| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,835,586 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,346,338 |
تقابل واژگان «یمین» و «شمال» در ترجمه‌های قرآن کریم با رویکرد معناشناسی | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 2، دوره 13، شماره 44، فروردین 1401، صفحه 29-55 اصل مقاله (1.45 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2022.59713.1689 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی کاظمی تبار* 1؛ حسین بازودار قوی سفلایی2؛ حجّت احمد زاده عطائی3 | ||
| 1استادیار الهیات، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد تفسیر قرآن کریم، دانشگاه تربیت مدرس قرآن کریم، مشهد، ایران | ||
| 3کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| بر اساس نظریات معناشناختی، یکی از بهترین روش‌های فهم معنای واژگان، در کنار استفاده از منابع لغت و... ، بهره بردن از ویژگی تقابل است. پژوهش حاضر به بررسی معناشناختی تقابل واژگان «یمین» و «شمال» در قرآن کریم می‌پردازد، ضمن اینکه در این تقابل، تقدیم یمین بر شمال نیز مورد توجه قرار دارد و علاوه بر تقابل، استفاده از سیاق آیات قبل و بعد نیز مد نظر است. گاه از روی سیاق یا معنای واژة مقابل، برخی معانی فهمیده می‌شود که در هیچ کتاب لغتی به چشم نمی‌خورد. ضمن اینکه بین معنای فهمیده‌شده و اصل واژه، قرابت معنایی وجود دارد. بر مبنای یافته‌های این پژوهش، واژه‌های یمین و شمال به طور عام به معنای «راست» و «چپ» هستند، اما معانی فرعی دیگری دارند که با معنای اصلی مرتبط است. از دیگر معانی واژة یمین، قدرت، خیر، مالکیت، پیمان و سوگند است که همگی با دست راست ارتباط دارد. واژة شمال نیز علاوه بر دست چپ و سمت چپ، معنای شقاوت و ضعف (معنوی) را می‌رساند که با معنای اصلی مرتبط است. اما زمانی که واژة اصحاب به این دو کلمه اضافه گردد، دیگر به معنای جهات نیستند و این امر از نگاه بیشتر مترجمان مغفول مانده، حقّ معنا ادا نشده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ روایت؛ معناشناختی؛ تقابل؛ یمین؛ شمال؛ سیاق | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله. (۱۳۷۶).الالهیّات مِن کتاب الشّفاء. تعلیقات حسن حسن‌زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیه.
ابن‌عاشور، محمدبن طاهر. (بی‌تا). التحریر والتنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ.
ابن‌منظور، محمدبن مکرّم. (1414 ق.). لسان العرب. بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
ابوحیان، محمدبن یوسف. (1420 ق.). البحر المحیط فی التفسیر. تعلیق صدقی محمد جمیل. بیروت: دار الفکر.
رازی، فخرالدّین محمد. (۱۴۱۰ ق.). المباحث المشرقیة فی علم الإلهیات والطبیعیات. بیروت: چاپ محمد معتصم باللّه بغدادی.
راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد. (1412 ق.). مفردات الفاظ قرآن. بیروت: دار الشامیة.
زرکشی، محمدبن بهادر. (1410 ق.). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار المعرفة.
زمخشری، محمود. (1407 ق.). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی.
سجادی، سید مهدی و عالیه کُرد زعفرانلو کامبوزیا. (1394). «تقابل معنایی و نقش آن در ترجمۀ قرآن کریم». مطالعات ترجمۀ قرآن و حدیث. د 2. ش 3. صص 101ـ126.
سیوطی، عبدالرّحمن بن ابی‌بکر. (1421 ق.). الإتقان فی علوم القرآن. بیروت: دار الکتاب العربی.
شاذلی، سید بن قطب. (1412 ق.). فی ظلال القرآن. بیروت‌ـ قاهره: دار الشروق.
صفوی، کورش. (1382). «درآمدی بر معناشناسی». کتاب ماه ادبیات و فلسفه. ش 75 و 76. صص 6ـ25.
طباطبائی، محمدحسین. (۱۳۶۲). نهایة الحکمة. قم: مؤسسة نشر اسلامی.
ـــــــــــــــــــــــــــ . (1374). تفسیر المیزان. ترجمۀ محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیرالقرآن. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
ـــــــــــــــــــــــــــ . (1412 ق.). جوامع الجوامع. قم: حوزۀ علمیۀ قم، مرکز مدیریت.
طوسی، محمدبن حسن. (1407 ق.). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسی، نصیرالدّین محمد. (۱۳۶۱ ). اساس الإقتباس. تهران: چاپ مدرس رضوی.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407 ق.). الکافی. تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
کریستال، دیوید. (2003 م.). دیکشنری از زبان‌شناسی و آوایی. آکسفورد: انتشارات بلک‌ول.
لسانی فشارکی، محمدعلی و طیبه اکبری راد. (1386). «کاربرد روش‌های معنی‌شناسی در قرآن کریم». صحیفة مبین. ش 39. صص 62ـ77.
لوبنر، سباستین. (2002 م.). درک معنایی. لندن: آموزش هاودر.
مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
نخعی، مریم. (1394). «بررسی تقابل مکانی واژگان «سماء» و «أرض» و معناشناسی آن در سیاق قرآن کریم. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. مشهد: دانشکدۀ تربیت مدرس قرآن مشهد.
The Holy Quran.
Abu Hayyan, Mohammad ibn Yousof. (1999). Al-Bahr al-Moheit fi al-Tafsir. Suspension of Sedghi Mohammad Jamil. Beirut: Dar al-Fekr. [In Arabic].
Crystal, David. (2003). Dictionary of Linguistics and Phonetics. Oxford: Blackwell Press. [In English].
Ibn Ashour, Mohammad ibn Taher. (ND). Al-Tahrir va al-Tanwir. Beirut: Al-Tarikh Institute. [In Arabic].
Ibn Manzour, Mohammad ibn Mokarram. (1993). Lesan al-Arab. Beirut: Dar al-Fekr for Printing and Publishing and Distribution. [In Arabic].
Ibn Sina, Hossein ibn Abdullah. (1997). Elaheyaht men Ketab al-Shafa. Commentaries of Hasan Hassanzadeh Amoli. Qom: The Islamic Propaganda Office of Qom Seminary. [In Persian].
Kolaini, Mohammad ibn Yaghoub. (1987). Al-Kafi. Research by Ali Akbar Ghafari and Mohammad Akhoundi. Tehran: Dar al-Kotob al-Islamiyah. [In Persian].
Lesani Fesharaki, Mohammad Ali and Tayyebeh Akbari Rad. (2007). "The Application of Semantic Method in the Holy Quran". Sahifeh-e Mobin. No. 39. Pp. 62-77. [In Persian].
Lobner, Sebastian. (2002). Semantic Understanding. London: Howder Education. [In English].
Makarem Shirazi, Naser. (1992). Tafsir Nemouneh. Tehran: Dar al-Kotob al-Islamiyah. [In Persian].
Mostafavi, Hasan. (1989). Al-Tahghigh fi Kalemat al-Qur'an al-Karim. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. [In Persian].
Nakha'i, Maryam. (2014). Examination of the Spatial Comparison of the Words "Heaven" and "Earth" and its Semantics in the Context of the Holy Quran. Master's Thesis. Mashhad: Tarbiat Modarres Qur’an, Mashhad. [In Persian].
Ragheb Esfahani, Hossein ibn Mohammad. (1991). Al-Mofradat Alfaz al-Qur'an. Beirut: Dar al-Shamiyah. [In Arabic].
Razi, Fakhruddin Mohammad. (1989). Al-Mabahes al-Mashreghiyat fi Elm al-Elahiyat va Tabi'eyat. Beirut: Mohammad Mo'tasem Bellah Baghdadi. [In Arabic].
Safavi, Korosh. (2003). "Introduction to Semantics". Ketab-e Mah-e Adabiyat va Falsafeh. No. 75 & 76.Pp. 6-25. [In Persian].
Sajjadi, Seyyed Mehdi & Aliyeh Kord Zafaranlou Kambozia. (2014). "Semantic Contrast and its Role in the Translation of the Holy Quran". Translation Studies of Qur'an and Hadith. Vol. 2. No. 3. Pp. 101-126. [In Persian].
Seyouti, Abd ul-Rahman ibn Abi Bakr. (2000). Al-Etghan fi Oloum al-Qur'an. Beirut: Dar al-Ketab al-Arabi. [In Arabic].
Shazeli, Seyyed ibn Qutb. (1991). Fi Zelal al-Qur'an. Beirut-Cairo: Dar al-Sharouq. [In Persian].
Tabataba'i, Mohammad Hossein. (1983). Nahayat al-Hekmat. Qom: Islamic Publishing Institute. [In Persian].
----------------------------------------. (1995). Tafsir al-Mizan. Translated by Mohammad Bagher Mousavi Hamedani. Qom: Islamic Publications Office. [In Persian].
Tabresi, Fazl ibn Hasan. (1993). Majma al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Tehran: Naser Khosro Publications. [In Persian].
-------------------------------. (1991). Jawam'e al-Jawam'e. Qom: Islamic Seminary of Qom, Management Center. [In Persian].
Tusi, Mohammad ibn Hasan. (1986). Tahzib al-Ahkam. Tehran: Dar al-Kotob al-Islamiyah. [In Persian].
Tusi, Nasiruddin Mohammad. (1982). Asas al-Eghtebas. Tehran: Modarres Razavi Press. [In Persian].
Zamakhshari, Mahmoud. (1986). Al-Kashshaf 'an Haghayegh al-Ghawamaz al-Tanzil. Beirut: Dar al-Ketab al-Arabi. [In Arabic].
Zarekshi, Mohammad ibn Bahador. (1989). Al-Borhan fi Oloum al-Qur'an. Beirut: Dar al-Marefah. [In Arabic]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,571 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 698 |
||