دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,201
تعداد مقالات17,933
تعداد مشاهده مقاله54,980,992
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,774,482
شیری, عباس. (1401). نامشخص بودن مرتکب در جنایات. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(40), 9-44. doi: 10.22054/jclr.2023.66939.2464
عباس شیری. "نامشخص بودن مرتکب در جنایات". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 40, 1401, 9-44. doi: 10.22054/jclr.2023.66939.2464
شیری, عباس. (1401). 'نامشخص بودن مرتکب در جنایات', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(40), pp. 9-44. doi: 10.22054/jclr.2023.66939.2464
شیری, عباس. نامشخص بودن مرتکب در جنایات. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 11(40): 9-44. doi: 10.22054/jclr.2023.66939.2464

نامشخص بودن مرتکب در جنایات

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
مقاله 1، دوره 11، شماره 40، مهر 1401، صفحه 9-44    اصل مقاله (656.03 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jclr.2023.66939.2464
نویسنده
عباس شیری
دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
تشخیص مرتکب در جنایات، معمایی پیچیده از نظر علمی، قانون و رویّة قضایی است. تشخیص و تعیین مرتکب از طریق ادلة شناخته‌‌شدة اثبات جنایت مانند اقرار، شهادت، قرائن و امارات ظنی بر انتساب جنایت یا سوگند و قسامه امکان‌‌‌پذیر است. هرچند تعارض ادله نیز ممکن است شناسایی و تعیین مرتکب را سخت یا غیرممکن نماید. در صورت عدم امکان شناسایی و تعیین مرتکب به دلیل تعارض دلایل اثبات جنایت یا مردد بودن مرتکب بین چند نفر معیّن یا نا معیّن، رسیدن به حقیقت دشوار خواهد بود. چهار نظریة گوناگون در قوانین و رویّة قضایی ایران بر اساس منابع فقهی و روایی مشاهده می‌شود؛ قاعدة قرعه، نظریّة سقوط قصاص و پرداخت دیه از بیت‌‌المال، نظریّة برابری مسئولیّت و نظریّة مسئولیّت تضامنی کیفری. هر کدام از دیدگاه‌های مطرح‌‌شده دارای محاسن و معایبی است، به همین جهت پذیرش یک نظریة واحد در این خصوص امکان‌‌پذیر نیست. این مقاله به دنبال طرح دیدگاه‌های گوناگون و ارائة راهکارهایی در جهت تبیین موضوع می‌باشد که در دو شمارة مستقل و چند زیر عنوان بدین شرح تنظیم شده است؛ در شمارة یک امکان مشخص نمودن مرتکب مورد بحث قرار می‌گیرد و در شمارة دو از مواردی بحث می‌شود که مشخص نمودن مرتکب امکان‌پذیر نباشد.
کلیدواژه‌ها
اقرار؛ برابری مسئولیّت؛ بیت‌المال؛ تردید؛ جنایت
مراجع
  • بازگیر، یدالله، (1376)، قانون مجازات اسلامی در آیینه آراء دیوان عالی کشور، قتل عمد، چاپ اوّل، انتشارات ققنوس، تهران.
  • بطحایی، سیدهاشم (1380)، جایگاه قرعه در فقه، مندرج در مجلة مجتمع آموزش عالی قم، سال سوم، شمارة نهم، بهار و تابستان، صفحات 67 تا 80.
  • توصیف و تجلیل علمی آرای قضایی، مسایل جزایی (1)، قتل عمد (1387)، معاون آموزش قوة قضاییه، چاپ اوّل.
 

  • حسنی، نجیب (1391): رابطة سببیّت در حقوق کیفری، ترجمة دکتر سیدعلی عباس نیای زارع، چاپ سوم، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد.
  • رأی اصراری شمارة 11، مورّخ 11/7/1391.
  • رأی اصراری شمارة 18، مورّخ 28/11/1382.
  • رأی اصراری شمارة 2، مورّخ 25/2/1375.
  • رأی اصراری شمارة 37، مورّخ 6/9/1397.
  • رأی وحدت رویّة شمارة 717، مورّخ 6/2/1390.
  • رأی وحدت رویّة شمارة 790، مورّخ 10/4/1399.
  • رأی وحدت رویّة شمارة 799، مورّخ 15/7/1399.
  • رحمدل، منصور (1387)، قتل و صدمة بدنی در منازعه، مندرج در مجلة پژوهش‌های حقوقی، شمارة 14، نیمسال دوم، صفحات 49 الی 69.
  • زراعت، عباس (1389)، قاعدة قرعه، مندرج در فصلنامة حقوق، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، صفحات 91 تا 107، دورة 40، شمارة 101.
  • شکاری، روشن‌علی (1373)، بحثی پیرامون مادة 315 قانون مجازات اسلامی مصوّب 1370، مندرج در نشریه حقوق، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورة 33، صفحات 35 تا 42.
  • شهری، غلام‌رضا/ ستوده جهرمی، سروش (1373)، نظریات ادارة حقوقی قوة قضاییه، در زمینة مسایل کیفری، از سال 1358 تا 1371، جلد اوّل، روزنامة رسمی کشور.
  • شیری، عباس (1400)، مسئولیّت شرکای جرم در جبران ضرر و زیان ناشی از جرم، مندرج در مجلة تخصصی دیوان عالی کشور.
  • شیری، عباس: درس‌نامة سببیّت، دورة کارشناسی ارشد دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، نیمسال اوّل، سال تحصیلی 1400ـ1399.
  • صمدی اهری، محمد هاشم (1375)، نظریّات قضایی دادستانی کل کشور در اجرای مواد 18 و 31 قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب ـ آراء جزایی، جلد اوّل، انتشارات گنج دانش.
  • علیشاهی قره جوقی، ابوالفضل/احمدی، طیبه (1397)، مبانی قاعدة «ابطال‌ناپذیری خون محترم» با رویکردی به قانون مجازات اسلامی 1392، مندرج در نشریة: مبانی فقهی حقوق اسلامی، سال یازدهم، شمارة 21، بهار و تابستان، صفحات 159ـ131.
  • کاتوزیان، ناصر، (1395)، الزام‌های خارج از قرارداد، جلد دوم، چاپ 14، انتشارات دانشگاه تهران.
  • کلانتری خلیل آباد، عباس/سلیمانی پای طاق، سعیده (1394)، مسئولیّت مدنی سبب مجمل با رویکردی بر قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392، مندرج در: پژوهش‌های فقهی، دورة 11، شمارة 2، تابستان، صفحات 442ـ413، پردیس فارابی دانشگاه تهران.
  • مؤذن‌زادگان، حسنعلی (1378)، بررسی جرم صدمات بدنی در اثنای منازعه، مندرج در فصلنامة حقوق و سیاست، صفحات 23 تا 44، پاییز، شماره یک.
  •  
  • محمدی، ابوالحسن (1399): قواعد فقه، چاپ شانزدهم، انتشارات میزان.
  • مذاکرات و آراء هیأت عمومی دیوان عالی کشور (1375)، چاپ اوّل، روزنامة رسمی.
  • مذاکرات و آراء هیأت عمومی دیوان عالی کشور، (1391)، جلد 18، چاپ اوّل، چاپ روزنامة رسمی.
  • مشروح مذاکرات و آراء هیأت عمومی دیوان عالی کشور، (1397)، جلد 24 / بخش دوم، چاپ اوّل، روزنامة رسمی.
  • مشروح مذاکرات هیأت عمومی دیوان عالی کشور (1382)، جلد 9، چاپ اوّل، تهران.
  • میرحسینی، سید حسن (1387): سقوط قصاص، چاپ دوم، نشر میزان.
  • یزدانیان، علیرضا (1400)، قواعد عمومی مسئولیّت مدنی، جلد اوّل، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان.
  • یزدیان جعفری، جعفر (1385): معلوم نبودن مرتکب صدمات در منازعه و چگونگی جبران خسارت از زیان‌دیدة آن، مندرج در نشریة: فقه و حقوق، سال دوم، بهار، صفحات 149 تا 166.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,355
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,157


login