| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,939,014 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,430 |
تحلیل رویکرد ارتباطات امام باقر (علیه‌السلام) با سران فرقه غلات (با الگوگیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام (PDAM) | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 10، دوره 5، شماره 8، فروردین 1403، صفحه 295-324 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2024.78337.1155 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین خاکپور* 1؛ عاطفه خانی2؛ هادی زینی3 | ||
| 1دانشیار گروه تاریخ تشیع دانشگاه نیشابور | ||
| 2گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| چکیده | ||
| دوران امام باقر (علیه‌السلام) یکی از دوره‌های پرفرازونشیب اسلام است. در این روزگار جریان‌ها و فرقه‌های مختلفی در میان شیعه و اهل سنت شکل گرفت. این فرقه‌ها تلاش می‌کردند حقانیت خود را اثبات و جایگاه رقیب را تضعیف نمایند. مطالعه و تحلیل رویارویی امامان معصوم علیهم‌السلام – به‌ویژه در دوران صادقین علیهم‌السلام- با این فرقه‌ها از جایگاه مهمی برخوردار است. تحلیل رویکردشناسی امام باقر علیه‌السلام با فرقه‌های منحرف از ضروریات تاریخ اسلام به شمار می‌رود، زیرا گفتمان امام با مسئله امامت و حاکمیت مرتبط است. هدف این پژوهش، تحلیل مواجهه امام باقر علیه‌السلام، با یکی از مهم‌ترین فرقه‌های انحرافی شیعه یعنی، فرقه غلات، بر اساس رویکردی نوین است. در مقاله پیش رو به روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از روش تحلیل گفتمان پدام و با بهره‌گیری از توانایی‌های این گفتمان در قالب متغیرها و مقوله‌های عملیاتی، نحوه برخورد امام باقر (علیه‌السلام) با غلات، بررسی و تحلیل شده است. در این تحلیل رویکردهای: جذبی، دفعی، تدافعی، استحفاظی و تهاجمی، بیشتر مشاهده می‌شود. دال‌های اصلی و فرعی در این گفتمان، نهی از غلو و تقصیر در مورد اهل‌بیت (علیه‌السلام)، نهی از زیاده‌روی در ولایت اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، نفی علم غیب از خود، رد سخنان سران غالی، لعن و نفرین ابوالخطاب و برائت از او، بدتر دانستن غالیان از مجوس، کافر دانستن غالیان و بیرون کردن غالیان از نزد خود است؛ بنابراین نتایج پژوهش نشان می‌دهد، در رویکردهای امام علیه‌السلام، روش تحلیل گفتمان پدام، به‌وضوح قابل‌کشف است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام باقر (علیه‌السلام)؛ ارتباطات؛ غلات؛ پدام | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید. (1404 ق)، شرح نهج‌البلاغة، تصحیح محمدابوالفضل ابراهیم، قم، آیة‌الله مرعشی نجفی.
ابن اثیر، ابوالحسن على بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانى جزرى. (1385 ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارصادر.
ابن داوود حلی، حسن. (1392 ق)، رجال ابن داوود، نجف: مطبعه الحیدریه.
ابن حجر عسقلانی. (1390 ق)، لسان المیزان، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
ابن سعد، محمد. (1410 ق)، طبقات الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابن شهرآشوب، ابن ابی نصربن ابی حبیشی السوری المازندرانی، (1375 ق) مناقب آل ابیطالب، نجف: مطبعه الحیدریه.
ابن قتیبة، عبدالله بن مسلم. (1992 م)، المعارف، تحقیق، عکاشه، ثروت، قاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم.
اشعرى قمی، سعدبن عبداللّه. (1341 ش)، کتاب المقالات و الفرق، چاپ محمدجواد مشکور، تهران.
اصفهانی، ابوالفرج. (1385)، مقاتل الطالبین، نجف: المکتبه الحیدریه.
امامی، منصور. (1395)، گونه شناسی برخورد صادقین (علیهم‌السلام) با فرقه‌های مختلف، قم: دانشگاه معارف اسلامی.
باقر زاده، منصور. (1396)، بررسی سیاست امامین صادقین در برابر فرق انحرافی، پایان نامه کارشناسی ارشد، شاهرود: دانشگاه آزاد.
بشیر، حسن. (1392)، رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام صادق (علیه‌السلام)، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام): پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
بشیر، حسن. (1395)، کاربرد تحلیل گفتمان در فهم منابع دینی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
بشیر، حسن. (1385)، تحلیل گفتمان دریچه‌ای برای کشف ناگفته‌ها- تهران، مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
بشیر، حسن وحاتمی، حمیدرضا. (1388)، مطالعه مقایسه‌ای رویکردهای انتخاباتی: تحلیل گفتمان سرمقاله‌های جمهوری اسلامی و کیهان درباره‌ی دومین مرحله انتخابات مجلس هشتم، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال 16، ش 57.
بغدادى، عبدالقاهربن طاهر، (بى‌تا.) الفرق بین الفرق، چاپ محمد محیى‌الدین عبدالحمید، بیروت: دارالکتب العلمیة،
حلّى، حسن‌بن یوسف علامه. (1417 ق)، خلاصة الاقوال فى معرفة الرجال، قم: چاپ جواد قیومى اصفهانى.
خاکپور، حسین؛ اکبری، ملیحه؛ نوری، ابراهیم. (1397)، تحلیل رویکرد ارتباطات امام رضا (علیه‌السلام) با فرقه زیدیه، فصلنامه فرهنگ رضوی، دوره 6 شماره 4، صص:104-86.
خاکپور، حسین؛ قربانی، افسانه؛ رضوی دوست، غلامرضا. (1399)، تحلیل رویکرد ارتباطات امام صادق (علیه‌السلام) با سران فرقه زیدیه (با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام (PDAM)، مجله دین و ارتباطات، سال 27، شماره 1،. صص:295-267.
- خاکپور؛ خانی، عاطفه، زینی، هادی (1400) «تحلیل رویکرد ارتباطات امام باقر (علیه‌السلام) با سران فرقه زیدیه(با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام» مجله دین و ارتباطات، دوره 23 شناره 1، صفحه 144-119
ذهبی، محمد جسین. (1396 ق)، التفسیر و المفسرون. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم. (1415 ق)، الملل و النحل، تخریج: محمد فتح الله بدران، قاهره، مکتب المجلوب المصریه.
صدوق، محمد بن علی ابن بابویه. (1404)، من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم: جامعه المدرسین.
(1404)، عیون اخبار الرضا، تحقیق: حسین اعلمی، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
صفری فروشانی نعمت اله, توحیدی نیا روح اله. (1393)، تعاملات فکری- فرهنگی زیدیه و امامیه در عصر صادقین علیهم‌السلام، مجله: تاریخ و تمئن اسلامی، دوره 10، شماره 20 ریال صص:19-47.
طوسی، محمد بن حسن. (1404 ق)، اختیار معرفه الرجال، تحقیق: سید مهدی رجائی، قم: موسسه آل البیت.
قاضی نعمان، نعمان بن محمد. (بی‌تا). شرح الاخبار فی فضائل الائمه الابرار، تحقیق: سید محمد حسینی جلالی، قم: جامعه المدرسین.
......................................................... (1383 ق)، دعائم الاسلام، چاپ آصف بن علی اصغر فیضی، قاهره.
کشی، محمد بن عمر. (1404 ق)، الرجال، تحقیق: میرداماد، قم: موسسه آل بیت.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407)، اصول کافی، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب اسلامیه.
مامقانى، عبداللّه. (1423 ق)، تنقیح المقال فى علم الرجال، قم: چاپ محیى‌الدین مامقانى.
میر فخرائی، تژا. (1383)، فرایند تحلیل گفتمان، تهران: مرکزمطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی. (1403 ق)، بحارالانوار، قم: موسسه الوفا.
نجاشی. (1416 ق). رجال نجاشی، قم: موسسه نشر الاسلامی.
نوبختی، حسن بن موسی. (1355 ق)، فرق الشیعه، نجف: چاپ محمدصادق آل‌بحرالعلوم، | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 424 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 340 |
||