| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,178 |
| تعداد مقالات | 17,641 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,400,359 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,236,636 |
بررسی تطبیقی رویکرد تفسیری سلفیه با تأکید بر آیات رؤیت حق‌تعالی | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 8، دوره 4، شماره 6، فروردین 1401، صفحه 187-214 اصل مقاله (843.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2023.75828.1128 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه احمدی* 1؛ زهره منصوری2 | ||
| 1کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآن، مدرسة علمیة تخصصی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، شهر ری، ایران | ||
| 2دکتری تخصصی فقه خانواده، مدیر مدرسة علمیة تخصصی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، شهر ری، ایران | ||
| چکیده | ||
| سلفیه از فرقه‌های تازه‌ای است که خود را تابع سلف صالح می‌دانند و اهتمام بر احیای سنت و شیوة سلف صالح و تبعیت از پیامبراسلام(ص)، صحابه و تابعین دارند. جریان سلفیه به گمان خود تهذیب‌گرایی و اصلاح‌طلبی عقیدتی را در سرلوحة تفسیر و عقاید خود قرار داده‌است. زدودن پیرایه‌ها و تعقیدات عقل‌گرایانه از ساحت نصوص دینی را رسالت خود دانسته‌است و بر ظاهر‌گروی و فهم بسیط قرآن و سنت مبتنی بر آرای سلف صالح و بدون لحاظ نمودن منطق و اصول تفهّم صحیح تأکید دارند. ناهماهنگی تفسیری مفسران جریان سلفیه، مانند ابن‌تیمیه، ابن‌کثیر و آلوسی در طیف وسیعی، نشانة تزلزل ساختار عقیدتی این جریان است. برای تبیین و روشن ساختن خطای آرای تفسیری آن‌ها، پرداختن به رویکرد تفسیری سلفیه ضرورت دارد. فهم روش‌های تفسیری و انتخاب روش‌های صحیح و چگونگی استفاده از احادیث به شیوة درست از اهداف مهم این پژوهش می‌باشد. از مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق آن است که سلفیه در تفسیر آیات قرآن و از جمله آیات رؤیت خداوند، خود را پایبند به اقوال صحابه و تابعین می‌دانند. از نظرآن‌ها، عقل جایگاهی ندارد و برای آن حجیتی قائل نیستند. سلفی‌ها پیوسته به ظاهر آیات تمسک می‌کنند که ساختار تفسیری آن‌ها احادیث است. ظاهرگرایی و جمود آن‌ها بر ظاهر قرآن، از اصلی‌ترین عوامل نقصان روش آنان است. این مقاله با روش توصیفی‌‌ـ تحلیلی و استناد به کتب معتبر تدوین شده‌است، تا به‌تفصیل به بیان دلایل و نقد آن از درون آیات قرآن و روایات بپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سلفیت؛ تفسیر؛ رویکرد تفسیری؛ آیات رویت؛ عقل | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌شاذان، فضل. (1351). الإیضاح. به کوشش جلال‌الدّین محدث. تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌طاووس، علی‌بن موسی. (1377). إقبال الأعمال. تحقیق جواد القیومی الإصفهانی. قم: مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الإسلامی.
استادی، کاظم. (1399). ض. آیة ابتلای ابراهیم در تفاسیر کهن شیعی و مسألة امامت. مخطوط. قم: کتابخانة رضا استادی.
ـــــــــــــــــ . (1399). ط. روایات ذیل آیة ابتلای ابراهیم و مسألة امامت. مخطوط. قم: کتابخانة رضا استادی.
ـــــــــــــــــ . (1400). «معرفی و بررسی کهن‌ترین نسخة خطی الغیبه منسوب به نعمانی». انتظار موعود. د 21. صص 75ـ109.
ـــــــــــــــــ . (1400). چ. «بازشناسی مؤلف کتابی که المسترشد خوانده می‌شود». پژوهش‌های قرآن و حدیث. د 54. ش 2. صص 269ـ293.
ـــــــــــــــــ . (1401). ص. «مأخذشناسی توصیفی آثار جدید دربارة آیة امامت ابراهیم(ع) (آیة 124 سورة بقره)». دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث. س 5. ش 17. صص 83ـ109.
اسماعیلی، مهران و ربابه نبی‌اللّهی. (1397). «بررسی تطبیقی تفسیر کلامی آیات امامت در تفاسیر اثناعشریه و زیدیه تا پایان دورة آل بویه». آیینة معرفت. ش 54. صص 63ـ79.
انصاری، حسن. (1388). «تبارشناسی کتاب بصائرالدرجات و نویسندة آن». کتاب ماه دین. ش 143. صص 61ـ71.
بحرانی، سیدهاشم. (1415 ق.). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بعثت.
توره، یوسف. (1388). «بررسی تطبیقی واژة امام در آیة ابتلاء». طلوع. س ۷. ش 27. صص 41ـ64.
جاحظ، عمروبن بحر. (2002 م.). رسائل الجاحظ: الرسائل السیاسیه. به کوشش علی ابوملحم. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
جباری، محمدرضا. (1384). مکتب حدیثی قم. قم: کنگرة بزرگداشت حضرت فاطمه معصومه(س).
حلی، حسن‌بن یوسف. (1413 ق.). الباب الحادی عشر. قم: مکتبة العلاّم.
حویزی، عبدعلی‌بن جمعه. (1383 ق.). تفسیر نور الثقلین. نجف: مطبعة العلمیة.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1415 ق.). تفسیر نور الثقلین. قم: اسماعیلیان.
خان صنمی، فاطمه. (1391). تحلیل رتبة امامت در آیة ابتلاء (آیة 124 سورة بقره). پایان‌نامة کارشناسی ارشد به راهنمایی فتح‌الله نجارزادگان. قم: دانشکدة علوم حدیث.
خصیبی، حسین‌بن حمدان. (1377 ق.). الهدایة الکبری. بیروت: مؤسسة البلاغ.
ربانی گلپایگانی، علی. (1384). «آیة ابتلای ابراهیم». کلام اسلامی. ش 54. صص 21ـ34.
شوشتری، محمدتقی. (1401 ق.). الأخبار الدخیله. تهران: مکتبة الصدوق.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1411 ق.). قاموس الرجال. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
صدوق، محمدبن علی. (1376). الأمالی. تهران: کتابچی.
ـــــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۷۹ ق.). معانی الأخبار. قم: جامعة مدرسین.
ـــــــــــــــــــــــــــ . (بی‌تا). عیون الأخبار. تهران: جهان.
ـــــــــــــــــــــــــــ . (1395 ق.). کمال الدین و تمام النعمه. تهران: اسلامیه.
صفار، محمدبن حسن. (بی‌تا). بصائر الدرجات. تهران: مؤسسة الأعلمی.
صفری فروشانی، نعمت‌الله. (1384). «حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری». حکمت و فلسفة اسلامی. ش ۱۶. صص 15ـ46.
طبرسی، أحمد‌بن علی. (1403 ق.). الإحتجاج. تعلیق السید محمدباقر الخرسان. مشهد: المرتضی.
طبرسی، فضل‌بن حسن. (1408 ق.). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفه.
طبری، محمدبن جریر. (۱۴۱۵ ق.). المسترشد. تهران: الثقافة الإسلامیة.
عاملی، محمدبن حسن. (1409 ق.). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
عظیمی، عسگر و عزالدّین رضانژاد. (1390). «امامت در قرآن از منظر محقق طوسی و فاضل قوشچی». اندیشة نوین دینی. پیاپی ۲۴. صص 9ـ34.
غلامی، اصغر. (1386). «مفهوم امامت در پرتو آیة ابتلای حضرت ابراهیم(ع)». سفینه. ش 17. صص 115ـ139.
فیض کاشانی، محمد. (1406 ق.). الوافی. اصفهان: مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی(ع).
ــــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۴۹). الأصول الأصلیه. به کوشش جلال‌الدین محدّث. تهران: دانشگاه تهران.
قمی مشهدی، محمد. (1368). کنزالدقائق. تهران: انتشارات وزارت ارشاد.
کلینی، محمدبن یعقوب. (۱۳۶۳). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ ق.). بحارالأنوار. بیروت: مؤسسة الوفاء.
مدرسی طباطبایی، حسین. (1394). مکتب در فرایند تکامل. ترجمة هاشم ایزدپناه. تهران: کویر.
مغربی، نعمان‌بن محمد. (۱۴۱۴ ق.). شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهم‌السلام. قم: جامعة مدرسین.
مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۸۰). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
موسوی، محمدحضرت و محمود سرمدی. (1380). «بررسی امامت در قرآن از منظر امامیه». پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه الهیات جامعة المصطفی العالمیه.
نجفی یزدی، سید محمد. (۱۳۸۵). «اعجاز ائمه(ع) و روایات مربوط به آن (نقد مقالة «حسین‌بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایةالکبری» ۱). حکمت و فلسفة اسلامی. ش ۱۸. صص 121ـ162.
نعمانی، محمدبن ابراهیم. (1397 ق.). کتاب الغیبه. تحقیق علی‌اکبر غفاری. تهران: نشر صدوق.
نوری، میرزاحسین. (۱۴۰۸ ق.). مستدرک الوسائل. بیروت: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
نیل‌ساز، نصرت و صدیقه ملک‌لو. (1396). «جریان‌شناسی تفاسیر فریقین نسبت به آیة 124 سورة بقره در مسألة امامت». مطالعات قرآن و فرهنگ اسلامی. ش 1 (3). صص | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 490 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 549 |
||