| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,213 |
| تعداد مقالات | 18,002 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,457,162 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,951,749 |
مطالعه تطبیقی حس تعلق مکانی در سکونتگاههای رسمی و غیررسمی (مورد مطالعه: شهر جدید پرند و نسیم شهر) | ||
| فصلنامه علوم اجتماعی | ||
| مقاله 2، دوره 22، شماره 69، شهریور 1394، صفحه 45-74 اصل مقاله (387.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjss.2015.1736 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد شیخی1؛ سعیده امینی2؛ آناهیتا نظامی3 | ||
| 1استادیار برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 2استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 3کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| محمد شیخی* سعیده امینی** آناهیتا نظامی*** تاریخ دریافت: 26/1/94 تاریخ پذیرش: 12/6/94 چکیده حس تعلق مکان از مهمترین عوامل اثرگذار بر رابطه فرد با محیط است. این حس دربرگیرنده عوامل گوناگونی است که کیفیت زندگی فرد در مکان را متأثر میسازد. وجود حس تعلق و یا عدم وجود آن بر رفتارهای افراد در جامعه تأثیر میگذارد. این پژوهش باهدف بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر حس تعلق مکان در میان ساکنین شهر جدید پرند (اسکان رسمی) و نسیم شهر (اسکان غیررسمی) انجام گرفته است. برای نیل به این هدف تلاش شد تا با اتکا به دیدگاههای نظری موجود چارچوب نظری مناسبی تدوین و در پرتو آن فرضیاتی تنظیم گردد. با استفاده از روش پیمایش و آمار توصیفی و استنباطی دادههای لازم فراهم و برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 392 نفر و نمونهگیری چندمرحلهای بکار گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که حس تعلق مکانی در اسکان غیررسمی (نسیم شهر) بیش از اسکان رسمی (پرند) است. همچنین سرمایه اجتماعی ساکنان نسیم شهر بیش از ساکنان پرند و سرمایه فرهنگی ساکنین پرند بیش از ساکنین نسیم شهر است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز بیانگر این است که حس تعلق مکانی در شهر جدید پرند به ترتیب از سرمایه اجتماعی، نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی، سرمایه فرهنگی و حس تعلق مکانی و در نسیم شهر به ترتیب از سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و نگرش به ویژگیهای فضایی - کالبدی تأثیر میپذیرد. درمجموع مطابق نتایج حاصله، سرمایه اجتماعی مهمترین عامل اثرگذار بر حس تعلق مکان در دو شهر پرند و نسیم شهر است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حس تعلق مکان؛ اسکان رسمی؛ اسکان غیررسمی؛ سرمایه اجتماعی؛ سرمایه فرهنگی؛ نگرش به ویژگیهای فضایی-کالبدی | ||
| مراجع | ||
|
- پاتنام، رابرت. (1380)، دموکراسی و سنتهای مدنی، ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران: نشر روزنامه سلام. - تبریزی، جلال. (1382)، تأثیر نوسازی شهری بر ایجاد حس لامکانی (مطالعه موردی: پروژه نواب تهران)، رساله دکتری در رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس. - جوان فروزنده، علی؛ مطلبی، قاسم. (1390)، مفهوم حس تعلق مکان و عوامل تشکیلدهنده آن؛ مجله علمی و پژوهشی هویت شهر، شماره هشتم. - رضازاده، راضیه. (1385)، رویکرد روانشناسانه و جامعهشناسانه به هویت مکانی در شهرهای جدید، مجموعه مقالات هویت شهرهای جدید، تهران: انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید. - رهنما، محمدرحیم؛ رضوی، محمد محسن. (1391)، بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد، نشریه هنرهای زیبا، دوره هفدهم، شماره دوم. - زنگنه، یعقوب و حسینآبادی، سعید. (1392)، تحلیلی بر تعلق مکانی و عوامل مؤثر بر آن در سکونتگاههای غیررسمی (مطالعه موردی: محدوده شرق کال عیدگاه سبزوار)، نشریه مطالعات جامعهشناختی شهری، سال سوم، شماره هشتم. - صمیمی شارمی، علی و پرتوی، پروین. (1388)، بررسی و سنجش حس مکان در محلات ارگانیک و برنامهریزی شده (مورد پژوهی: محلات ساغریسازان و بلوار گیلان در شهر رشت)، نامه معماری و شهرسازی، دوره دوم، شماره سوم. - فلاحت، محمدصادق. (1385)، نقش طرح کالبدی در حس مکان (مقایسه حس مکان پنج مسجد معاصر با طرح سنتی و نوآورانه)، رساله دکتری در رشته معماری، دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران. - فوکویاما، فرانسیس. (1385)، پایان نظم: بررسی سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه: غلامعباس توسلی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - کریمی، نرگس. (1390)، تبیین جایگاه نشانهها در فضای شهری و بررسی تأثیرات آن بر حس تعلق مکان (نمونه موردی: خیابان ولیعصر تهران)، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته شهرسازی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران مرکز. - کلمن، جیمز. (1377)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی. - کمانرودی کجوری، موسی. (1377)، اسکان غیررسمی در تهران- ساماندهی اسکان غیررسمی منطقه 6 شهرداری، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا انسانی، دانشگاه شهید بهشتی. - مظلومی، مازیار. (1389)، تأثیرپذیری ابعاد حس مکان از ادراکات ذهنی در محلههای مسکونی شهری، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، سال اول، شماره سوم. - میردامادی، سید پرهام. (1391)، ارتقاء کیفیت محیطهای شهری با تأکید بر رویکرد مکانی (نمونه موردی: محله ولنجک تهران)، پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان. - وارثی، حمیدرضا؛ علیزاده، جابر؛ صالحی، مریم. (1390)، تحلیل و ارزیابی احساس هویت ساکنین در شهرهای جدید (نمونه موردی: شهر جدید فولادشهر)، مجله علمی تخصصی برنامهریزی فضایی، سال اول، شماره سوم. - Altman، I & Low، S (1992). Place Attachment. London: Plenum Press. - Bourdieu، P(1986). The forms of capital. Cultural theory: An anthology، 81-93. - Brown، B. B. & Perkins، D. D. (1992). Disruptions in place attachment. In Place attachment (pp. 279-304).Springer US. - Bonaiuto، M.، Aiello، A.، Perugini، M.، Bonnes، M.، &Ercolani، A. P. (1999). Multidimensional perception of residential environment quality and neighbourhood attachment in the urban environment. Journal of environmental psychology، 19(4)، 331-352. - Casakin، H. P.، &Kreitler، S. (2008). Place attachment as a function of meaning assignment. Open Environmental Sciences، 2، 80-87. - Coleman، J (1988). Social Capital in the Creation of Human Capital، The American Journal of Sociology، vol.94، pp: 95-120. - Hashas M.H (2005). Residents’ Attachment to New Urbanist versus Conventional Suburban Developments. A Dissertation submitted to the Graduate Faculty of North Carolina State University In Partial fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy. - Hidalgo، M. C.، & Hernandez، B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of environmental psychology، 21(3)، 273-281. - Offe، C & Fuchs، S (2002). A Decline of Social Capital?The German Case. Published in Putnam، R. D. (Ed.). (2002). Democracies in flux: The evolution of social capital in contemporary society. Oxford University Press. - Putnam، R (1993). The Prosperous Community: Social Capital and Public life، The American Prospect، Spring، Pp: 35-42. - Relph، E. (1976). Place and placelessness (Vol. 67). London: Pion. - Riger، S.، & Lavrakas، P. J. (1981). Community ties: Patterns of attachment and social interaction in urban neighborhoods. American journal of community psychology، 9(1)، 55-66. - Scannell، L.، & Gifford، R. (2010). Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Journal of Environmental Psychology، 30(1)، 1-10. - Steele، F (1981). The sense of Place، Boston: CBI publishing company. - Tuan، Yi-Fu (1974). Topophilia: A Study of Environmental Perception، Attitudes، and Values، Englewood Cliffs، N.J.، Prentice-Hall. - Warzecha، C. A.، & Lime، D. W. (2001). Place attachment in Canyonlands National Park: visitors' assessment of setting attributes on the Colorado and Green Rivers. Journal of Park and Recreation Administration، 19(1)، 59-78. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,745 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,351 |
||