| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,226 |
| تعداد مقالات | 18,207 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,994,886 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,032,512 |
تبیین ضعفهای رفتاری انسان و روشهای تربیتی اصلاح آن بر اساس قرآن کریم | ||
| سراج منیر | ||
| دوره 14، شماره 47، مهر 1402، صفحه 85-116 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2023.75969.1967 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم برهمن* 1؛ مهدیه حسینی2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف این پژوهش، تبیین ضعفهای رفتاری انسان و روشهای اصلاح آن بر اساس قرآن کریم است. جامعۀ آماری پژوهش، مشتمل بر قرآن کریم و نمونۀ پژوهش، آیات مرتبط با ضعف رفتاری است. این تحقیق به لحاظ رویکرد در زمرۀ پژوهشهای کیفی قرار داشته، از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. بدین منظور، دادههای اولیه شامل آیات مرتبط با موضوع، با بهرهمندی از تفاسیر دستاول، کدگذاری گردیده، سپس طبقهبندی بر اساس مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر در سه محور مبانی، اصول و روشها صورت گرفته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ضعفهای رفتاری در حوزۀ فردی شامل غفلت در زندگی، ناسپاس بودن، غرور و تکبر، عجول بودن، حریص بودن، کمطاقتی و یأس در مواجهه با سختیها است. در حوزۀ اجتماعی، مبانی مسخره کردن، عیبجویی، کینهتوزی و نفاق از ضعفهای رفتاری انسان میباشد. متناظر با مبانی، جهت اصلاح ضعفهای رفتاری در حوزۀ روش یاد حق، شکرگزاری، هوشیاری، شکیبایی، قناعت ورزی، بالابردن آستانۀ تحمل در مواجهه با دشواریها، بخشش، ارشادپذیری، ستّاریّت، تأثیرگذاری قلبی، سکوت مدبرانه و راستگویی شناسایی شد. نتایج حاکی از آن است که برای تحقق رشد واقعی انسانها، برنامهای جامع و همهجانبه لازم است تا ابتدا مبانی ضعف رفتاری شناخته شود و سپس متناسب با آن، روشهای تربیتی برای اصلاح این ضعفها با توجه به کلام خداوند اتخاذ شود، بهنحویکه روشهای تربیتی بهدستآمده در تسریع رفع و اصلاح انحراف از وجود انسان هم در حوزۀ فردی و هم در حوزۀ اجتماعی بکار گرفته شود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| انسانشناسی؛ مبانی ضعف رفتاری؛ روشهای تربیتی اصلاح ضعف رفتاری؛ قرآن کریم | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (1389). ترجمۀ آیتالله مشکینی. تهران: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران.
ابن خلدون، عبدالرحمن. (1369). مقدمه، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، چ هفتم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
اخوانالصفا. (1405 ق). رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاء. قم: مرکز نشر مکتب الاعلام الاسلامی.
حرانی، حسن. (1379). تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه سید علی کتابچی و تصحیح علی اکبر غفاری، تهران: کتابچی
حسینخانی، محمد. (1401). نقش رفتارهای اجتماعی انسان در نعمتهای دنیوی از دیدگاه قرآن. پایاننامه کارشناسی ارشد. موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، گروه علوم قرآنی.
حقیقی، حکیمه. (1400). تحلیل شیوههای تعامل انسان با خود از منظر قرآن کریم. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشگاه علوم قرآنی آمل.
جاحظ، عمروبن بحر. (1411 ه. ق). رسائل الجاحظ. بیروت: دارالجیل.
خنیفر، حسین و مسلمی، ناهید. (1398). اصول و مبانی روشهای پژوهش کیفی. جلد اول. تهران: نگاه دانش.
خوانساری، جمال و محمد بن حسین. (1360). شرح غرر الحکم، ج 5. تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
دشتی، محمد. (1387). نهجالبلاغه حضرت امیرالمؤمنین علی (ع). قم: الهادی
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1393). سیری در تربیت اسلامی. تهران: انتشارات دریا.
شیروانی، علی. (1376). سرشت انسان: پژوهشی در خداشناسی فطری. تهران: معارف.
طباطبائی، محمد حسین. (1393 ق). تفسیر المیزان. قم: دارالکتب الاسلامی.
طیب، عبدالحسین. (1387). أطیب البیان فی تفسیرالقرآن. ج 1، قم: سبطین.
طیب، عبدالحسین. (1388). أطیب البیان فی تفسیرالقرآن. ج 8، قم: سبطین.
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمد سعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ و شیخ زاده، محمد. (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در دادههای کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی،5(2)،151-198.
قرائتی، محسن. (1388). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
قرائتی، محسن. (1391). تفسیر نور. ج اول. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
مجلسی، محمدباقر. (1413 ه. ق). بحارالانوار. بیروت: دارالاضواء.
محسنی، طاهره. (1379). سیر تکاملی انسان از عالم ذر تا قیامت بر اساس قرآن و سنت. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی تهران.
مسکویه، احمد بن محمد یعقوب. (1371). تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق. مقدمۀ حسن تمیم. قم: بیدار.
مکارم شیرازی، ناصر. (1380). با همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه. قم: دارالکتب الاسلامیه.
نراقی، احمد بن محمد مهدی. (1361). معراج السعاده. تهران: رشیدی.
نراقی، مهدی. (1377). علم اخلاق اسلامی ترجمۀ جامع السعادات. ترجمۀ سید جلال الدین مجتبوی. تهران: انتشارات حکمت.
واحدی، مریم وغریبی ممسنی، فریده. (1394). واکاوی اصول و روشهای تربیت اخلاقی از منظر علامه محمد تقی جعفری. فصلنامۀ علمی-ترویجی اخلاق 5(19)، 83-106.
The Holy Quran. (2010). Translated by Ayatollah Meshkini. Tehran: Quran Publication Center, Islamic Republic of Iran. [In Persian]
Abedi Ja'fari, Hassan; Taslimi, Mohammad Saeed; Faqih, Abolhasan; & Sheikhzadeh, Mohammad. (2011). Content Analysis and Content Network: A Simple and Effective Method for Explaining Patterns in Qualitative Data. Strategic Management Thought, 5(2), 151-198. [In Persian]
Akhavan al-Safa. (1984). Epistles of the Brethren of Purity and Loyal Friends. Qom: Maktab al-I'lam al-Islami Publishing Center. [In Persian]
Dashti, Mohammad. (2008). Nahj al-Balagha of Imam Ali (AS). Qom: Al-Hadi. [In Persian]
Delshad Tehrani, Mostafa. (2014). Journey in Islamic Education. Tehran: Darya Publications. [In Persian]
Harani, Hassan. (2000). Gifts of Intellect about the Family of the Prophet, translated by Seyyed Ali Ketabchi and corrected by Ali Akbar Ghaffari, Tehran: Ketabchi. [In Persian]
Hosseinkhani, Mohammad. (2022). The Role of Human Social Behaviors in Worldly Blessings from the Perspective of the Quran. Master's thesis, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Quranic Sciences Department. [In Persian]
Haghighi, Hakimeh. (2021). Analysis of Human Interaction Methods with Oneself from the Perspective of the Quran. Master's thesis, University of Quranic Sciences and Teachings, Amol Quranic Sciences University. [In Persian]
Ibn Khaldun, Abd al-Rahman. (1990). Introduction, translated by Mohammad Parvin Ganabadi, 7th Edition, Tehran: Scientific and Cultural Publications. [In Persian]
Jahiz, Amr ibn Bahr. (1991). Jahiz's Epistles. Beirut: Dar al-Jeel. [In Arabic]
Khanifer, Hossein, & Moslemi, Nahid. (2019). Principles and Fundamentals of Qualitative Research Methods. Volume 1. Tehran: Negah Danesh. [In Persian]
Khansari, Jamal, & Muhammad ibn Husayn. (1981). Explanation of Ghurar al-Hikam, Vol. 5. Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
Majlisi, Muhammad Baqir. (1992). Bihar al-Anwar. Beirut: Dar al-Azwa'. [In Arabic]
Mohseni, Tahereh. (2000). Evolutionary Path of Human from the World of Particles to Resurrection based on the Quran and Sunnah. Master's thesis, Faculty of Quran and Hadith Sciences, Islamic Azad University, Tehran. [In Persian]
Maskooyeh, Ahmad ibn Muhammad Ya'qub. (1992). Tahdhib al-Akhlaq wa Tathir al-A'raq. Introduction by Hassan Tamim. Qom: Bidar. [In Persian]
Makarem Shirazi, Naser. (2001). Tafsir Namuneh (Exemplary Commentary), with the collaboration of a group of writers. Qom: Dar al-Kutub al-Islamiyyah. [In Persian]
Naraghi, Ahmad ibn Muhammad Mahdi. (1982). Mi'raj al-Sa'adah. Tehran: Rashidi. [In Persian]
Naraghi, Mahdi. (1998). The Science of Islamic Ethics, translated by Seyyed Jalal al-Din Mojtabavi. Tehran: Hekmat Publications. [In Persian]
Quraeti, Mohsen. (2009). Tafsir Noor. Tehran: Cultural Center Lessons from the Quran. [In Persian]
Quraeti, Mohsen. (2012). Tafsir Noor. Vol. 1. Tehran: Cultural Center Lessons from the Quran. [In Persian]
Shirvani, Ali. (1997). Human Nature: A Study in Natural Theology. Tehran: Ma'aref. [In Persian]
Tabatabai, Mohammad Hussein. (2014). Tafsir al-Mizan. Qom: Dar al-Kutub al-Islamiyyah. [In Persian]
Tayyeb, Abdul Hussein. (2008). Atiyab al-Bayan fi Tafsir al-Quran. Vol. 1, Qom: Subteen. [In Persian]
Tayyeb, Abdul Hussein. (2009). Atiyab al-Bayan fi Tafsir al-Quran. Vol. 8, Qom: Subteen. [In Persian]
Vahedi, Maryam, & Ghorbani Memsani, Farideh. (2015). Examination of Principles and Methods of Moral Education from the Perspective of Allamah Mohammad Taqi Jafari. Moral and Promotional Thought Quarterly, 5(19), 83-106. [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 570 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 344 |
||