| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,835,266 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,346,269 |
رابطه مستقیم رحمت خداوند با عذاب ابدی از دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با نظر به شبهات ابن‌عربی و ابن‌قیم | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 6، دوره 5، شماره 8، فروردین 1403، صفحه 173-200 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2024.80837.1174 | ||
| نویسندگان | ||
| یاسر تک فلاح* 1؛ حسین مدحج2 | ||
| 1گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی/دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبائی/تهراه/ایران | ||
| 2دانشجوی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی/دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبائی/تهران/ایران/سطح 3 حوزه | ||
| چکیده | ||
| مسئله عذاب ابدی در جهنم، ازجمله مسائلی است که اختلاف‌نظرهای فراوانی میان فلاسفه و متکلمان شیعه و سنی در آن وجود دارد؛ اگرچه، ظاهر بعض آیات قرآن صراحت در عذاب ابدی دارد اما برخی همچون ابن عربی، خلود در عذاب را محال و غیرممکن می‌دانند، برخی از اندیشمندان مانند ملاصدرا قائل به امکان هستند ولی در وقوع تردید می‌کنند و عده‌ای نیز همچون علامه طباطبایی عذاب ابدی را هم در امکان و هم در وقوع پذیرفته‌اند. منشأ اصلی اختلاف‌نظرها که موجب تفاوت‌های چشمگیری حتی در تبیین بعضی از اسماء و صفات خداوند می‌شود؛ منافات عذاب ابدی با رحمت الهی است. بدین بیان که رحمت واسعه خداوند همه موجودات عالم را در بر می‌گیرد و مانع می‌شود. عده‌ای برای همیشه در جهنم بمانند و عذاب شوند؛ حال چگونه می‌توان گفت عذاب ابدی رابطه مستقیم با رحمت واسعه خداوند دارد لذا این تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی و با مراجعه به اسناد نوشتاری گردآوری‌شده و به یافته‌های زیر دست پیدا کرده است؛ عذاب ابدی در جهنم، به‌صراحت در قرآن بیان‌شده و قابل تأویل به معانی دیگر نیست، عذاب ابدی منافات با رحمت واسعه الهی ندارد بلکه لازمه و عین رحمت خداوند است و خداوند خصوص آن چیزهایى که انسان مستعد براى شقاوت، محتاج به آن شده که عبارت است از رسیدن شقاوتش به حد کمال و به حد صورت نوعیه، اعطاء و افاضه کند، حال اگر اثر دادن چنین صورت نوعیه‌ای عذاب دائم باشد، منافاتى با رحمت عمومى خدا ندارد، بلکه این خود یکى از مصادیق رحمت خداوند، لازمه و مستتبع آن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عذاب ابدی؛ خلود؛ خلود در عذاب؛ خلود در جهنم؛ علامه طباطبایی؛ ابن عربی؛ ابن قیم | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن عربی، محمد بن علی، موحد، صمد و موحد، محمدعلی. (۱۳۸۶). فصوص الحکم. ۱ ج. تهران - ایران: کارنامه.
ازهری، محمد بن احمد، (۱۳۸۴). تهذیب اللغة للأزهری. ۱۷ ج. قاهره مصر: الدار المصریة للتألیف و الترجمة.
حمیری، نشوان بن سعید، عمری، حسین، اریانی، مطهر بن علی و عبدالله، یوسف محمد. (۱۴۲۰–۱۹۹۹). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. ۱۲ ج. دمشق - سوریه: دار الفکر.
خلیل بن احمد، آل‌عصفور، محسن، مخزومی، مهدی و سامرائی، ابراهیم. (۱۴۰۹–۱۴۱۰). العین. ۹ ج. قم - ایران: مؤسسة دار الهجرة.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد و داوودی، صفوان عدنان. (۱۴۱۲–۱۹۹۲). مفردات ألفاظ القرآن. ۱ ج. بیروت لبنان: دار الشامیة.
رسولی، هاشم و عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۸۰). تفسیر العیّاشی. ۲ ج. تهران - ایران: مکتبة العلمیة الاسلامیة.
طباطبایی، محمد حسین. (1352). المیزان فی تفسیر القرآن. ۱ ج. بیروت - لبنان: مطبعة التجاریة.
کوفی، فرات بن ابراهیم و کاظم، محمد. (۱۴۱۰–۱۹۹۰). تفسیر فرات الکوفی. ۱ ج. تهران - ایران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی. مؤسسة الطبع و النشر.
طباطبایی، محمد حسین و موسوی، محمد باقر. (۱۳۷۸). تفسیر المیزان (ترجمه). ۲۰ ج. بی‌جا: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامی
طریحی، فخرالدین بن محمد و حسینی اشکوری، احمد. (۱۳۷۵). مجمع البحرین. ۶ ج. تهران ایران: مکتبة المرتضویة.
مازندرانی، محمدصالح بن احمد، غفاری، علی‌‌اکبر، شعرانی، ابوالحسن، شعرانی، ابوالحسن و کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۸۲). الکافی. ۱۲ ج. تهران - ایران: المکتبة الاسلامیة للنشر و التوزیع.
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد. (۱۳۰۶). تاج العروس من جواهر القاموس. ۱۰ ج. بیروت - لبنان: دار مکتبة الحیاة.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، (۱۴۰4). بحار الأنوار. ۱۱۱ ج. بیروت - لبنان: دار إحیاء التراث العربی.
محدث، جلال‌الدین و برقی، احمد بن محمد. (بی‌تا). المحاسن. ۲ ج. قم - ایران: دار الکتب الإسلامیة.
مطهری، مرتضی. (۱۳۷۶). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. ۳۴ ج. تهران - ایران: صدرا. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 583 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 297 |
||