| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,835,036 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,346,252 |
اثربخشی فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره بر خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی نوجوانان نابینا | ||
| روانشناسی افراد استثنایی | ||
| دوره 14، شماره 54، تیر 1403، صفحه 79-105 اصل مقاله (795.19 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jpe.2024.76524.2630 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه سعیدی1؛ شهناز خالقی پور* 2؛ فاطمه طباطبایی1 | ||
| 1گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران | ||
| چکیده | ||
| ادراک متفاوت نوجوان نابینا از دنیای پیرامون خود و روابط با والدین باعث بروز مشکلات عاطفی و اجتماعی در آن‌ها می‌شود که آگاه‌سازی والدین از نحوه تعامل با فرزند دارای آسیب دیداری توجه خاص‌تری را می‌طلبد. ین پژوهش باهدف بررسی اثربخشی فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره بر خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی در نوجوانان نابینا انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل به همراه پیگیری بود. از بین نوجوان 12 تا 16 ساله نابینا که در مدارس ویژه نابینایان شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند با نمونه‌گیری هدفمند 30 نوجوان دارای آسیب دیداری به همراه والدینشان که ملاک‌های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب شدند و با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار سنجش مقیاس تنظیم شناختی هیجانی (هافمن و کاشدن،2010) و پرسشنامه طرد و پذیرش والدین ویژه کودکان (روهنر،2005) بود. در گروه آزمایش والدین نوجوانان نابینا مداخله فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره را دریافت کردند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی توسط نوجوانان نابینا در هر دو گروه در سه مرحله پیشآزمون، پس‌آزمون و دو ماه بعد سنجیده شد. تحلیل داده‍ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر نشان داد که در مرحله پس‌آزمون در مقایسه با پیشآزمون در متغیرهای خودتنظیمی هیجانی روندی افزایشی و در ادراک طردوالدینی روندی کاهشی را در بین نوجوانان نابینا در گروه آزمایش داشته است و این اثربخشی در مرحله پیگیری ثبات داشته است؛ بنابراین از برنامه فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره می‌توان برای تقویت خودتنظیمی هیجانی و بهبود ادراک طرد والدینی نوجوانان نابینا استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره؛ خودتنظیمی هیجانی؛ ادراک طردوالدینی؛ نابینا | ||
| مراجع | ||
|
ادیب، یوسف و عظیمی آقبلاغ، احد. (1399). واکاوی محدودیت‌های تحصیلی دانشجویان نابینا و کم‌بینا: یک پژوهش کیفی. روانشناسی افراد استثنایی، 10(40)، 99-132.
برهانی، پریسا سادات؛ خالقی پور، شهناز و عریضی، حمیدرضا. (1402). مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و طرح‌واره درمانی بر سازگاری هیجانی واحساس تنهایی زنان مبتلا به اختلال پرخوری با ادراک طرد والدین. مجله سلامت جامعه، 17 (2)، 13-26.
جعفری ندوشن، رضا؛ انوشه، ویدا سادات؛ و شفیعی زاده بافقی، مهدیه؛ و برزگر، محمدعلی؛ و جعفری، علی؛ و دمیری، حجت و همکاران. (1400). بررسی اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر اصلاح طرح‌واره در بهبود سلامت روانی فردی و اجتماعی مادران دارای مشکل فرزندپروری. مجله تحقیقات سلامت،10 (3)،195-204.
حشمتی، اعظم، یزدخواستی، فریبا و مولوی، حسین. (1391). تعیین رابطه بین مزاج و درک پذیرش و طرد پدر با رفتار پرخاشگرانه دو گروه دانش آموزان شنوا و ناشنوا در شهر اصفهان. مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری،1(2)، 1391، 27-42.
دانشمند خوراسگانی، مینا؛ و یوسفی، زهرا. (1396). اثربخشی آموزش گروهی اصلاح سبک فرزندپروری بر اساس اصلاح طرح‌واره‌های ناسازگار به مادران بر بهبود مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 18(4)، 62-71.
سیف نراقی، مریم؛ و نادری، عزت‌الله. (1401). روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی. تهران: انتشارات ارسباران.
صابری فرد، فرشته؛ و حاجی اربابی، فاطمه. (1398). رابطه جو عاطفی خانواده با خودتنظیمی هیجانی و تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد. مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 6(1)،49-63.
عطادخت، اکبر؛ شیخ‌الاسلامی، علی؛ حسینی کیاسری، سیده طیبه و جوکار، نجمه. (1394). نقش باورهای فراشناختی و هوش هیجانی نابینایان در پیشبینی سازگاری اجتماعی و مقایسهی آن با افراد عادی. روانشناسی افراد استثنایی، 5(17). 151-168.
قاسم‌زاده نساجی، س؛ پیوسته گر، م؛ و حسینیان، س؛ و موتابی، ف؛ و بنی‌هاشمی، س. (1398). اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری بر پاسخ‌های مقابله‌ای و راهبردهای تنظیم شناختی هیجانات زنان. مجله علوم رفتاری، 1، 35-43.
قوامی، براتعلی؛ و فرهنگی، زینب. (1401). بررسی میزان تأثیر فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره درمانی بر مشکلات رفتاری و هیجانی و تاب‌آوری کودکان تک والد. دوازدهمین همایش ملی علمی پژوهشی روانشناسی و علوم تربیتی، شیروان.
کرمی، مهناز؛ قاضی نژاد، مریم؛ و آزاده، منصوره اعظم. (1400). رابطه هویت مذهبی و احساس طرد اجتماعی در بین دانشجویان. فصلنامه علوم اجتماعی، 28(94)، 1-43.
کریمی مقدم، حسین؛ و قاسم‌زاده، سوگند؛ و ارجمندنیا، علی‌اکبر. (1401). فرزندپروری مبتنی بر طرح‌واره: میزان اثربخشی بر مهارت‌های والدینی با نوجوانان ناسازگار. اولین همایش ملی روانشناسی خانواده و کودک، کرمانشاه.
موسوی، پ؛ مظاهری، ع؛ و قنبری، س. (1390). ارزیابی نظریه پذیرش و طرد والدینی در ایران: پذیرش همسر، پذیرش والدین در کودکی و سازگاری روان‌شناختی در میان بزرگ‌سالان ایرانی در روابط دلبستگی فعلی. گزارش پژوهشی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.
وحیدی، شعیب؛ آقازیارتی، علی؛ و صداقتی، علی. (1399). طرد – پذیرش کودکان استثنایی (نابینا، ناشنوا، کم‌توان ذهنی و جسمی – حرکتی) توسط والدین. نخستین همایش ملی مداخلات در بحران و ارتقاء سلامت روان، تهران.
هالاهان، دانیل؛ و کافمن، جیمز. (1402). دانش آموزان استثنایی: مقدمه‌ای بر آموزش ویژه. ترجمه حمید علیزاده و همکاران. تهران: انتشارات ویرایش.
یانگ، جفری؛ کلاسکو، ژانت؛ و ویشار، مارجوری. (1402). طرح‌واره درمانی. ترجمه حسن حمیدپور و زهرا اندرز. تهران: انتشارات ارجمند.
References
Baumrind, D. (1978). Parental disciplinary patterns and social competence in children youth soc, 9, 239-276.
Bruysters, NYF; Pilkington, PD. (2023). Overprotective parenting experiences and early maladaptive schemas in adolescence and adulthood: A systematic review and meta-analysis. Clin Psychol Psychother, 30(1), 10-23.
Chennaz, L; Valente, D; Baltenneck, N; Baudouin, J.Y; & Gentaz, E. (2022). Emotion regulation in blind and visually impaired children aged 3 to 12 years assessed by a parental questionnaire. Acta Psychol (Amst), 225, 103553.
Garnefski, N; Kraij, V; & Spinhoven, P. (2002). Negative life events, cognitive emotional regulation and emotional problem. Personality and Individual Differences, 1311-1327.
Hofman, S.G; Kahdan TB. (2010). The affective style questionnaire: development and psychometric properties. Journal of Psychopathol Behavior Assessment, 32(2), 255–263.
Louis, J. P., Davidson, A. T., Lockwood, G., & Wood, A. (2020). Positive perceptions of parenting and their links to theorized core emotional needs. Journal of Child and Family Studies, 29(12), 3342–3356.
Louis, JP; Ortiz, V; Barlas, J; Lee, JS; Lockwood, G; Chong, WF; Louis, KM; & Sim P. (2021). The Good Enough Parenting early intervention schema therapy based program: Participant experience. PLoS One, 16(1), e0243508.
Louis, JP; Wood, AM; & Lockwood, G. (2020). Development and Validation of the Positive Parenting Schema Inventory (PPSI) to Complement the Young Parenting Inventory (YPI) for Schema Therapy (ST). Assessment, 27(4):766-786.
Louis, JF; & Louis, KM., (2017). Parenting enough Good with a schema therapy approach) An in-depth look at meeting basic emotional needs and preventing anger. (M. Mousavi Movahed, Trans.). Arjmand. (Original work published 1963).
Rogge, A.K; Hamacher, D; Cappagli, G; Kuhne, L; Hötting, K; Zech, A; Gori, M; & Röder, B. (2021). Balance gait and navigation performance are related to physical exercise in blind and visually impaired children and adolescents. Exp Brain Res, 239(4), 1111-1123.
Rohner, RP. (2008). Introduction to parental acceptance-rejection theory studies of intimate adult relationships. Cros-Cultural Research, 42, 12 5.
Rohner, RP. (2005a). Intimate partner Acceptance-Rejection/Control Questionnaire (IPAR/CQ): Test parental acceptance in childhood, and psychological adjustment among Japanese adults. Cross-Cultural Research, 42 (1), 97 87.
Rohner, R. P; & Khaleque, A. (2008). Relations between perceived partner and parental acceptance. In J. K. Quinn and I. G. Zambini (Eds.), Family relations: 21st century issues and challenges (pp. 197 187). New York: Nova Science Publishers, Inc.
Rohner, R.P; Putnick, D.L; Molaver, A.D; Ali, S; Butt, M.M; Ibrahim, D.M; Aurino, C; Blom, M.J.M; Darwesh, F.H; Auricchio, S; Radha, A.H; Miranda, M.C; Adamsons, K; & Senese, V.P. (2020). Psychological maladjustment mediates the link between remembrances of parental rejection in childhood and loneliness in adulthood: A cross-cultural comparative study. Int J Psychol, 55(4), 590-600.
Rothenberg, W.A; Ali, S; Rohner, R.P; Lansford, J.E; Britner, P.A; Giunta, L.D; Dodge, K.A; Malone, P.S, Oburu, P, Pastorelli, C, Skinner, A.T, Sorbring, E, Steinberg, L, Tapanya, S, Uribe Tirado, L.M; Yotanyamaneewong, S; Alampay, L.P; Al-Hassan, S.M; Bacchini, D; Bornstein, M.H; Chang, L; & Deater-Deckard, K. (2022). Effects of Parental Acceptance-Rejection on Children's Internalizing and Externalizing Behaviors: A Longitudinal, Multicultural Study. J Child Fam Stud, 31(1), 29-47.
Young, J. E. (1999). Cognitive Therapy for Personality Disorders: A Schema-focused Approach (3rd Ed.). Sarasota, F.L. US: Professional Resource Press/Professional Resource Exchange. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,302 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 628 |
||