| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,675 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,125,676 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,388,961 |
عدم انتساب جبر به اشاعره با محوریت حکمت متعالیه | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 2، دوره 3، شماره 4، فروردین 1401، صفحه 46-71 اصل مقاله (1.21 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2022.65151.1071 | ||
| نویسندگان | ||
| طیبه خسروی* 1؛ علی الله بداشتی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 2استاد فلسفه و کلام دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| مکتب اشعری در توحید افعالی همانند شیعه، تمام امور هستی را به خداوند نسبت میدهد و اراده انسان را در هر لحظه محتاج علت میداند. لذا تفسیر نظریه کسب به جبر، قابل تردید و بررسی میباشد. در پی بررسی دقیقتر انتساب جبر به اشاعره، از دو طریق موضوع بررسی شده است. تفاوت قدرت و اراده در انسان و همچنین اعتقاد به قضا وقدر و رابطه آن با اختیار انسان با محوریت نظرات صدرا و مقایسه آن با نظریه کسب اشعری و روشن شد که نمیتوان نظریه کسب را بر جبر حمل کرد. بنابراین با پاسخ به سوالاتی همچون ارتباط قضا و قدر با اختیار در شیعه و اشاعره و از طرفی مقایسه دیدگاههای آنان در جبر و اختیار انسان، همچنین از دقت در تفاوت اراده و قدرت، و از سوی دیگر توجه به اصل نیازمندی دائمی ممکنات به علت، منتج میشود که انسان همواره در هر فعلی نیازمند اعطای قدرت میباشد تا فعل ارادی انجام دهد و این به معنی جبر نیست بلکه توحید افعالی نیز بیانگر این مفهوم میباشد و در نهایت موید آن نیز نظر ملاصدرا مبنی بر اینکه خداوند علت قریب و بعید است؛ با نظریه کسب قابل تطبیق است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جبر و اختیار؛ قضا و قدر؛ اشاعره؛ نظریه کسب؛ حکمت متعالیه | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله.(1404ب). التعلیقات. بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله.(1404الف).شفا. قم: بوستان کتاب.
اشعری،ابوالحسن.(1955).اللمع کتاب اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع. ج۱.مصر: حموده غرابه.
اشعری، ابوالحسن.(1362).مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین.تهران: امیرکبیر.
آمدی، سیف الدین.(1423).ابکارالافکار فی اصول الدین.قاهره:دارالکتب.
باقلانی، ابی بکربن طیب.(1382).التمهید فی الرد علی الملحده.قاهره:دارالفکرالعربی.
تفتازانی، مسعود بن عمر.(1409 ق). شرح المقاصد. قم: الشریف الرضی.
جرجانی، سیدشریف علی بن محمد.(1325). شرح مواقف. بیروت:دارالکتب العلمیه.
جعفری، محمد تقی. (1399). جبر و اختیار. تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
رافعی، علی. (1375). تکاپوی اندیشهها. چاپ دوم. بیجا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
رازی، فخرالدین. ( 1411الف).المباحث المشرقیه. قم: انتشارات بیدار.
رازی، فخرالدین. ( 1411ب). المحصل افکار المتقدمین و متاخرین.عمان: دار الرازی.
صدرالمتالهین. (1981).الحکمه المتعالیه فی اسفار العقلیه. چاپ سوم. ج6. بیروت: دار احیاء.
طوسی، نصیرالدین. (1375). شرح اشارات.قم: البلاغه.
طوسی، نصیرالدین. (1405). تلخیص المحصل. بیروت: دار الاضواء.
غزالی، ابوحامد. (بیتا).روضه الطالبین و عمده السالکین. تصیح شیخ محمد مفید. بیروت.
غزالی، ابوحامد. (1409).الاقتصاد فی الاعتقاد. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
قمی، سعید. (1415).شرح توحید. چاپ اول. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 549 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 414 |
||