| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,938,847 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,397 |
شناسایی جایگاه اصل 27 در نظام حقوق اساسی ایران | ||
| پژوهش حقوق عمومی | ||
| دوره 26، شماره 84، آذر 1403، صفحه 151-188 اصل مقاله (926.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjpl.2024.72918.2886 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مهدیفر؛ فائزه رفعت نژاد* | ||
| دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| آزادی اجتماعات و راهپیماییها از حقوق بنیادین مدنی- سیاسی شهروندان است که در اسناد حقوق بشری و نظام‌های حقوقی از جمله نظام حقوقی ایران، مورد شناسایی قرار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران چه جایگاهی برای آزادی مزبور در نظام حقوقی خود پذیرفته است؟ پژوهش کیفی پیش‌رو با روش کتابخانه‌ای به گردآوری داده‌ها پرداخته و با تحلیل فقهی و حقوقی مسئله را مورد واکاوی قرار داده است. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که یک- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصل 27، مبتنی بر آموزه‌های دینی و همسو با اسناد حقوق بشری، این آزادی را با حداقل قیود به‌رسمیت شناخته است؛ دو- یافتن جایگاه این حق در میان نظام حق‌های مورد پذیرش نظام جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بر نگاه کل‌گرایانه به قانون اساسی و تعیین نسبت آن با مفاد دیگر اصول بوده که این نسبت‌سنجی، حاکی از عمومیت حق آزادی تجمع نسبت به تمام شهروندان از یک‌سو و محدود نبودن آن به دو قید مذکور در اصل 27 قانون اساسی است؛ سه- واکاوی اسناد حقوقی و رویه‌ها نشان از شناسایی مغایرت با ساحت نظری حقوق اساسی ایران دارد؛ چراکه قانون عادی، برخلاف دیدگاه قانون اساسی، رویکرد مجوز محور را - با رویکرد سخت‌گیرانه‌تری به نسبت دیگر نظام‌های حقوقی مجوزمحور- گزینش کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آزادی اجتماع و راهپیمایی؛ اصل 27؛ قانون اساسی؛ اطلاع‌محوری؛ مجوزمحوری | ||
| مراجع | ||
|
کتاب
- اداره کل امور فرهنگى و روابط عمومى مجلس شوراى اسلامى، مشروح مذاکرات مجلس خبرگان، چاپ اول (تهران: روابط عمومى مجلس شوراى اسلامى، ۱۳۶۴).
- ارسطا، محمدجواد، تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم (تهران: انتشارات مجد، 1398).
- دوفار، ژان، آزادی‌های گروهی (آزادی تجمع، آزادی تظاهرات، آزادی انجمن، آزادی سندیکایی)، ترجمه علی اکبر گرجی ازندریانی، چاپ اول (تهران: انتشارات مجد، ۱۳۹۰).
- طباطبائی موتمنی، منوچهر، آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، چاپ اول (تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۸۲).
- معین، محمد، فرهنگ فارسی، چاپ سوم (تهران: انتشارات ادنا: کتاب راه نو، ۱۳۸۶).
- مهدیفر، محمد، موسوعه روایی حقوق عمومی، چاپ اول (قم: انتشارات مکث اندیشه، ۱۴۰۱).
- موحد، محمدعلی، در هوای حق و عدالت از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، مجموعه حقوق سیاسی و قضائی، چاپ اول (تهران: نشرکارنامه، ۱۳۸۱).
- هاشمی، سیدمحمد، حقوق بشر و آزادی های اساسی، چاپ اول (تهران: انتشارات میزان، ۱۳۸۴).
مقالهها
- اسلامی، رضا و کمالوند، محمدمهدی، «چالشهای آزادی اجتماعات در سیستم حقوقی ایران در نظام بین المللی حقوق بشر»، حقوق بین‌المللی، شماره50، (1393).
- جعفرپیشه، مصطفی، «بررسی پارادکس نظارت و مشروعیت سیاسی»، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 33، ( 1383).
- حبیب‌نژاد، سید‌احمد و سعید، سیده زهرا، «بررسی حقوقی آزادی تحصن در نظام جمهوری اسلامی ایران با نگاهی تطبیقی به آزادی تجمع»، دو فصلنامه حقوق تطبیقی، شماره 1، (پیاپی111)، (۱۳۹۸).
- زرگری نژاد، نسیم و رنجبریان، امیرحسین، «چیستی و چگونگی اعمال حق تجمع مسالمت‌آمیز: تحلیل بر دستاورد گزارشگر ویژه ملل متحد»، مطالعات حقوق عمومی، دوره چهل و ششم، شماره 2، (1395).
- سلیمی، علی و گرجی ازندریانی، علی اکبر و جلالیان، عسگر، «صلاحیت گزینشی ماموران انتظامی در مدیریت آزادی اجتماعات»، جامعه سیاسی ایران، دوره پنجم، شماره 8، (1401).
- صفرزاده عربی، محمدطاهر و شکرالهی، علی، «چالشهای فراروی آزادی تجمعات و اعتراضات در جمهوری اسلامی ایران»، حقوق بشر و شهروندی، شماره 2، (۱۳۹۵).
- علیزاده، عبدالرضا و صالحی، ریحانه، «آزادی تشکیل اجتماعات و راهپیماییها در پرتو اصل 27 قانون اساسی ایران»، حقوق اسلامی، شماره 52، (1396).
- لطفی، عبدالرضا و دهقانیان، رضا، اصل برابری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، شماره 4، (1398).
اسناد و قوانین
الکتب
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، الطبعة الثامنة (بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1412).
- انصاری، مرتضی بن محمدامین، فرائد الاُصول، الطبعة السابعه (قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۳۹۴).
- حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، الطبعة الثانیة (قم: موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ۱۴۱۶).
- حسینی، محمد، الدلیل الفقهی، الطبعة الأولی (دمشق: مرکز ابن ادریس الحلی للدارسات الفقهیه، ۲۰۰۷).
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چاپ اول (قم: موسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۷).
- مشکینی اردبیلی، ابوالحسن، کفایه‌‌الاصول، چاپ اول (قم: لقمان، ۱۴۱۳).
- مشکینی اردبیلی، علی، اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها، چاپ اول (قم: نشر الهادی، ۱۳۷۴).
الوثائق الدولیة
Referenc - Michael Hamilton, “Freedom of Assembly, Consequential Harms and the Rule of Law: Liberty-limiting Principles in the Context of Transition”, Oxford Journal of Legal Studies, Vol. 27, No. 1, (2007). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 814 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 331 |
||