| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,835,042 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,346,259 |
اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر نقصتوجه و تکانشگری دانشآموزان مبتلا به اختلال نقصتوجه بیشفعالی | ||
| روانشناسی افراد استثنایی | ||
| دوره 14، شماره 54، تیر 1403، صفحه 169-203 اصل مقاله (876.41 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jpe.2024.73705.2573 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه نورکجوری1؛ نرگس پورطالب* 2؛ الناز موسی نژاد3 | ||
| 1کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، مؤسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران. | ||
| 2استادیار گروه روانشناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار مدعو گروه روانشناسی، مؤسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر میزان نقصتوجه و تکانشگری دانشآموزان مبتلا به نقصتوجه بیشفعالی بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان پسر 8 تا 10 ساله مبتلا به اختلال نقصتوجه بیشفعالی در شهر تبریز، در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. نمونه آماری شامل 30 دانش‌آموز مبتلا به اختلال نقصتوجه بیشفعالی بود که به‌وسیله معرفی مشاور مدرسه و ارزیابی با پرسشنامه علائم مرضی کودکان- ویرایش چهارم (CSI-4) شناسایی شدند و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. هر دو گروه در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با نسخه نرم‌افزاری آزمون واژه- رنگ استروپ (SCWT) و نسخه نرم‌افزاری آزمون برو- نرو مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه، 60 دقیقه‌ای یک روز در هفته، بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی گروهی را دریافت کردند. داده‌های حاصل از پژوهش از طریق تجزیه‌وتحلیل کوواریانس چندمتغیره موردبررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد، در متغیر نقصتوجه تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و کنترل وجود داشت؛ اما در متغیر تکانشگری این تفاوت معنادار نبود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی و ارائه مداخلات متمرکز بر ارتقای کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقصتوجه بیشفعالی، می‌تواند مشکلات نقصتوجه این کودکان را بهبود بخشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی؛ تکانشگری؛ کارکردهای اجرایی؛ نقصتوجه؛ نقصتوجه بیشفعالی | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اصغری نکاح، سید حسن و عابدی، زهره. (1393). بررسی اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر بهبود بازداری پاسخ، برنامه‍ریزی و حافظه کاری کودکان دارای اختلال نقصتوجه/ بیشفعالی. فصلنامه روان‌شناختی. 2(1)، 51-41.
امیری، محسن. (1394). اثربخشی آموزش رفتاری والدین بر بیشفعالی/ تکانشگری و رفتارهای قانون‍شکنانه در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی (نوع عمدتاً بیش‍فعال/ تکانشگر). فصلنامه علمی- پژوهشی در سلامت روان‌شناختی. 9(4)، 49-37.
بارکلی، راسل. ا. (1399). کودکان نافرمان: برنامه آموزش والدین. چاپ دوم. ترجمه حمید علیزاده و حبیبه السادات سجادی. تهران: انتشارات رشد.
پورعباس وفا، هما.، باباپور خیرالدین، جلیل.، خانجانی، زینب و کاظمی، آمنه. (1394). تأثیر تمرین‍های مبتنی بر بازسازی سیستم عصبی مرکزی بر سرعت و دقت نارساخوانی نوع زبان‍شناختی. مجله ناتوانی‍های یادگیری. 4(4)،20-7.
توبین، رنی. مارگارت و هاوس، آلوین. (1399). راهنمای تشخیص اختلالات روانی کودکان و نوجوانان، مسائل کاربردی و عملی در تشخیص. چاپ دوم. ترجمه علی علی پور. تهران: انتشارات روان‌سنجی.
رضا پور، تارا و اختیاری، حامد. (1400). باشگاه مغز (2): توجه و تمرکز. چاپ پانزدهم. تهران: انتشارات مهرسا.
رنجبری، فهیمه.، ملک پور، مختار و فرامرزی، سالار. (1392). اثربخشی آموزش مبتنی بر هوش‍های چندگانه گاردنر بر میزان خطاهای املای دانشآموزان با ناتوانی یادگیری پایه‍ی سوم ابتدایی شهر اصفهان. مجله ناتوانی‍های یادگیری. 2(4)، 60-45.
شاهی، مرجان.، محمدی فر، محمدعلی و طالع پسند، سیاوش. (1399). اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی در ارتقای کارکردهای اجرایی کودکان مبتلا به نشانگان نارسایی توجه و فزون‍کنشی. مجله مطالعات ناتوانی. 177(10)، 11-1.
شرودر، کارولین. اس و گوردون، بتی. ان. (1400). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی. چاپ نهم. ترجمه مهرداد فیروزبخت. تهران: انتشارات دانژه.
صمدی، سید علی. (1398). بازیدرمانی: نظریه‍ها، انجام پژوهش و روش‍های مداخله. چاپ سوم. تهران: انتشارات دانژه.
کولب، برایان و ویشاو، ایان. ک. (1398). مبانی نوروسایکولوژی انسان، جلد دوم. چاپ اول. ترجمه احمد علی پور و غلامرضا چلبیانلو. تهران: انتشارات ارجمند.
لطفی کاشانی، فرح و وزیری، شهرام. (1398). آسیب‍شناسی کودک و نوجوان (روانشناسی مرضی کودک). چاپ بیست و یکم. تهران: نشر ارسباران.
مدنی، سید سمیرا.، علیزاده، حمید.، فرخی، نورعلی و حکیمی راد، الهام. (1396). تدوین برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی (بازداری پاسخ، به‌روزرسانی، توجه پایدار) و ارزیابی میزان اثربخشی آن بر کاهش نشانه‍های کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی. 7(26)، 25-1.
موسی زاده مقدم، حدیث.، ارجمند نیا، علی‌اکبر.، افروز، غلام علی و غباری بناب، باقر. (1399). تأثیر برنامه توان‌بخشی شناختی مبتنی بر حافظه آینده‍نگر بر میزان توجه کودکان با اختلالات نارسایی توجه/ فزون‍کنشی. فصلنامه سلامت‍روان کودک. 7(4)، 262-251.
نجاتی، وحید.، ناجیان، عسل و اکبر پور، فرشاد. (1395). بررسی تأثیر توان‌بخشی شناختی مبتنی بر حرکت بر بهبود حافظه جاری کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه/ فزون‍کنشی. مجله علوم روان‌شناختی. 15(60)، 517-505.
نریمانی، محمد.، سلیمانی، اسماعیل.، زاهدبابلان، عادل و ابوالقاسمی، عباس. (1392). مقایسه اثربخشی آموزش کنش‍های اجرایی و بازیدرمانی در بهبود حافظه کاری، نگهداری توجه و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مبتلا به نارسایی در حساب. مجله روانشناسی بالینی. 5(4)، 17-1.
هالاهان، دنیل. پ.، لوید، جان؛ و.، کافمن، جیمز. م.، ویس، مارگارت و مارتینز، الیزابت. ا. (1400). اختلال‍های یادگیری (مبانی، ویژگی‍ها و تدریس مؤثر). چاپ سیزدهم. ترجمه حمید علیزاده.، قربان همتی علمدارلو.، صدیقه رضایی دهنوی.، ستاره شجاعی. تهران: نشر ارسباران.
یاوری، الهه.، عسگری، پرویز.، نادری، فرح.، و حیدری، علیرضا. (1400). بررسی اثر توان‌بخشی شناختی بر عملکردهای اجرایی (بازداری پاسخ و برنامه‍ریزی) کودکان دارای اختلال نقصتوجه و بیشفعالی. فصلنامه علمی- پژوهشی طب توان‌بخشی. 2(1)، 157-146.
یحیوی زنجانی، محسن.، حسین خانزاده، عباسعلی.، نقدی، مژگان و مجرد، آرزو. (1399). اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر تمرکز حواس بر دامنه توجه و تکانشگری دانشآموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون‍کنشی. مطالعات روان‌شناختی. 16(3)، 38-23.
یداللهی، فریبا و مهرپرور، مسعود. (1398). نوروپلاستیسیتی و نقش آن در بازیابی سینرژی عصبی- حرکتی به دنبال توان‌بخشی بیماران سکته مغزی: یک مرور نظامند. مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. 7(77)، 422-415.
References
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). American Psychiatric pub.
Capodieci, A., Maria Re, A., Fracca, A., Borella, E.,& Carretti, B. (2019). The Efficacy of a Training that combines Activities on Working Memory and Metacognition: Transfer and Maintenance Effects in Children with ADHD and Typical Development. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology. 10(41), 1074-1087. https://doi.org/10.1080/13803395.2019.1651827
Cotton, S. M., Kiely, P. M., Crewther, D. P., Thomson, B., Laycock, R., & Crewther, S. G. (2005). A normative and reliability study for the Raven’s Coloured Progressive Matrices for primary school aged children from Victoria, Australia. Personality and individual differences, 39(3), 647-659. doi.org/10.1016/j.paid.2005.02.015
Jalilvand,M.,& Samadi,H. (2020).The Effectiveness of Physical Activity with Motor-Cognitive approach on Executive Function in Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. Jorjani Biomedicine Journal. 8(2), 17-26. [In Persian]. DOI: 10.29252/jorjanibiomedj.8.2.17
Kim, M. J., Park, H. Y., Yoo, E.,& Kim, J.R. (2020).Effects of a Cognitive-Functional Intervention method on Improving Executive Funktion and Self-Directed Learning in School-Aged Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder: A single-subject Design study. Occupational Therapy International. Volume2020 (special Issue), 1-9. https://doi.org/10.1155/2020/1250801
Liang, X., Li,R., Wong, S. H. S., Sum, R. K.W.,& Sit, S. H.P. (2021). The Impact of Exercise Interventions concerning Executive Functions of Children and Adolescents with Attention- Deficit/ Hyperactive Disorded: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 68(18). DOI: 10.1186/s12966-021-01135-6
Shuai, L., wang, Y., Li, W., Wilson, A., Wang, S.,& Chen, R. (2021). Executive Function Training for Preschool Children With ADHD: A Randomized Controlled Trial. Journal of Attention Disorders. 25(14), 20-37. DOI: 10.1177/1087054720956723
Sprafkin, J., Gadow, K. D., Salisbury, H., Schneider, J., & Loney, J. (2002). Further evidence of reliability and validity of the Child Symptom Inventory-4: parent checklist in clinically referred boys. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 31(4), 513-524. doi/abs/10.1207/S15374424JCCP3104_10
Yuan, S. C., Jia, T. J.,& Chin, S. H. 2022. Effects of physical exercise on children with attention deficit hyperactivity disorder. Biomedical Journal. 45(2), 265-27. https://doi.org/10.1016/j.bj.2021.11.011 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,208 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 542 |
||