| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,946,512 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,360,169 |
تحلیل ارتباط قضا و قدر با بداء از نگاه فریقین | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 12، دوره 4، شماره 7، مهر 1402، صفحه 231-254 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2024.77574.1146 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید خدادادی* 1؛ محمد علی رضایی چراتی2؛ مجتبی قراباغی3؛ سعید محمد پور4 | ||
| 1دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم. استادیار دانشگاه لرستان | ||
| 2استاد حوزه علمیه .و دانش آموخته سطح ۴ حوزه علمیه قم | ||
| 3فارغ التحصیل سطح 4 حوزه علمیه قم(دکتری)، فقه و حقوق استاد سطوح عالی حوزه قم | ||
| 4دکترای الهیات دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین بحث‌های کلامی مسئله قضا و قدر علمی و ناسازگاری آن با بداء است. برخی از علمای عامه بر این باور هستند که هرگز تغییری در قضا و قدر الهی ایجاد نمی‌شود، زیرا این امر را با علم خداوند مغایر می‌دانند. در مقابل این گروه، امامیه معتقد به تغییر قضا و قدر الهی هستند، زیرا ازنظر آنان قضا و قدر بر دو قسم است: قضا و قدر حتمی؛ قضا و قدر مشروط؛ بنابراین آنچه امامیه به آن معتقد است، تغییر قضا و قدر مشروط از جانب خداوند است که با آموزه بداء یا تغییر سرنوشت نیز سازگار است. ازآنجایی‌که در بین متکلمین مسلمان، درباره آموزه بداء و ارتباط آن با قضا و قدر الهی، اختلاف‌نظر وجود دارد، ازاین‌رو در نوشتار حاضر به بررسی دیدگاه فریقین در این مسئله پرداخته شده است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و بر اساس آن نشان داده شده است که رویکرد علمای اهل سنت به این مسئله یکسان نیست. بعضی از آنان با تأکید بر معنای لغوی بداء، آن را در مقابل قضا و قدر می‌دانند و گروهی دیگر از علمای اهل سنت مانند امامیه قضا و قدر را به دو قسم حتمی و غیر حتمی تقسیم میکنند. بر مبنای این دیدگاه بداء در قسم غیر حتمی رخ دهد و مؤیداتی برای آن در آیات و روایات وجود دارد | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قضا؛ قدر؛ بداء؛ اهل سنت؛ شیعه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن.
نهجالبلاغه.
إبن تیمیة الحرانی، أحمد بن عبد الحلیم بن أبو العباس (1406 ق)، منهاج السنة النبویة، تحقیق د. محمد رشاد سالم، مؤسسة قرطبة.
ابن فارس، احمد بن فارس (1404 ق)، معجم مقاییس اللغه، تصحیح عبد السالم محمد هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اوّل.
إبن منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم (1410 ق)، لسان العرب، دارالشامیه، لبنان.
اصفهانی، حسین بن محمد راغب (۱۴۱۲ ق)، مفردات الفاظ القرآن، دارالعلم الدار الشامیه، لبنان سوریه.
إلهی ظهیر، إحسان الباکستانی (1979 م)، الشیعة و السنة، إدارة ترجمان السنة، الطبعة الثالثة، لاهور، باکستان.
بخاری، محمد بن اسماعیل (1422 ق)، صحیح بخاری، دار طوق النجاة، دمشق.
تهانوی، محمد اعلی (1404 ق)، کشاف إصطلاحات الفنون، دارالاضواء، بیروت.
جرجانی، علی بن محمد (۱۹۷۸ م)، التعریفات، چاپ گوستاو فلوگل، لایپزیگ ۱۸۴۵، بیروت.
خیاط المعتزلی، عبدالرحیم بن محمّد (1957 م)، الإنتصار و الرّد علی إبن الملحد، المطبعة الکاثولیکیة، بیروت.
خوئی، سید ابوالقاسم (1403 ق)، البیان فی تفسیر القرآن، دارالکتب، بیروت.
رازی، إبن ابی حاتم (1419 ق)، تفسیر القرآن العظیم، مکتبة نزار مصطفی الباز، چاپ سوم، المملکة العربیة السعودیة.
زریاب خویی، عباس، «بداء در کلام اسلامی و ملاحظاتی تازه در حل آن»، مجله تحقیقات اسلامی، شماره 4، صفحات 18 ـ 30، تهران، 1366 ش.
سبحانی، جعفر (1376 ش) منشور عقاید امامیه، موسسه امام صادق علیهالسّلام، قم.
ــــــــــــــ (1384 ش) الإلهیات، موسسه امام صادق علیهالسّلام، چاپ ششم، قم.
ــــــــــــــ (1392 ش)، مع الشیعة الامامیة فی عقایدهم، موسسه امام صادق علیهالسّلام، چاپ سوم، قم.
سیوطی، جلال الدین عبدالرحمان بن أبی بکربن محمد (1380 ش)، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، کتابخانه مرعشی، قم.
شیخ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی (۱۴۰۰ ق)، الاعتقادات، اعلمی، چاپ پنجم، بیروت.
-----------------------------------(1395 ق)، کمال الدین، انتشارات اسلامیة، تهران، چاب دوم.
شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1419 ق)، تصحیح الاعتقاد، دارالکتب العلمیة، بیروت.
ــــــــــــــ (۱۴۱۳ ق)، اوائل المقالات، گنگره بزرگداشت شیخ مفید، قم.
صدرالدین شیرازی، محمد (۱۳۷۹ ش) اسفار الاربعه، نشر پیک جلال، چاپ دوم، قم.
عیاشی، محمد بن مسعود (1380 ق)، تفسیر العیاشی، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، المطبعة العلمیة، تهران.
عسقلانی، إبن حجر (1379 ق)، فتح الباری، دارالمعرفة، بیروت.
طباطبایی، محمد حسین (1417 ق)، المیزان فی تفسیرالقران، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوازدهم، قم.
طوسی (1419 ق)، اصول العقائد 1414، دارالعلم الإسلامیة، بیروت.
رازی، فخر الدین محمّد (1420 ق)، التفسیر الکبیر، دار إحیاء التراث العربی، بیروت.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ ق)، اصول الکافی، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، تهران.
مجلسی، محمدباقر (۱۳۸۵ ش) بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار، المکتبة الاسلامی، چاپ هفتم، تهران.
مطهری، سید مرتضی (1396 ش)، مجموعة فی فنون من علم الکلام، دفتر تبلیغات، قم.
مطهری، مرتضی. (1368 ش) مجموعه آثار، صدرا، تهران.
میرداماد، محمّدباقر (1374 ش)، نبراس الضیاء، هجرت، بیجا.
هیثمی، نورالدین (1414 ق)، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، مکتبة القدسی، القاهرة | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,450 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 399 |
||