دارا, جلیل, علائی, جواد. (1402). بررسی پیامدهای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل آلموند- پاول و رابرت مرتن. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(47), 39-72. doi: 10.22054/qpss.2023.71676.3165
جلیل دارا; جواد علائی. "بررسی پیامدهای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل آلموند- پاول و رابرت مرتن". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 47, 1402, 39-72. doi: 10.22054/qpss.2023.71676.3165
دارا, جلیل, علائی, جواد. (1402). 'بررسی پیامدهای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل آلموند- پاول و رابرت مرتن', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(47), pp. 39-72. doi: 10.22054/qpss.2023.71676.3165
دارا, جلیل, علائی, جواد. بررسی پیامدهای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل آلموند- پاول و رابرت مرتن. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 12(47): 39-72. doi: 10.22054/qpss.2023.71676.3165
بررسی پیامدهای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل آلموند- پاول و رابرت مرتن
1دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
توزیع و بازتوزیع به‌عنوان یکی از کارویژه‌های نظام سیاسی که با هدف رفع نابرابری و کاهش شکاف‌های اقتصادی - اجتماعی انجام می‌شود در نگرش سیستمی دارای اهمیت ویژه‌ای است چراکه موفقیت یا عدم موفقیت می‌تواند در افزایش یا کاهش حمایت جامعه از نظام سیاسی موثر باشد. بعد از انقلاب، جمهوری اسلامی سعی کرد با هدف تحقق عدالت با تدوین و اجرای سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی، میزان شکاف طبقاتی و نابرابری را در سطوح مختلف جامعه کاهش دهد. در این مقاله از روش تحلیلی توصیفی با رویکرد اسنادی و چهارچوب نظری ترکیبی از آرای آلموند و پاول و مرتن بهره گرفته می‌شود. پرسش مقاله این است که سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی بعد از انقلاب تا چه اندازه موفق بوده و چه تاثیری بر کنش سیاسی افراد داشته است؟ یافته‌ها نشان می‌دهد با وجود تدوین و اجرای سیاست‌ها در حوزه‌های مختلف، هم بر اساس آمار و هم ادراک افراد از وضعیت اقتصادی، نتایج مطلوبی در این حوزه بدست نیامده است و این ناکارآمدی به بی‌تفاوتی سیاسی و کاهش میزان تمایل افراد به مشارکت سیاسی در ابعاد مختلف منجر شده است.
حاتمی، عباس، (1392)، «دولت و اقتصاد در ایران پس از انقلاب: تأثیر سیاست‌های بازتوزیعی بر جدال‌های هرمنوتیکی، طبقاتی و پیدایش دولت غیر یکپارچه در ایران»، فصلنامهسیاست دانشگاه تهران، دوره 38، شماره 2.
حاتمی، عباس، (1392)، «گونه‌شناسی تطبیقی رژیم‌های توزیعی و بازتوزیعی: به‌سوی رهیافت کارکردی»، فصلنامهسیاست دانشگاه تهران، بهار، دوره 43، شماره 25.
خبرگزاری صدا و سیما، (17/07/1397)، «معوقات بانک‌ها به 400 هزار میلیارد تومان رسید»، قابل مشاهده در: https://www.iribnews.ir/fa/news/2296911.
زیرک، سعیده، (1392)، «تحلیل وضعیت پرداخت یارانه‌ها در ایران با تأکید بر آسیب‌شناسی سیاست‌های دولت در راستای اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، بهار، سال یکم، شماره 1.
سایت خبری کیهان، (11/07/1397)، 84 درصد معوقات بانکی در جیب افراد خاص، قابل مشاهده در: http://kayhan.ir/fa/news/133991/84.
خبرگزاری فارس، (21/01/ 1401)، «تردید بانک‌ها در معرفی بدهکاران بالای هزار میلیارد تومان»، قابل مشاهده در : https://www.farsnews.ir/news/14010121000401.
سبکتکین ریزی، قربانعلی، روهنده، مجید، بساطیان، سید محمد؛ جعفری، احمد، (1395)، «رضایتمندی و مشارکت سیاسی- اجتماعی مطالعه موردی: شهروندان شهر کرج»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 28، صص 18-96.
شفیعی سیف‌آبادی، محسن، (1400)، «بررسی دلایل کاهش میزان مشارکت مردمی در انتخابات 1400 و آینده رفتار انتخاباتی شهروندان؛ برپایه نظریه مشارکت سیاسی میلبراث و نظریه سناریونویسی شوارتز»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 16، تابستان، شماره 3.
شکیبایی، علی‌رضا و محمدحسین امجدی، (1400)، «نابرابری مسکن شهری در استان‌های کشور»، فصلنامه نظریات کاربردی اقتصاد، بهار، سال هشتم، شماره3.
عالم، عبدالرحمان، (1394)، بنیادهای علم سیاست، تهران: سمت.
علایی آورگانی، جواد، (1401)، رابطه ادراک از سیاست‌های توزیعی و بازتوزیعی و کنش سیاسی دانشجویان متولد دهه هفتاد (رساله دکتری)، دانشگاه تربیت مدرس.
فتحی‌پور، ارسلان، (1390)، الزامات اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
کلارک، باری، (1389)، اقتصاد سیاسی تطبیقی، عباس حاتمی، چاپ اول، تهران: کویر.
مدنی، جلال الدین، (1366)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی، جلد چهارم، چاپ اول، تهران: سروش.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، (1399)، تصویری از وضعیت اقتصادی کشور: چالش‌ها و راهکارها، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، دسترسی در:
مهرگان، نادر، (1385)، «تاثیر متغیرهای اقتصادی بر مشارکت مردم در انتصابات ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد، سال 6، شماره 1، صص 51-63.
نیلی، مسعود و همکاران، (1394)، اقتصاد و عدالت اجتماعی، تهران: نشر نی.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، (1400)، «مجموعه گزارش‌های فقر؛ فقر مسکن»، دفتر مطالعات رفاه اجتماعی، تابستان، شماره 13.
هزاره مقدم، نسرین، خبرگزاری ایلنا، (29/10/ 1401)، با دستمزدِ «کمتر از ۱۸ میلیون تومان» زندگی ممکن نیست قابل مشاهده در: https://www.ilna.ir.
References
Kiafar, A, (1992), Urban Land Policies in Post Revolutionary Iran, in ModernCapitalism and Islamic Deology in Iran, Edited by C. Bina & et al., London: IMac Milan Press.
Merton, Robert K, (1968), Social Theory and Social Structure, Newyork: Free Press.
Moaddel, M, (1991), Class Struggle in Post Revolutionary Iran, Middle East Studies, Vol. 23.
World Bank, Gini Coefficient Index of Iran between 1986 and 2019, access at: https:// data. worldbank. org/ indicator/ SI.POV. GINI? contextual= default &end= 2017& locations =IR&most_ recent_ year_ desc=false&start=1986&view=chart.
World Bank, (2020), “Iran Economy Update”, available at: https:// www. worldbank.org/en/country/iran/publication/economic-update-april-2020.
