| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,154 |
| تعداد مقالات | 17,437 |
| تعداد مشاهده مقاله | 50,745,272 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 27,307,561 |
تدوین الگوی شادجانی مبتنی بر دیدگاه مولانا | ||
| فرهنگ مشاوره و روان درمانی | ||
| مقاله 1، دوره 14، شماره 55، مهر 1402، صفحه 1-31 اصل مقاله (1.15 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qccpc.2023.69235.3002 | ||
| نویسنده | ||
| مریم فرشادان* | ||
| دانش آموخته دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی "شادجانی" مبتنی بر دیدگاه مولانا انجام گرفته است. پژوهش از نوع کیفی و روش مورد استفاده دراین پژوهش، روش تحلیل مضمون(تم) بوده است که از طریق مطالعه و جستجو در شش دفتر مثنوی معنوی حاصل گردیده است. نتایج کار به این شکل حاصل گشته است که در گام اول برای استخراج الگوی شادجانی پس از آشنایی اولیه با متن دفاتر مثنوی، کدهای اولیه از اشعار مثنوی را استخراج نموده و از ادغام و ترکیب آنها به مضامین پایه و فرعی و در نهایت از طریق تلفیق 35مضمون فرعی به 10 مضمون اصلی که شامل حضور در لحظه، خاموشی و سکوت، صبر و ثبات قدم، شکرگزاری و رضایتمندی، پذیرش و تسلیم، هشیاری افزایی، روشن بینی و خردمندی، دستیابی به خود اصیل، عشق و وحدت و یکتایی، دست یافتیم. در گام دوم الگوی استخراج شده از طریق گروه متخصصان(خبرگان)، مورد ارزیابی قرار گرفت و روایی محتوایی الگو بر اساس شاخص روایی محتوایی (CVI ) مورد سنجش قرار گرفته و در نهایت اعتبار الگو تایید گردید. نتایج پژوهش، نشان داد که مولفه های الگوی شادجانی، مبتنی بر دیدگاه مولانا، مفاهیمی هستند که در علم روانشناسی و در نظریه های وجودی و بالاخص روانشناسی مثبت گرا مورد توجه واقع شده اند، اما به دلیل تفاوت در نوع نگاه و اساس شکل گیری علی رغم هم پوشانی های ظاهری، از نظر محتوایی تفاوت هایی دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شادجانی؛ مولانا؛ مثنوی معنوی | ||
| مراجع | ||
|
آزاد، پیمان (1388). مولوی چگونه مولوی شد، تهران، نشر قطره.
آقابابایی، ناصر؛ فراهانی، حجت اله؛ تبیک، محمدتقی (1391). رابطه قدردانی از خدا با عامل‌های شخصیت، بهزیستی و سلامت روانی. مجله روانشناسی و دین، سال پنجم، شماره اول، ص 115 ـ 132.
افشانی، سیدعلیرضا؛ خرم پور، یاسین؛ ممبینی، سجاد (1393). بررسی رابطه‌ی دینداری و خودشکوفایی (مطالعه‌ی موردی: دانشجویان دانشگاه یزد). فصلنامه‌ی مطالعات توسعه‌ی اجتماعی- فرهنگی، دوره سوم، شماره 1.
بهبهانی، مرضیه (1383). غم و شادی در مثنوی مولوی، مجله آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 69، ص 46-49.
پسندیده، عباس (1389). مبانی و عوامل شادکامی در اسلام با رویکرد روانشناسی مثبت‌گرا. رساله دکتری رشته مدرسی معارف گرایش قرآن و متون اسلامی. دانشکده علوم حدیث.
تقی یاره. فاطمه (1389). تدوین بستهی روان‌درمانگری وجودی بر اساس اندیشه جلالالدین محمد مولوی و بررسی اثربخشی آن در درمان افسردگی و افزایش سطح تحول من، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی.
حسین ثابت، فریده (1387). اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب، افسردگی و شادکامی، مطالعات اسلام و روانشناسی، شماره 2.
خالقی، فریده (1395). اثربخشی آموزش نگرش وحدت مداری در اشعار مولوی بر «الگوهای ارتباطی خانواده»، «امیدواری» و «بهزیستی روانی» دختران دانشجوی مادر سرپرست. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره. تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی.
دهشیری، غلامرضا؛ سهرابی، فرامرز؛ جعفری، عیـسی و نجفـی، محمـود (1387). بررسـی خصوصیات روان‌سنجی مقیاس بهزیستی معنوی در بین دانشجویان. مطالعات روان‌شناختی، دوره چهارم، شماره 3 ص 129-144.
رحیمی، زکریا؛ زاده محمدی، علی و نصیری هانیس، غفار (1397). تأثیر مشاوره گروهی مبتنی بر روانشناسی وحدت مدار بر رضایت زناشویی و بهزیستی روان‌شناختی زوجین. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1.
رضایت، غلامحسین؛ غلامعلی، احمد؛ رضایت، فاطمه (1401). ماهیت معنویت اسلامی با رویکرد تربیتی. مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، دوره 30، شماره 54، ص 239-278.
رفیعی نیا، پروین؛ اصغری، آرزو (1386). رابطه بین انواع عشق و بهزیستی ذهنی در دانشجویان متأهل، فصلنامه خانواده پژوهی، سال سوم، شماره 9.
زمانی، کریم. (1394). شرح جامع مثنوی معنوی (7 جلدی)، تهران، انتشارات اطلاعات.
شریعتمدار، آسیه؛ شریعتی، صدرالدین؛ دلاور، علی (1390). تدوین برنامه آموزش هشیاری افزایی وجودی و هشیاری افزایی مبتنی بر اخلاق اسلامی و مقایسه اثربخشی آنها بر افزایش رضایت از زندگی، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال دوم، شماره 5.
صادقی، علی‌اصغر (1395). بررسی دو مقوله غم و شادی در مثنوی مولوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد.
صادقی حسن‌آبادی (1386). غم و شادی در تجربه دینی مولوی، نشریه مطالعات و پژوهش‌های دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 49.
عابدی جعفر، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم، ص 151-198.
عبدالرحیمی، محمد؛ فعالی، محمدتقی. (1394). تأثیر عشق بر سلامت معنوی نزد فروم و مولوی. دو فصلنامۀ علمی-پژوهشی پژوهشنامۀ ادیان، سال نهم، شمارۀ هجدهم.
عسگری، پرویز؛ احدی، حسن؛ مظاهری، محمدمهدی؛ عنایتی، میر صلاح‌الدین؛ حیدری، علیرضا (1386). رابطه بین شادکامی، خودشکوفایی، سلامت روان و عملکرد تحصیلی با دوگانگی جنسی در دانشجویان دختر و پسر واحد علوم و تحقیقات مرکز اهواز، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، دوره 9، شماره 33، ص 95-116.
عطاری، بهناز؛ منیرپور، نادر؛ ضرغام حاجبی، مجید (1399). نقش قدردانی بر شادکامی با میانجی‌گری پذیرش خود و بخشش در سالمندان، پژوهشنامه روانشناسی مثبت. دوره 6، شماره 1، ص 67-82.
غلامی، مجاهد (1397). نظریه شادی مولانا در فیه مافیه، پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا). دوره 12، شماره 1، ص 89-108.
فرشادان، سیده مریم؛ اسمعیلی، معصومه؛ برجعلی، احمد؛ اسکندری، حسین؛ قبادی، حسینعلی (1400). «ارتقای جان» راهی به‌سوی «ارتقای شادی» (مبتنی بر سبک زندگی اسلامی با تأکید بر مثنوی معنوی)، مجله سبک زندگی اسلامی و سلامت، دوره 5، شماره 2، ص 227-234.
محمدپور، احمد (1397). ضد روش: زمینه‌های فلسفی و رویه‌های عملی در روش‌شناسی کیفی، انتشارات لوگوس، چاپ اول.
محمدی، رزگار (1389). تدوین الگوی جان درمانی بر پایه قصه طوطی و بازرگان (مثنوی معنوی) و تعیین اثربخشی آن بر روی کاهش ناامیدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
محمودی، فاطمه (1392). غم و شادی در مثنوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد ادبیات، دانشکده ادبیات دانشگاه محقق اردبیلی.
میرزایی، سمیرا؛ نجارپوریان، سمانه؛ نعیمی، ابراهیم؛ سماوی، عبدالوهاب (1397). تدوین الگوی بهزیستی روان‌شناختی مبتنی بر رهیافت‌های نهج‌البلاغه، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، شماره 34، ص 1-26.
میرزایی فندخت، امید؛ سعدی پور، اسماعیل؛ طالبی فر، علی‌محمد؛ سلم‌آبادی، مجتبی (1396). بررسی ارتباط بین جهت‌گیری دینی و صبر با بهزیستی روانی دانشجویان دانشکده پرستاری قاین در سال تحصیلی 1394-1395، مجله علوم پزشکی زانکو، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، ص 47-55.
نریمانی، محمد؛ آریان پور، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس؛ احدی، بتول (1391). اثربخشی روش‌های آموزش ذهن‌آگاهی و تنظیم هیجان بر عاطفه و خلق جانبازان شیمیایی، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، دوره پانزدهم، شماره 2، ص 107-118.
نواب، محمدحسین (1392). هنر و تعلیم و تربیت اخلاقی از نگاه مولانا و آیریس مرداک، رساله دکتری، رشته فلسفه هنر، دانشگاه علامه طباطبائی.
وزیری، شهرام؛ لطفی کاشانی، فرح (1394). رویکرد چهاروجهی در روان‌درمانی: بنیادها و دستاوردها، فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، دوره 10، شماره 35، ص 77-87.
هادی، مهدی؛ جان بزرگی، مسعود (1388). اثربخشی درمان یکپارچه نگر توحیدی بر مؤلفه‌های شخصیت و بالینی، روانشناسی و دین، سال دوم، شماره 2. ص 71-104.
References
Ardelt, M. (2003). Empirical Assessment of a Three Dimensional Wisdom Scale. Research on Aging, 25(3), 275-324.
Attride,Stirling, J. (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”, Qualitative Research, Vol. 1, No. 3, P.385-405
Baltes, P. B. & Staudinger, U. M. (2000). Wisdom: A meta-heuristic (pragmatic) to orchestrate mind and virtue toward excellence. American Psychologist, 55, 122–136.
Buss, D. M. (2000). The evolution of happiness. American psychologist 55(1), 15.
Diener, E., & tay, L. (2010). Needs and Subjective well-being around the world. Paper under revision for Journal of personality and social psychology.
Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American psychology, 55(1), 34.
Diener, E., Sun, M. Lucas, R. E. & Smith, H. L. (1999).Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological bulletin, 125, 276-302.
Ellison, C.W. (1983). Spiritual well-being: Conceptualization and measurement. Journal of Psychology and Theology 11(4): 330-340
Evans S, Ferrando S, Findler M, Stowell C, Smart C, Haglin D. (2008). Mindfulness-based cognitive therapy for generalized anxiety disorder. J Anxiety Disord,22(4):716-21.
Farran, C. J., Herth, K. A., & Popovich, J. M. (1995). Hope and Hopelessness: Critical Clinical Constructs (4th Ed.). Sage Publications (Thousand Oaks, CA).
Feldman, D. B. & Snyder, C. R. (2005). Hope and the meaningful life: Theoretical and empirical associations between goal directed thinking and life meaning. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(3), 401-421.
Froh, J. J.,Kashdan, T. B.,Ozimkowski, K. M., & Miller, N. (2010). Who Benefits the Most From a Gratitude Intervention in Children and Adolescents? Examining Positive Affect as a Moderator. Journal of Positive Psychology, 4(5), 408-422.
Gow, A. J., Watson, R., Whiteman, M., & Deary, I. J. (2011). A stairway to heaven? Structure of the religious involvement inventory and spiritual well-being scale. Journal of religion and health, 50(1), 5-19.
Helliwell, J. F., Layard, R., & Sachs, J. (Eds.). (2013). World happiness report 2013. Sustainable Development Solutions Network. New York: Earth Institute, Colombia University.
Jones, A. R., Thompson, C. J., Oster, A. R, Samadi, A., Davis, M. A, Mayberry, R. M., & Caplan, L. S. (2003). Breast cancer knowledge, beliefs, and screening behaviors among low-income, elderly black women. Journal of the National Medical Association, 95(9), 791-797.
Joshanloo, M. (2013). A Comparison of Western and Islamic Conceptions of Happiness. Journal of Happiness studies, 14(6), 1857-1874.
Kimmerle, H. (2010). My Way in Intercultural Philosophy. Recerca: Revisit de Pensament, 10, 35-44.
King, L. A., Hicks, J. A., Krull, J., & Del Gaiso, A. K. (2006). Positive affect and the experience of meaning in life. Journal of Personality and Social Psychology, 90(1), 179–196.
Kortte, K. B., Gilbert, M., Gorman, P., & Wegene, S.T. (2010) Positive psychological variables in the prediction of life satisfaction after spinal cord injury. Rehabilitation Psychology, 55(1), 40-47.
Lee, S. (2017). Effect of Gratitude Training Program on Dental Hygiene Students’ Gratitude Disposition, Self-Esteem, and Happiness. J Dent Hyg Sic, 17(5), 405-412.
Linley, P. A., & Joseph, S., Harrington, S., Wood, A. M. (2006). Positive psychology. past, present. And(possible) future. The journal of Positive psychology.1(1), 3-16.
MacGeregor, S. (2010). Well-being, Wellness and Basic Human Needs in Home Economics, McGregor Monograph Series No. 201003.
Peterson, C. (2006). A primer in positive Psychology, New York: Oxford University Press.
Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. Washington DC: American Psychological Association.
Ryan RM, Brown KW(2003). Why we don't need self esteem: On fundamental needs, contingent love, and mindfulness. Psyche Inquir.;14(1):71-6.
Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2001). To be happy or to be self-fulfilled: A review of research on hedonic and eudemonic well-being.In Fiske (Ed.), Annual Review of Psychology. 52.141-166.
Ryff, C.D. (1989), Happiness is everything or is it? Exploration on the meaning of psychological well – being, Journal of Personality and Social Psychology, 6, 1069-1081.
Ryff,C,D., Singer, BH. & Love, GD. (2004). Positive health: Connecting well-being with biology, Philosophical Transactions of the Royal Society of London. B: Bio Sic; 359: 1383-94.
Sheldon, K. M., & Lyubomirsky, S. (2006). How to increase and sustain positive emotion: The effects of expressing gratitude and visualizing best possible selves. The Journal of Positive Psychology, 1(2), 73–82. https://doi.org/10.1080/17439760500510676
Seligman, M. E. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York: Simon and Schuster.
Seligman, M. E. )2002). Authentic Happiness: Using the New Positive Psychology to Realize Your Potential for Lasting Fulfillment. New York: Free Press.
Tachon, G., Rouibah, A., Morgan, B. et. (2021). A Prototype Analysis of Self-Gratitude: Towards a Broadening of the Concept of Gratitude, Journal of Happiness Studies volume 23, pages1867–1885.
Tomer, J. F. (2011). Enduring happiness: Integrating the hedonic and eudemonic approaches. The Journal of Socio-Economics, 40(5), 530-537.
Watkins, P. C. (2004). Gratitude and subjective well being. In R. A. Emmons & M. E. McCullough (Eds),The psychology of gratitude. UK: Oxford University Press.
Watkins, P. C., & McCurrach, D. (2016). Exploring how gratitude trains cognitive processes important to well-being. In D. Carr (Ed), Perspectives on gratitude: An interdisciplinary approach: New York: Routledge.
Wood, A. M., & Joseph, S. (2010). The absence of positive psychological (eudemonic) wellbeing as a risk factor for depression: A ten year cohort study. Journal of Affective Disorders, 122(3), 213-217.
Yousaf,O. Love, S. Hampson, P. Hedderlly,J. Rogers,M (2022). Conceptualising and measuring mindfulness during worship and prayer: Scale development and initial validation of the Mindfulness during Worship Scale (MWS). Jornal of Personality and Individual Differences،Volume 196.
استناد به این مقاله: فرشادان، سیده مریم.، اسمعیلی، معصومه.، برجعلی، احمد. (1402). تدوین الگوی شادجانی مبتنی بر دیدگاه مولانا، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 14(55)، 1-31.
DOI: 10.22054/QCCPC.2023.69235.3002
Counseling Culture and Psychotherapy is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 449 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476 |
||