دانشگاه علامه طباطبایی

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات61
تعداد شماره‌ها2,201
تعداد مقالات17,933
تعداد مشاهده مقاله54,980,918
تعداد دریافت فایل اصل مقاله28,774,454
حلیمی جلودار, حبیب الله, قربانی لاکتراشانی, فاطمه. (1401). واکاوی معنایی ماده «ح‌س‌ب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(51), 27-56. doi: 10.22054/rjqk.2023.69345.2663
حبیب الله حلیمی جلودار; فاطمه قربانی لاکتراشانی. "واکاوی معنایی ماده «ح‌س‌ب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 51, 1401, 27-56. doi: 10.22054/rjqk.2023.69345.2663
حلیمی جلودار, حبیب الله, قربانی لاکتراشانی, فاطمه. (1401). 'واکاوی معنایی ماده «ح‌س‌ب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(51), pp. 27-56. doi: 10.22054/rjqk.2023.69345.2663
حلیمی جلودار, حبیب الله, قربانی لاکتراشانی, فاطمه. واکاوی معنایی ماده «ح‌س‌ب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(51): 27-56. doi: 10.22054/rjqk.2023.69345.2663

واکاوی معنایی ماده «ح‌س‌ب» در تبیین کیفیت محاسبۀ اعمال

پژوهشنامه معارف قرآنی
مقاله 2، دوره 13، شماره 51، دی 1401، صفحه 27-56    اصل مقاله (1.17 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2023.69345.2663
نویسندگان
حبیب الله حلیمی جلودار* 1؛ فاطمه قربانی لاکتراشانی2
1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران
2مدرس مدعو گروه معارف دانشگاه مازندران
چکیده
محاسبۀ اعمال از موضوعات تأثیرگذار بر اندیشه و کنش هر معادباوری بوده و در ارتباط میان انسان و خداوند قابل تعریف و تبیین می­باشد. با بررسی آیات، دو روش در محاسبه و جزابخشی قابل استنباط و فرضیه­سازی است: یکی ارزیابی جزء به جزء اعمال؛ که به ازای آن انسان، جزای اعمال ناپسند خویش را گذرانده و سپس با کسب درجه­ای در بهشت ساکن می­گردد. دوم، ارزیابی به شیوۀ معدل­گیری است، بدین­گونه که دربارۀ هر انسانی با اِعمال مؤلفه­های مؤثّر بر نامۀ عملش، رتبه و درجۀ او مشخص می­گردد. نوشتۀ حاضر که بر شیوۀ توصیف و تحلیل استوار است، جهت حل مسألۀ فوق و استنباط متقنی از مقولۀ محاسبه، ابتدا به واکاوی معنایی و دسته­بندی کاربردهای اسمی و فعلی مادۀ(ح­س­ب) در قرآن پرداخته و در ادامه، صورت­های قابل فرض بر مقولۀ تجسم اعمال نیز به عنوان یکی از مؤلفه­های مهم و تأثیرگذار مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان این نتیجه حاصل می­گردد که از بین نظرات فوق، دیدگاه رابطه تکوینی در تجسم اعمال در تلاقی با دیدگاه ارزیابی معدلی، دارای صورتی عقلانی، قابل انطباق با آیات و روایات و همسو با دیدگاه برگزیدۀ فلاسفه اسلامی می­باشد.
کلیدواژه‌ها
کیفیت محاسبه؛ تجسم اعمال؛ محاسبۀ جزء به جزء؛ محاسبۀ معدل‌گیری
مراجع
منابع

قرآن کریم. (1415ق). ترجمه محمد مهدى فولادوند. قم: دارالقرآن الکریم. چ1.

آلوسی، سیدمحمود. (1415ق). روح­المعانی فی­تفسیر القرآن العظیم. چ1. بیروت: دارالکتب­العلمیه.

اسعدی، علیرضا. (1398ش). ملاصدرا و مساله میزان در قیامت.  نشریه خردنامه صدرا. شماره 98. صص13-24.

اندلسی، محمدبن­یوسف. (1420ق). البحرالمحیط فی­التفسیر. بی­چا. بیروت:دارالفکر.

ابن­بابویه قمی، محمدبن علی(صدوق). (1376ش). الامالی. چ1. تهران: نشر کتابچی.

_____________________________. (1387ش). توحید. تحقیق سید هاشم حسینی. چ1. قم: جامعه مدرسین.

_____________________________. (‏1362ش). الخصال. بی­چا. قم: جامعه مدرسین.

ابن ­سیده المرسی، علی بن اسمائیل. (بی­تا). المحکم و المحیط الاعظم. بی­چا. بیروت: دارالکتب العلمیه.

ابن­فارس، أحمد بن فارس. (1404ق).‏ معجم مقاییس اللغه. مصحح عبد­السلام محمد هارون. چ1 قم: مکتب الاعلام الاسلامی.

ابن­منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان‏العرب. چ3.‏ بیروت‏: دارصادر.

بهائی، محمدعبدالصمد. (1374ش). الکشکول. ترجمه و تحقیق عزیزاله کاسب. چ1. تهران: انتشارات گلی.

ثعلبی­نیشابوری، احمدبن­ابراهیم. (1422ق). الکشف والبیان عن تفسیر القرآن. چ1. بیروت: دار احیاءالتراث العربی.

تهرانی، مجتبی. (1399ش). نقش اعمال در قیامت:میزان سنجش اعمال در قیامت. چ1. تهران: نشرمصباح الهدی.

جوادی­آملی، عبدالله. (1388ش). تفسیرتسنیم. چ1. قم: نشر اسراء.

حسینی ­زبیدی، محمدبن محمدبن عبدالرزاق. (بی­تا). تاج العروس. چ1. بی­جا: دارالهدایه.

رازی، محمدبن عمر.(فخررازی). (1420ق). مفاتیح الغیب. چ3. بیروت: داراحیاءالتراث العربی.

راغب­اصفهانی، حسین ­بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. چ1. بیروت: دارالعلم.

سنجری، غلامعلی؛ مهرآوران، محمود. (1398ش). تحلیل نظریۀ صورت ملکوتی درتجسم اعمال. مجله پژوهش­های اعتقادی کلامی،شماره36. صص119-144.

صدرالدین­ شیرازی، محمدبن­ابراهیم قوام. (1382ش). الحکمه المتعالیه فی­الاسفارالعقلیه الاربعه. چ1. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

________________________. (1981م). الحکمة المتعالیه فی الاسفارالعقلیه الاربعه. چ1. بیروت: داراحیاء­التراث­العربی.

________________________.  (بی­تا). المبدأ والمعاد. چ1. قم: المکتبه الاسلامیه.

طباطبایی، محمدحسین. (1417ق).  تفسیر المیزان. چ5. قم: انتشارات جامعه مدرسین.

طبرسی، فضل بن حسن. (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ1. تهران: انتشارات ناصر خسرو.

طبری، محمدبن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. چ1. بیروت: دارالمعرفه.

غلامپور، علیرضا؛ خلف مراد، عبدالرحیم. (1393ش). کیفیت توزین اعمال در قیامت در منابع تفسیری فریقین بر اساس آیۀ 47 انبیاء. مطالعات تفسیری. شماره20. صص73-86.

فراهیدى، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین. چ2. قم: انتشارات هجرت.

قرشی، سیدعلی اکبر. (1371ش). قاموس قرآن. چ6. تهران: دارالکتب الاسلامیه.

کریمی والا، محمدرضا. نصیری، روح­الله. (1400ش). رهیافت قرآنی و روایی بر حقیقت ادراکی نفس با تبیین­های صدرایی. پژوهشنامه معارف قرآنی. سال 12. شماره 45. صص183-204.

کلینی، محمد بن یعقوب. (1365ش). الکافی.چ3. تهران: دارالکتب الاسلامیه.

مجلسى، محمدباقر‏. (1403ق). بحار الأنوار. چ1. بیروت:دار إحیاء­التراث العربی‏.

مصطفوی، حسن. (1360ش). التحقیق فی کلمات القرآن. چ1. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

مطهری، مرتضی. (1384ش). مجموعه آثار. چ1. تهران: نشر صدرا.

مکارم ­شیرازی، ناصر. (۱۳۷۴ش). تفسیر نمونه. چ1. قم: دار الکتب الإسلامیه.

موسوی ­خمینی،روح­الله. (1372ش). چهل حدیث. چ1. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

_____________. (1377ش). شرح حدیث عقل و جهل. چ1. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

میبدی، احمد بن ابی سعد رشید الدین. (1371ش). کشف الأسرار و عده الأبرار. چ5. تهران: انتشارات امیر کبیر.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 527
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 500


login