| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,933 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,988,326 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,777,994 |
هستیشناسی؛ بهبود خدمات اطلاعرسانی در آرشیو صداوسیما | ||
| فصلنامه بازیابی دانش و نظامهای معنایی | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 38، فروردین 1403، صفحه 43-84 اصل مقاله (1.23 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jks.2024.77008.1627 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدجواد اسماعیلی1؛ سید علی اصغر رضوی* 2؛ صفیه طهماسبی لیمونی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران | ||
| 2استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش شناخت رابطه بین دایره واژگانی آرشیویستهای صداوسیما و تواناییهای اطلاعرسانی آنان به همراه ارائه الگوی هستیشناسی آرشیو صداوسیما است. این پژوهش، کاربردی و ازنظر نوع پژوهش ترکیبی متوالی (کیفی-کمی)، ازنظر روش پژوهش، آمیخته[1] است. گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبه و پرسشنامه بود. ابتدا در مطالعه دلفی از طریق مصاحبه با خبرگان و صاحبنظران در حوزه آرشیو که تعداد افراد در مطالعه دلفی 10 نفر بود، مؤلفههای اصلی تهیه شد و پرسشنامه محققساخته بین آرشیویستهای صداوسیما مستقر در تهران که تعداد آنها 120 نفر بود بهصورت سرشماری توزیع شد. برای تجزیهوتحلیل دادههای گردآوریشده از دو روش کیفی (مطالعه دلفی) و کمی (پرسشنامه) استفاده شده است. جهت آزمون فرضیهها از آزمون کولموگراف اسمیرنوف، جهت نرمال بودن دادهها و تحلیل دادهها از آزمون t (همبستگی)، از نرمافزار لیزرل[2]، برای ارائه الگوی هستیشناسی از نرمافزار پورتژه[3] استفاده شده است. فرضیههای پژوهش نیز با استفاده از فن مدلیابی معادلات ساختاری آزمون شده است. KMO یا آزمون مشخصه کایزر- مایر- اولکین یک معیار ارزیابی است که در تحلیل عاملی و تحلیل مؤلفهها برای ارزیابی مناسبی دادهها و استفاده از مدلهای عاملی استفاده میشود. این آزمون به اندازهگیری این موضوع میپردازد که آیا دادهها مناسب هستند تا از روشهای تحلیل عاملی استفاده شود یا خیر. KMO یک اندازهگیر از میزان مشابهت بین متغیرها در دادهها است. مقادیر KMO بین 0 و 1 قرار دارند. اگر مقدار KMO نزدیک به 1 باشد (بهعنوانمثال 8/0 یا بالاتر)، این نشاندهنده این است که دادهها بهخوبی برای تحلیل عاملی مناسب هستند. نتایج حاصل از پژوهش تائیدکننده این نظر هست که آرشیویست با دایره واژگانی غنی میتواند در اطلاعرسانی به کمک هستیشناسی آرشیو، بهینه و مفید باشد. هستیشناسی پیشنهادی حاصل تبدیل مفاهیم حوزه برنامههای صداوسیما که در آرشیوهای آن موجود است در چهار مرحله: گردآوری مفاهیم، کشف و تعیین روابط میان مفاهیم، ایجاد کاربرگه برای هر مفهوم و پیادهسازی هستیشناسی در محیط پروتژه انجام پذیرفت. این الگوی پیشنهادی میتواند برای تولید هستیشناسی آرشیو صداوسیما مفید واقع شود. میانگین دایره واژگانی غنی در بین پاسخگویان برابر با 01/4 و حداقل و حداکثر آن 3 و 5 است بنابراین میانگین دایره واژگانی غنی در حد متوسط به بالا است که نشاندهنده این است که آرشیویست با دایره واژگانی غنی به کمک هستیشناسی آرشیو، میتواند منابع اطلاعاتی مرتبط با نیاز اطلاعاتی مراجعان به آرشیوهای صداوسیما را در اختیار آنان قرار دهد. همچنین میانگین متغیر کیفیت اطلاعرسانی آرشیویستهای صداوسیما در بین پاسخگویان برابر با 89/3 و حداقل و حداکثر آن92/2 و 72/4 است؛ بنابراین میانگین متغیر کیفیت اطلاعرسانی آرشیویستها در حد متوسط به بالا است و با هستیشناسی آرشیو، کیفیت اطلاعرسانی بهتر خواهد شد. رابطه مثبت و معنیداری بین هستیشناسی و دایره واژگانی آرشیویستهای صداوسیما برای اطلاعرسانی وجود دارد؛ به این معنا که با افزایش این متغیر میزان استفاده بهینه از دایره واژگانی و اطلاعرسانی بهینه آرشیویستهای صداوسیما نیز افزایش مییابد. ارائه اطلاعات مفید در کمترین زمان، قابلتوجه است و آرشیویستهای صداوسیما توانایی ارائه اطلاعات متناسب با نیاز اطلاعاتی مراجعین را دارند. آموزش استفاده از ابزارهای بازیابی اطلاعات، هستیشناسی و بهکارگیری تجربیات حرفهای آرشیویستها، کیفیت اطلاعرسانی را بهتر میکند. [1]. Mix methode [2]. lisrer [3]. protege | ||
| کلیدواژهها | ||
| هستیشناسی آرشیو؛ آرشیویست؛ اطلاعرسانی؛ صداوسیما؛ تهران | ||
| مراجع | ||
|
ابوالقاسمی، محمدرضا. (1395). هستیشناسی موسیقی و اثر ادبی از دیدگاه رومن اینگاردن. حکمت و فلسفه، 12(4)، 7-22. https://sid.ir/paper/123544/fa
احمدی میرقائد، احمدرضا. (1401). کاربرد هستیشناسیها در بازیابی اطلاعات مجموعههای دیجیتال با تأکید بر تصاویر. بازیابی دانش و نظامهای معنایی، 9(31)، 189-219.
امیری، محمدرضا و سلامی، مریم. (1392). کاربرد هستیشناسیهای وب معنایی در نظامهای اطلاعرسانی پزشکی. پژوهان، ۱۲ (۱)، ۱-۱۰.
حبیبی، آرش و کلاهی، بهاره. (1401). مدل یابی معادلات ساختاری. تهران: جهاد دانشگاهی، چاپ دوم.
رضوی، علیاصغر. (1396). هستانشناسی. تهران: همای دانش.
زاهدی، راضیه، امین، غلامرضا، کریمی، مهرداد و علی بیک، محمدرضا. (1392). روششناسی ایجاد هستیشناسی مبتنی بر نظام زبان واحد پزشکی: مطالعه موردی هستیشناسی گیاهان دارویی ایران. کتابداری و اطلاعرسانی، 16(3)، 81-100.
صنعت جو، اعظم. (1384). ضرورت بازنگری در ساختار اصطلاحنامهها: بررسی عدم کارایی اصطلاحنامهها در محیط اطلاعاتی جدید و قابلیتهای هستیشناسی در مقایسه با آن. کتاب سال، 16 (4)، 79 – 92.
صنعت جو، اعظم و فتحیان، اکرم. (1391). روششناسی طراحی، ساخت و پیادهسازی هستیشناسی: رویکردها، زبانها و ابزارها (مطالعه موردی طراحی هستیشناسی ASFAONT در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی). کتابداری و اطلاعرسانی، 15(1)، 113-142. https://sid.ir/paper/491252/fa
صفری، مهدی. (1383). مدلسازی مفهومی در بازنمون رسمی دانش: شناختی از هستیشناسی در هوش مصنوعی و نظامهای اطلاعاتی. اطلاعشناسی، 2(4)، 75-104. https://sid.ir/paper/436509/fa
فتحیان، اکرم. (1391). نگاهی نو به طراحی کتابخانههای دیجیتال: کاربرد هستیشناسی در طراحی کتابخانههای دیجیتال معنایی. کتابداری و اطلاعرسانی، 15(4)، 119-139.
مرادی، خدیجه، غایبی، امیر و کربلاآقایی کامران، معصومه. (1402). رویکردی پدیدار شناختی به شناسایی مؤلفههای خلق معنی و کاربست آن در هستیشناسی بر اساس الگوی سه وجهی نشانه پرس. کتابداری و اطلاعرسانی،26 (1)، 5-26.
.DOI: 10.30481/lis.2021.269083.1795
مسحنه، نسیم و شکوهی نیا، مجتبی. (1397). پروتج، ابزاری برای ساخت و توسعه هستیشناسی (ontology). چهارمین کنفرانس ملی محاسبات توزیعی و پردازش دادههای بزرگ. تبریز،https://civilica.com/doc/772490
مسحنه، نسیم و شکوهی نیا، مجتبی. (1399)، مروری بر وب معنایی به همراه آموزش نرمافزار پروتج، هورین.
مهدوی، محمدتقی. (1379). تکنولوژی اطلاعات و اطلاعات تکنولوژی. تهران: چاپار.
نظریزاده، علی. (1398). هستانشناسی، آنتولوژی هوش مصنوعی، پایگاه دانش. https://virgool.io/@Ali_Nazarizadeh
نوروزی، مرتضی و طاهریان، محسن. (1391). اصول و مبانی وب معنایی. تهران: فرس.
Gruber,Th. R. (1993). Atranslation Approach to Portable Ontology Specification. Knowledge Acquisition, 5 (2), 199-220. Rapple, B.A. (1997). The Librarian as Teacher in the Networked Environment. College Teaching, 45, 114-116. Reeves,W. J. (2018). Librarians as professionals: the occupation's impact on library work arrangements. Lexington: Lexington books. Rice, J. (2019). The hidden role of librarians. library journal, 114)1), 57-59. Rinaldi, A. M. (2014). A multimedia ontology model based on linguistic properties and audio-visual features. Information Sciences, 277, 234-246. https://doi.org/10.1016/j.ins.2014.02.017 Winter, M. F. (2016). The culture and control of expertise:Toward a sociological under standing of librarianship. Westpor:green wood. References [In Persian] Abul Qasimi, M. R. (2015). Ontology of music and literary work from Roman Ingarden's point of view. Wisdom and Philosophy, 12(4), 7-22. https://sid.ir/paper/123544/fa [In Persian] Ahmadi Mirghaed, A. R. (2022). Application of Ontologies in Information Retrieval of Digital Collections with Emphasis on Images. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 9(31), 189-219. [In Persian] Amiri, M. R., & Salami, M. (2012). Application of semantic web ontologies in medical information systems. Researchers, 12(1), 1-10. [In Persian] Habibi, A., & Kolahi, B. (2022). Structural equation modeling. Tehran: University Jihad, second edition. [In Persian] Fathian, A. (2011). A new look at the design of digital libraries: the application of ontology in the design of semantic digital libraries. Library and Information, 15(4), 119-139. [In Persian] Mahdavi, M. T. (2000). Information technology and information technology. Tehran: Chapar. [In Persian] Moradi, Kh., Ghaibi, A., & Karbala Aghaei Kamran, M. (2023). A phenomenological approach to identifying the components of meaning creation and its application in ontology based on the three-dimensional model of press sign. Library and Information, 26(1), 26-5. DOI: 10.30481/lis.2021.269083.1795 [In Persian] Moshneh, N., & Shekohinia, M. (2017). Protege, a tool for creating and developing ontology. the 4th National Conference on Distributed Computing and Big Data Processing, Tabriz. https://civilica.com/doc/772490 [In Persian] Moshneh, N., & Shokohinia, M. (2019). A review of semantic web along with Protege software training, Horin. [In Persian] Nazarizadeh, A. (2018). Ontology, Artificial Intelligence Ontology, Knowledge Base. https://virgool.io/@Ali_Nazarizadeh. [In Persian] Nowrozi, M., & Taherian, M. (2012). Principles and Basics of Semantic Web. Tehran: Fors. [In Persian] Razavi, A. A. (2016). Histology. Tehran: Homaydanesh. [In Persian] Sanatjo, A., & Fathian, A. (2011). Ontology design, construction and implementation methodology: approaches, languages and tools (a case study of ASFAONT ontology design in the field of librarianship and information). Library and Information, 15(1 (serial 57)), 113-142. https://sid.ir/paper/491252/fa [In Persian] Sanatjo, A. (2014). The need to review the structure of thesauruses: investigating the ineffectiveness of thesauruses in the new information environment and ontological capabilities compared to it. Book of the Year, 16(4), 79-92. Safari, M. (2002). Conceptual modeling in formal representation of knowledge: knowledge of ontology in artificial intelligence and information systems. Informatics, 2(4), 75-104. https://sid.ir/paper/436509/fa [In Persian] Zahedi, R., Amin, Gh., Karimi, M., & Ali Beyk, M. R. (2012). The methodology of creating an ontology based on the language system of the medical unit: a case study of the ontology of Iranian medicinal plants. Library and Information, 16(3), 81-100. [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 496 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 334 |
||