| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,097 |
| تعداد مقالات | 16,879 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,879,507 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,950,998 |
بررسی تطبیقی مبانی عقلانیّت از نگاه علّامه طباطبائی و محمد الجابری | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 6، دوره 5، شماره 9، مهر 1403، صفحه 157-186 اصل مقاله (1.21 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2024.79233.1163 | ||
| نویسنده | ||
| عبدالمطلب عبدالله* | ||
| دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| چکیده | ||
| یتردید عقل در ایجاد و توسعه معرفت و بتبع آن در معرفت دینی نقش اساسی دارد. شکل گیری فهم از دین و شریعت نیز به عقل بشری مرتبط است و نوعی همبستگی میان دین و عقل برقرار است. اما اندیشمندان در چگونگی، حدود و ارتباط آن با معرفت وحیانی اختلاف نظر دارند. در این تحقیق، دیدگاه محمد عابد الجابری که از جمله جریانات فکری نوین معاصر است با دیدگاه علّامه طباطبائی به صورت تطبیقی در این زمینه‌ها مدنظر بوده تا ظرفیت‌های هر کدام برای پاسخگویی به مسائل اجتماعی و سیاسی در حوزه دین سنجیده شود. بر این اساس، موضوع پژوهش این چنین سامان یافت؛ «بررسی تطبیقی مبانی عقلانیت از نگاه علّامه طباطبائی و محمد الجابری». روش توصیفی-تحلیلی در آثار هر دو اندیشمند پیشرفته و شاخصه‌های مؤثر در عقلانیت هر کدام را احصاء نموده. یافته‌های تحقیق نشان داد که مبانی عقلانیت عبارتند از: در اندیشه الجابری، فرهنگ، جامعه، تاریخ در تکون عقل اصالت داشته و منحصر در آنهاست ولی در نگاه علّامه طباطبائی، دین، وحی و فطرت توحیدی اصالت داشته و نقش فرهنگ، جامعه و تاریخ در تکون عقل در چارچوب دستگاه آفرینش و تحت هدایت الهی نقش ایفا می‌نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عقلانیت؛ علّامه طباطبائی؛ محمد الجابری؛ عقل؛ مبانی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
جابری، محمد عابد. (2009). تکوین العقل العربی. بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیه.
___________. (1389). تکوین عقل عربی. ترجمه محمد آل مهدی. تهران: نشر نسل آفتاب.
___________. (۱۳۹۵). سنت و مدرنیته. با ترجمه سید محمد آل مهدی. تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
___________. (۱۳۸۷). ما و میراث فلسفی‌مان. با ترجمه سید محمد آل مهدی. تهران: نشر ثالث.
حکیمی، محمدرضا و علی و محمد. (1358). الحیات. ترجمه احمد آرام. چاپ اول. قم: دلیل ما.
رازی، نجم الدین. (1345). رساله عشق و عقل. تدوین توسط تقی تفضلی. تهران: نشر مولانا.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1374). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن (راغب اصفهانی). 4 جلد. چاپ دوم. تهران: مرتضوی.
شریعتی سبزواری، محمد باقر. (1387). تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: بوستان کتاب.
طباطبائی، سید محمدحسین. (١٣٧٤). ترجمه تفسیر المیزان. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
(1387 الف). اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
(۱۳۸۷ ب). مجموعه رسائل. قم: بوستان کتاب.
(۱۳۸۷ ج). اصول فلسفه رئالیسم. چاپ سوم. قم: بوستان کتاب.
(۱۳۸۷ د). رسالت تشیع در جهان امروز. قم: بوستان کتاب.
(۱۳۸۸ الف).شیعه در اسلام. قم: بوستان کتاب.
(۱۳۸۸ ب). آغاز فلسفه. (ترجمه بدایه الحکمه).قم: بوستان کتاب.
(1390). المیزان القرآن. چاپ دوم.20 جلد. لبنان- بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات. فی تفسیر
فولکیه، پل. (1394). فلسفه عمومی یا مابعد الطبیعیه. بخش تمهیدی مبحث انتقاد شناسایی. با ترجمه یحیی مهدوی. تهران: موسسه انتشارات دانشکاه تهران.
کلینی، أبی جعفر محمد بن یعقوب. (1429 ق). الکافی. چاپ اول. قم: دارالحدیث.
مطهری، مرتضی. (1372). مجموعه آثار شهید مطهری. چ هشتم. قم: صدرا.
وصفی، محمدرضا. (1387). نومعتزلیان. تهران: نگاه معاصر | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 156 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 59 |
||