| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,938,875 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,405 |
«جامعه پسااوتوریتۀ شرقی» (یک رهیافت تئوریک جدید در جامعه‌شناسی سیاسی ایران) | ||
| دولت پژوهی | ||
| دوره 9، شماره 35، مهر 1402، صفحه 1-36 اصل مقاله (1.18 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2023.75675.1452 | ||
| نویسنده | ||
| سجاد ستاری* | ||
| استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| نویسنده با ارائه تعریفی جدید و مجدد از «اوتوریته» (بر پایۀ سه مفهوم «هژمونی، کنترل اجتماعی و بازتولید»)، تأثیر شکل‌گیری وضعیت استثناء جبری در ایران بر آن را شرح می‌دهد.[1] استدلال وی آن است که به موازات حرکت تدریجی جامعه ایران به‌سوی یک وضعیت استثناء جبری، و بر اثر (نخست؛ «دگرگونی ریشه‌های اقتصادی طبقات» و دوّم؛ «تحوّل یوتوپیا و سیاست زندگی طبقاتی»)، جامعه وارد فرایند مداوم بازآفرینی و خلق یک وضعیت وجودی نو با خصلت «خوداتکایی و خودگردانی» می‌شود. نویسنده این وضعیت وجودیِ درحال ایجاد در ایران را «تکوین جامعۀ پسااوتوریته شرقی» می‌نامد و سه‌پایۀ اصلی آن را (نخست؛ «شکل‌گیری یک ضدّالاهیات سیاسی در جامعه با اتکاء به مفهوم الاهیاتی وضع بی‌گناهی»، دوّم؛ «یأس از امکانیّت انقلاب سیاسی یا هراس جمعی از عواقب آن» و سوّم؛ «گرایش فزاینده به انقلاب روزمرۀ اجتماعی به مثابۀ بدیلی اضطراری برای انقلاب سیاسی) می‌داند. از دید وی، در فرایند تکوین جامعه پسااوتوریته شرقی، نوعی «زایش طبقاتی جدید» رخ می‌دهد و به «تولّد یک طبقه اجتماعی خودآیین» و «آغاز خودآیینی طبقاتی در تاریخ ایران» می‌انجامد. به زعم نویسنده، طبقۀ جدید خودآیین سه‌پایۀ اصلی جامعه پسااوتوریته شرقی را بیش از پیش بسط می‌دهد و بدین سان، وضعیت خاصّی در جامعه ایران پدیدار می‌شود که نویسنده آن را «جامعه واحد با دو قلمرو اجتماعی متعارض» (نخست؛ «قلمرو اجتماعی اوتوریته» و دوّم؛ «قلمرو اجتماعی ضدّاوتوریته») می‌نامد. با گذشت زمان و به‌ویژه بر اثر تحوّل نسلی رهبران، تعارض میان این دو قلمرو اجتماعی بر سر «نظم، منافع و بقاء» شدّت می‌یابد و زمینه برای آغاز یک دیالکتیک فراگیر در جامعه هموار می‌شود. نویسنده این رخداد خاصّ را «دیالکتیک اوتوریته‌گرایی اجتماعی رسمی با ضدّاوتوریته‌گرایی اجتماعی غیررسمی» می‌نامد و سنتز تدریجی آن را بروز «بحران پراکسیس دوسویۀ نخبگان قدرت و نیروهای اجتماعی در جامعه» می‌داند. [1]. این مقاله، امتداد مقاله «قدرت و وضعیت استثناء جبری در ایران؛ شالوده و شرایط امکان» (ستاری 1401) است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| وضعیت استثناء جبری؛ طبقات اجتماعی؛ طبقۀ خودآیین؛ ضدّالاهیات سیاسی؛ بحران پراکسیس دوسویه | ||
| مراجع | ||
|
فارسی
آبراهامیان، یرواند (1392). ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نی.
آرنت، هانا (1398). میان گذشته و آینده، ترجمه سعید مقدم، تهران: اختران.
آرنت، هانا (1399). توتالیتاریسم، ترجمه مهدی تدین، تهران؛ ثالث و پارسه.
آلتوسر، لویی (1401). درباره بازتولید، ترجمه هومن حسین زاده، تهران: کتابسرای میردشتی.
اسکاچپول، تدا (1376). دولتها و انقلابهای اجتماعی، ترجمه سیّد مجید روئین تن، تهران: سروش.
ارسطو (1366). متافیزیک، ترجمه شرف الدین خراسانی، تهران: گفتار.
اشرف، احمد و علی بنو عزیزی (1393). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی، تهران: نیلوفر.
اشرف، احمد و علی بنوعزیزی (1372). طبقات اجتماعی در دوره پهلوی، ترجمه عماد افروغ، فصلنامه راهبرد، شماره زمستان.
ادیبی، حسین (1358). طبقه متوسط جدید در ایران، تهران: انتشارات دانشکده علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران.
اولین رایت، اریک (1395). رویکردهایی به تحلیل طبقاتی، ترجمه یوسف صفاری، تهران: لاهیتا.
بال، ترنس (1400). نظریه سیاسی و پراکسیس، ترجمه یحیی امینی، تهران: پگاه روزگار نو.
برینتون،کرین(1397).کالبدشکافی چهار انقلاب،ترجمه محسن ثلاثی، تهران: تمدن علمی.
بلاکهام، هرولد جان (1399). شش متفکر اگزیستانسیالیست، ترجمه محسن حکیمی، تهران: مرکز.
پلنت، ریموند (1401). هگل، ترجمه اکبر معصوم بیگی، تهران: آگه.
پین، مایکل (1382). فرهنگ اندیشة انتقادی، ترجمة پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
دوباتن، آلن (1397). اضطراب موقعیت، ترجمه سید حسن رضوی، تهران: میلکان.
دورکم، امیل (1387). درباره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، تهران: مرکز.
ستاری، سجاد (1394). صُور بنیادی حیات نفتی، دولت پژوهی، دوره اول، شماره دوّم.
ستاری، سجاد (1399). بتواره سرمایه‌داری دولتی در ایران، سیاست‌گذاری عمومی، دوره ششم، شماره سوم.
ستاری، سجاد (1401). قدرت و وضعیت استثناء جبری در ایران، دولت پژوهی، دوره هشتم، شماره سی و یکم.
ستاری، سجاد (1402). گفتارهای نو در جامعه‌شناسی سیاسی، تهران: دانشگاه تهران.
سیمیلر، کوری و مگان گریس (1401). نسل Z (قرنی در حال ساخته شدن)، ترجمه حسین قاسم زاده و دانیال فتحی، تهران: رهنج.
سنت، ریچارد (1378). اقتدار، ترجمه باقر پرهام، تهران: شیرازه.
کونگ، هانس (1386). متفکران بزرگ مسیحی، گروه مترجمان، قم: مرکـز مطالعـات و تحقیقـات ادیان و مذاهب.
کورن هاوزر، ویلیام (1400). سیاست در جامعه توده ای، ترجمه وحید بزرگی، تهران: نی.
گلدستون، جک (1387). مطالعاتی نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلابها، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: کویر.
گلدستون، جک (1396). مقدمه بسیار کوتاه بر انقلابها، ترجمه عباس حاتمی، تهران: کویر.
ماندلباوم، موریس(1392). پدیدارشناسی تجربه اخلاقی، ترجمه مریم خدادادی، تهران: ققنوس.
مرکز آمار ایران (1335-1385). نتایج سرشماری‌های جمعیتی کشور (سالهای 1335 تا 1385)، www.sci.org.ir.
مرکز آمار ایران (1396). تعداد خطوط پرسرعت اینترنت به تفکیک نوع در پایان اسفند 1394، www.sci.org.ir.
مرکز آمار ایران (1397). دانشجویان دوره های مختلف تحصیلی موسسات آموزش عالی حسب رشته تحصیلی، www.sci.org.ir.
مرکز پژوهشهای مجلس (1402). نتایج داده کاوی آینده نگر درخصوص سالمندی جمعیت در ایران، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس.
مورو دوبلن، لوئی (1375). جامعه شناسی اقتدار. ترجمه علی سیلانیان طوسی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
میلگرام، استنلی (1399). اطاعت از اوتوریته، ترجمه مهران پاینده و عباس خداقلی، تهران: اختران.
وینسنت، اندرو (1397). نظریه های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نی.
هایدگر، مارتین (1386). هستی و زمان، ترجمه سیاوش جمادی، تهران: ققنوس.
هوارت، دیوید (1384). نظریه گفتمان، مندرج در؛ دیوید مارش و جری استوکر، روش و نظریه در علوم سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Refrences Dworkin, Gerald (1988). The Theory and Practice of Autonomy, Cambridge: Cambridge University Press. Gillespie. Michael Allen and Lucas Perkins (2010). Political Anti-Theology, Critical Review 22 (1), 65-84. Kantor, Martin (2004). Understanding Paranoia, Westport: Prager. Robins, Robert, et al. (1997). Political Paranoia, New Haven: Yale University Press. Ross, Edward Alsworth (1901). Social Control: A Control of the Foundations of Order, New York: Macmillan. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,415 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,066 |
||