| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,675 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,125,842 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,388,968 |
جریان علیت بین مذاهب چهارگانه اسلامی | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 9، دوره 4، شماره 6، فروردین 1401، صفحه 215-239 اصل مقاله (821.59 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2023.75937.1130 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدصدرالدین طاهری موسوی* 1؛ مریم خوشنویسان2 | ||
| 1استاد گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| 2دکترای کلام و حکمت اسلامی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بحث این مقاله پیرامون علیت، به ویژه علیت فاعلی است و بنای نگارندگان بر این است که مطلب به طریق تطبیقی میان سران و برخی از بزرگان فرقه‌های کلامی اسلامی بررسی شود. در این مقاله، ابتدا تعریف علیت به صورت گزارشی بیان شد، سپس پیرامون اهمیت این بحث از جنبه‌های فلسفی وکلامی به‌کوتاهی توضیح داده شد و تفاوت دیدگاه فلسفی و کلامی دربارة علیت بیان گردید و آنچه از این مقوله به متکلمان اسلامی ارتباط دارد، مشخص شد، تا مسیر بحث به‌خوبی روشن باشد. آنگاه با رعایت نسبی تقدم و تأخر فرقه‌های چهارگانه، نظریات معتزله، اشاعره، ماتریدیه و شیعه پیرامون علیت، با توجه به همان نقطه‌نظری که برای آنان مطرح بود، گزارش شد و در پایان، بعد از تلخیص مطالب در پنج فقره، نظر شیعه و از جهاتی، نظر معتزله پذیرفته شده‌است. لازم به تذکر است که تاریخ و شرح حال و دیدگاه‌های چهار فرقه و تحولات فکری آنان در طول قرون به‌تفصیل دراین مقاله نیامده‌است و تنها به مقداری که برای گزارش و تحقیق دربارة علیت منظور بوده، به معرفی فرقه‌ها پرداخته شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علیت؛ مذاهب چهارگانه؛ اشاعره؛ معترله؛ ماتریدیه؛ شیعه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آشنایی با فِرَق تسنن. (1387). قم: مرکز مدیریت حوزة علمیة قم، دفتر برنامه‌ریزی و تدوین متون درسی، انجمن علمی ادیان و مذاهب.
صدوق، علی‌بن حسین. (بی‌تا). اعتقادات الإمامیه. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله. (1363). الشفاء: الإلهیات. تصحیح أب قنواتی و سعید زاید. مراجعه و تقدیم ابراهیم مدکور. قاهره: افست تهران.
اشعری، ابوالحسن. (1955 م.). اللُّمَع فی الرّد علی أهل الزّیغ و البدَع. صحّحه و قدّم له و علّق علیه حمودة زکیّ غرابة. قاهره: المکتبة الأزهریة للتراث.
ــــــــــــــــــــــ . (2009 م.). الإبانة فی أصول الدیانة. القاهره: مکتبة الثقافة الدینیة.
ــــــــــــــــــــــ . (بی‌تا). مقالات الإسلامیین وإختلاف المصلین. تصحیح هلموت ریتر. بی‌جا: دار النشر.
جلالی، سید لطف‌الله. (1390). تاریخ و عقاید ماتریدیه. قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
سبزواری، ملا هادی.(1413 ق.). غرر الفرائد مشهور به منظومة حکمت. تدریس و حاشیه‌نگاری حسن‌زاده آملی. تقدیم و تحقیق مسعود طالبی. ج 1. تهران: نشر ناب.
طاهری، سید صدرالدّین. (1385). «علیت از دیدگاه اشاعره و هیوم». تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
طوسی، محمد‌بن حسن. (1389). تجرید الإعتقاد. شرح علامه حلّی. تهران: انتشارات خورسندی.
طوسی، نصیرالدین. (1403 ق.). شرح الإشارات والتنبیهات، ج 3. تهران: دفتر نشر کتاب.
مشهدی، سیدعلی. (1385). اصل علیت طبیعی از دیدگاه ملاصدرا و معتزله. پایان‌نامة کارشناسی ارشد به راهنمایی سید صدرالدّین طاهری. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 402 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 372 |
||