| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,933 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,980,927 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,774,462 |
شناسایی الگوی خانواده درمانی مذهبی با رویکرد اسلامی - ایرانی | ||
| فرهنگ مشاوره و روان درمانی | ||
| مقاله 1، دوره 14، شماره 53، فروردین 1402، صفحه 1-34 اصل مقاله (1.61 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qccpc.2022.67748.2941 | ||
| نویسنده | ||
| محمد ثناگویی زاده* | ||
| استادیار گروه مطالعات خانواده، پژوهشکده الهیات و خانواده، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| چکیده | ||
| مذهب و فرهنگ در درمانگری خانواده نقش مؤثری ایفا میکند، بنابراین کشف الگوی مذهبی درمانگری خانواده برخاسته از منابع اسلامی و فرهنگ ایرانی میتواند برای خانوادههای مسلمان ایرانی مفید و مؤثر باشد. از اینرو پژوهش حاضر با هدف کشف الگوی خانوادهدرمانی مذهبی انجام شد. بدین منظور با استفاده از یک مطالعه اکتشافی از نوع تحلیل مضامین، دادههای مطالعه از چهار منبع متون اسلامی شامل آیات قرآن و روایات، مقالات کیفی معتبر با نمونه خانواده ایرانی، مصاحبه با کارشناسان مشاوره خانواده و تشکیل گروه کانونی شامل متخصصان مشاوره، اخلاق و حدیث، فقه و حقوق خانواده به دست آمد. تجزیه دادههای کیفی با رعایت استانداردهای مطالعات کیفی و اعتمادپذیری دادههای آن و با روش استرلینگ انجام شد. یافتهها مبتنی بر مضامین فراگیر نشان داد که مداخلههای خانوادهدرمانی مذهبی شامل مداخلههای مبتنی بر ادراکات و رفتارهای مذهبی شامل ادراک درست از خداوند و انجام دادن رفتارهای مذهبی، معنویت مذهبی شامل معنویت بخشی الهی به روابط، تنظیمگری شامل مدارا در روابط، کنترلگری شامل خودمهارگری هیجانات، احساسات شامل مهرورزی، گفتگو شامل گفتگوی خوب و پایبندی به تعهدات مذهبی شامل رعایت حقوق و وفاداری بود. روایی محتوایی الگو با استفاده از ضرایب CVI و CVR به ترتیب بالای 75 و 85 درصد بود که نشان از تأیید اعتبار محتوایی این الگوست. با توجه به فرایندهای مذهبی به دست آمده، این الگو میتواند به عنوان یک الگوی مستقل خانوادهدرمانگری مطرح شود و سایر مذاهب نیز میتوانند براساس فرایندهای مذهبی این الگو، خانوادهدرمانگری را مبتنی بر مذهب مراجع تلفیق کنند | ||
| کلیدواژهها | ||
| خانوادهدرمانی؛ مذهب؛ اسلام؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
ابن اشعث، محمد بن محمد ] بیتا]. الجعفریات (الأشعثیات)؛ تهران: مکتبة النینوی.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1382). تحف العقول فی ما جاء من الحکم و المواعظ عن آل الرسول؛ ترجمه احمد جنتی؛ تهران: مؤسسه امیرکبیر.
بیان فر، فاطمه و علی پریمی، (1401). تدوین پروتکل درمانی با طراحی «معنوی مذهبی» برای زوجین متقاضی طلاق و اثربخشی آن بر بهبود راهبردهای مقابلهای و صمیمیت زناشویی، نشریه روانشناسی و دین، 15 (1)، 41-62.
ثناگوییزاده، محمد (1401)، الگویابی ساختاری کارکرد خانواده ایرانی- اسلامی، نشریه روانشناسی و دین، 58، 113-132.
ثناگویی زاده، محمد (1400؛ الف) الگوی غنیسازی صمیمیت زناشویی در دیدگاه اسلامی، نشریه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 12 (45)، 1-32.
ثناگویی زاده، محمد (1400؛ ب). تدوین برنامه اسلامی غنیسازی صمیمیت زناشویی و اثربخشی آن بر صمیمیت و رضامندی زناشویی، نشریه پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 9 (2)، 9-34
ثناگوییزاده، محمد (1399)، صمیمیت زناشویی؛ نظریه و کاربست، اصفهان: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
ثناگوییزاده، محمد. اعتمادی، عذری، احمدی، سید احمد و جزایری، رضوان السادات (1398)، اثربخشی مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین والدین و نوجوان و نگرش نسبت به والدین، نشریه پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 7 (15)، 83-104.
ثناگویی زاده، محمد (1394). شناسایی ابعاد کارکرد خانواده در فرایند مشاوره خانواده با جهتگیری اسلامی با استفاده از نظریه داده بنیاد، نشریه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 6 (24)، 55-80.
جانبزرگی، مسعود. (1395). اثر خانواده درمانگری سیستمی معنوی بر رضایت زناشویی و کنشوری خانواده (الگوی مهر و قدرت)، نشریه پژوهشهای اسلامی زنان و خانواده، 4 (6)، 9-38
جدیری، مسعود، فتحی آشتیانی، علی، موتابی، فرشته، حسنآبادی، حمیدرضا (1396). اثربخشی زوجدرمانی با رویکرد اسلامی بر رضایت زناشویی، نشریه مطالعات اسلام و روانشناسی، 11 (20)، 7- 37.
رضی، محمدبن حسین (1396). نهجالبلاغه، ترجمه محمد دشتی، تهران: پیام عدالت
زید بن علی ] بیتا[. مسند زید بن علی، بیروت: منشورات دار المکتبة الحیاة.
شعیری، محمدبن محمد (بیتا). جامع الاخبار (للشعیری)، نجف: مطبعه حیدریه
سالاریفر، محمدرضا، یونسی، سیدجلال، شریفینیا، محمدحسین، وغروی، سید محمد، (1392). مبانی و ساختار زوجدرمانی اسلامی، نشریه مطالعات اسلام و روانشناسی، 7 (12)، 37-68.
صدوق، محمدبن علی ابنبابویه (1413 ق). کتاب من لایحضره الفقیه؛ تحقیق علیاکبر غفاری؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی
صدوق، محمدبن علی ابن بابویه (1414). الخصال؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی.
طبرسی، الفضل بن الحسن (1414 ق). مکارم الاخلاق؛ تحقیق: علاء آل جعفر؛ قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
قشلاقی، سعیده، علیوندی وفا، مرضیه، اسماعیل پور، خلیل و معصومه آزموده، (1398). اثربخشی گروهدرمانی معنوی - مذهبی اسلام محور بر شادمانی زناشویی و کیفیت رابطه ادراکشده زناشویی در زنان دارای تجربه دلزدگی زناشویی، پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 7 (16)، 71-94.
کاوه فارسانی، ذبیحالله، صفی، سعید و ابولحسن بهمنی، (1398). برنهادی مقدماتی در زمینه مشاوره خانواده با رهیافت مبتنی بر فرهنگ ایرانی - اسلامی، نشریه مشاوره و رواندرمانی خانواده، 9 (1)، 49-74.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق) الکافی؛ تحقیق علیاکبر غفاری و محمد آخوندی؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مجلسی، محمدباقر (1403 ق). بحارالانوار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
محمودزاده، اعظم، حسینیان، سیمین، احمدی، سید احمد و فاتحیزاده، مریم، (1393). بررسی تأثیر زوجدرمانی اسلامی بر صمیمیت زناشویی، نشریه روانشناسی و دین، 25، 61-72.
مهدی نژاد قوشچی، رحمان، اسدپور، اسماعیل، برقعی، شیماسادات، سلیمانی، مهران، (1400). اثربخشی زوجدرمانی یکپارچه نگر با محتوای اسلامی بر میزان گفتگوی مؤثر زوجین، نشریه روانشناسی و دین، 53، 37-54.
نوری طبرسی، میرزاحسین (1407 ق). مستدرک الوسایل و مستنبط المسائل؛ قم: مؤسسه آل البیت،.
هندی، علی المتقی بن حسامالدین [بیتا]. کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، تصحیح: صفوة السقا، بیروت: مکتبة الاسلامی.
Al-Karam, C. Y. (Ed.). (2018). Islamically integrated psychotherapy: Uniting faith and professional practice (Vol. 3). Templeton Foundation Press.
Asamarai, L. (2018). Utilization of Islamic principles in marital counseling.,in Islamically integrated psychotherapy: Uniting faith and professional practice (Vol. 3). Templeton Foundation Press.
BULUT, Ö. A. (2020). The religious and spiritual dimensions of Bowen family therapy. Spiritual Psychology and Counseling, 5 (1) , 65-85.
Carlson, T. S., McGeorge, C. R., & Anderson, A. (2011). The importance of spirituality in couple and family therapy: A comparative study of therapists’ and educators’ beliefs. Contemporary Family Therapy, 33 (1) , 3–16. https: //d oi.org/10.1007/s10591-010-9136-0.
Çetintaş, Ş., & Halil, E. K. Ş. İ. (2020). Spiritually oriented couple, marriage and family therapies. Spiritual Psychology and Counseling, 5 (1) , 7-24.
Cucchi, A. (2022). Integrating Cognitive Behavioural and Islamic Principles in Psychology and Psychotherapy: A Narrative Review. Journal of Religion and Health, 1-22.
Daneshpour, M. (2016). Family therapy with Muslims. Routledge.
Fluit, D. V. (2015). Spiritual integration within Satir's transformational systemic therapy model. Counselling and Spirituality/Counseling et spiritualité.
Holmberg, Å., Jensen, P., & Vetere, A. (2021). Spirituality–a forgotten dimension? Developing spiritual literacy in family therapy practice. Journal of Family Therapy, 43 (1) , 78-95.
Jones, K., Simpson, G. K., Briggs, L., & Dorsett, P. (2016). Does spirituality facilitate adjustment and resilience among individuals and families after SCI?. Disability and Rehabilitation, 38 (10) , 921-935.
Keshavarzi, H., & Haque, A. (2013). Outlining a psychotherapy model for enhancing Muslim mental health within an Islamic context. International Journal for the Psychology of Religion, 23 (3) , 230-249.
Koca, D. A. (2017). Spirituality-based analysis of Satir family therapy. Spiritual Psychology and Counseling, 2 (2) , 121-142.
Mahoney, A. (2010). Religion in families 1999–2009: A relational spirituality framework. Journal of Marriage and Family, 72, 805–827. https: //doi.org/10.1111/j.1741-3737.2010.00732.x.
Malik, R. (2018). Family therapy and the use of Quranic stories. Islamically integrated psychotherapy uniting faith and professional practice, 152-174.
Nichols, M. P. (2012). Family therapy: Concepts and methods. Pearson Higher Ed.
Onedera, J. D. (Ed.). (2007). The role of religion in marriage and family counseling. Routledge.
Oxhandler, H. K., & Parrish, D. E. (2018). Integrating clients’ religion/spirituality in clinical practice: A comparison among social workers, psychologists, counselors, marriage and family therapists, and nurses. Journal of clinical psychology, 74 (4) , 680-694.
Rassool, G. H. (2015). Islamic counselling: An introduction to theory and practice. Routledge.
Sanagoeizadeh, M., Mesri, M., Hosseini, S. M., Gooshki, H. S., & Ahmadi, M. (2019). An Exploration of the Knowledge Components of Spiritual Health Based on the Quran and Hadiths: A Qualitative Research. Journal of Ecophysiology and Occupational Health, 19 (3&4) , 144-152.
Sheikh, F. (2018). Marrying Islamic principles with Western psychotherapy for children and adolescents: Successes and challenges.
Turgut, T., & Füsun, E. K. Ş. İ. (2020). Spiritually-oriented cognitive-behavioral family therapy. Spiritual Psychology and Counseling, 5 (1), 87-111. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,562 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 888 |
||