفینه البحار، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، جلد دوم، چاپ اول.
کتاب اللهی، کسری و مولایی، اصغر. (1400)، «تبیین احکام و اخلاق اسلامی در فرآیند تملک اراضی شهر ایرانی- اسلامی»، فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای،6(18), 131-164. doi: 10.22054/urdp.2022.60412.1319 DOI:
کلینی، محمدبنیعقوب. (1387)، اصول کافی، قم: انتشارات دارالحدیث، جلد 4، چاپ اول.
گلمحمدی، احمد. (1381)، هویت ملی و جهانی شدن، تهران: نشر نی، چاپ اول.
لطفی، صدیقه؛ پریزادی، طاهر و نجاتی، ارغوان. (1397)، «تحلیل فضایی زیستپذیری محلات شهری مطالعة موردی منطقة 10 تهران»، نشریة برنامهریزی منطقهای جغرافیا، سال هشتم، شمارة 3: 7- 22.
لطفی، صدیقه؛ کوچکزاده، محبوبه؛ خیرخواه، زلیخا و اشنویی، امیر. (1393)، «تحلیل و اولویتبندی بررسی کیفیت زندگی محلات شهری، مطالعات موردی شهر جویبار»، نشریة مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، شمارة 29: 1- 16.
لطیفی، غلامرضا و قندریان، ایمان. (1395)، امنیت و شهر اسلامی، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ اول.
لقمان، مونا؛ سعیده زرآبادی، زهرا سادات و بهزادفر، مصطفی. (1397)، «سنجش و مقایسه سرمایة اجتماعی در گونههای متفاوت محلات شهری، نمونة موردی محلة سلطان میراحمد و فین کاشان»، نشریة پژوهشهای جامعهشناسی معاصر، سال هفتم، شمارة 13: 61-89، DOI: 10.22084/csr.2019.14664.1384.
مجلسی (علامه)، محمد باقر. 1361، بحارالنوار الجامعه لدرر اخبار الائمّه الأطهار، بیروت: بینا، چاپ اول.
معروفی، حسین و دولابی، پویا. (1399)، «معاصرسازی مفهوم "محله" در شهر ایرانی با نگاه بر مبانی برنامهریزی محلهمبنا»، نشریة معماری و شهرسازی ایران، شماره 19، دورة 11: 25- 40.
معروفی، حسین. (1397)، بازخوانی شهر ایرانی (اسلامی) «بررسی نهادهای نقش آفرین در حاکمیت شهری و بازتاب فضایی آنان در شهرهای دوران صفویه و قاجار»، نشریة معماری و شهرسازی ایران، شمارة 15، دورة 9: 33- 45.
Barton, H, (2003), Shaping Neighborhood: A Guide for Health, Sustainability and Vitality, London and New York: Spon Press, England.
استناد به این مقاله: کتاب اللهی، کسری.، نژاد ابراهیمی، احد. (1400). نقش فرهنگ مذاهب اسلامی در انسجام اجتماعی محلات تاریخی با مطالعه موردی محلة سرتپوله سنندج، فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای، 6(19)، 161-191.
DOI: 10.22054/URDP.2022.65268.1401
Urban and Regional Development Planning is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License... | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,060 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 453 |
||