| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,835,257 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,346,269 |
مسئولیت مدنی؛ منطق واحد یا متکثّر | ||
| پژوهش حقوق خصوصی | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 44، مهر 1402، صفحه 97-130 اصل مقاله (1.27 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jplr.2023.50777.2372 | ||
| نویسنده | ||
| ایرج بابائی* | ||
| دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی،تهران, ایران | ||
| چکیده | ||
| علی‌رغم گستردگیِ مباحث و احکام فقه اسلامی در مورد تدارک خسارتِ وارده به دیگری، تا قبل از رواج حقوق مسئولیت مدنی، این مباحث هیچ‌گاه به‌عنوان دانش و موضوعی مستقل و یکپارچه در حقوق ایران مطرح نشده بود. از آنجاکه منطق دکترینِ این مبحث از دیگر کشورها و به‌خصوص حقوق فرانسه و خانوادة رومی-ژرمنی به حقوق ایران راه یافت، حقوق‌دانانِ ایرانی تحت‌تأثیر این نظام‌های حقوقی، رویکردی وحدت‌گرا نسبت به مباحث مسئولیت مدنی داشته‌اند؛ بدین‌نحو که منطق کلّی و واحدی را در تمامی موارد ایراد خسارت به غیر، اِعمال کرده و از این منطق و قواعد، احکام حقوقی استخراج می‌کنند، ولی این رویکرد با نگرشِ فقه اسلامی به موضوع ایراد خسارت مغایر است و لذا منتهی به استنتاج و استخراج قواعد و احکام حقوقی متفاوت با احکام و منطق فقه اسلامی می‌شود. فقها نگاهی متکثّر به موضوعات ایراد خسارت و ضمانِ تدارکِ این خسارات دارند و احکام موضوع را با توجه به نوع خسارت و نحوة ایراد ضرر در چارچوب‌های متفاوت طبقه‌بندی و استخراج می‌کنند. ریشة بسیاری از تعارضات و سوءتفاهمات میان حقوق‌دانان و فقها دربارة مسائل مسئولیت مدنی و ضمان قهری همین اختلاف نگاه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسئولیت مدنی؛ مفهوم مسئولیت مدنی؛ منطق مسئولیت مدنی؛ اتلاف و تسبیب؛ غصب؛ مزاحمت؛ ضمان قهری | ||
| مراجع | ||
|
امامی، سید حسن. حقوق مدنی. ویرایش 21. ج. 1. تهران: اسلامیه، ۱۳۷۹.
امیری قائم مقامی، عبدالمجید. حقوق تعهدات: کلیات حقوق تعهدات - وقایع حقوقی. تهران: میزان، ۱۳۸۵.
بابائی، ایرج. «بررسی عنصر خطا در حقوق مسئولیت مدنی ایران». پژوهش حقوق و سیاست 4، ش. 2 (۱۳۸۱): 49-90.
بابائی، ایرج. «نقد اصل قابلیت جبران کلیه خسارات در حقوق مسؤولیت مدنی ایران». پژوهش حقوق و سیاست 7، ش. 2 (۱۳۸۴): 45-82.
بابائی، ایرج. «جبران خسارات ناشی از صدمات بدنی در حقوق مسؤولیت مدنی ایران». پژوهش حقوق و سیاست 28 (۱۳۸۹): 1-30.
بابائی، ایرج. «جایگاه تفکیک اتلاف و تسبیب در حقوق مسئولیت مدنی». تحقیقات حقوقی 76 (۱۳۹۵): 83-108.
بابائی، ایرج. حقوق مسئولیت مدنی و الزامات خارج از قرارداد. ویرایش 2. تهران: میزان، ۱۳۹۷.
بابائی، ایرج. حقوق بیمه. ویرایش 3. تهران: سمت، ۱۳۹۸.
بجنوردی، حسن. القواعد الفقهیة. ویراسته‌ی محمد حسین درایتی و مهدی مهریزی. 7 ج. قم: الهادی، 1377.
بروجردی عبده، محمد. حقوق مدنی. گنچ دانش، ۱۳۲۹.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر. ترمینولوژی حقوق. گنچ دانش، ۱۳۹۸.
حسینی مراغی، عبد الفتاح بن علی. العناوین الفقهیه. 2 ج. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷.
خمینی، روح الله. تحریر الوسیله. ج. 1. قم: دار العلم، ۱۳۷۹.
شهید ثانی، زین الدین بن علی. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. ویراسته‌ی محمد کلانتر. 10 ج. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، -.
صفایی، حسین، و حبیب الله رحیمی. مسئولیت مدنی تطبیقی. شهر دانش، ۱۳۹۷.
صفایی، حسین. مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). ویرایش 12. سمت، ۱۳۹۸.
عدل (منصور السلطنه)، مصطفی. حقوق مدنی، ۱۳۵۴.
کاتوزیان، ناصر. حقوق مدنی، الزامهای خارج از قرارداد: ضمان قهری. دانشگاه تهران، ۱۳۷۴.
کاتوزیان، ناصر. حقوق مدنی، الزامهای خارج از قرارداد - ضمان قهری. ویرایش 2. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۸.
کاتوزیان، ناصر. الزام های خارج از قرارداد مسئولیت مدنی جلد اول قواعد عمومی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۹۵.
محقق حلی، جعفر بن حسن. شرایع الإسلام. قم: اسماعیلیان، بی‌تا.
نجفی، محمد حسن. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. 43 ج. بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1362. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 878 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 691 |
||