| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,185 |
| تعداد مقالات | 17,683 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,292,923 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,418,397 |
برچسبهای کاربردی در فرهنگهای عمومی یکزبانه فارسی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| علم زبان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 11، شماره 20، مهر 1403، صفحه 235-268 اصل مقاله (823.21 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ls.2024.79033.1636 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بدری السادات سیدجلالی1؛ آزیتا عباسی* 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| برچسب‌زنی یکی از امکانات خردساختار است که فرهنگنویس برای معرفی مؤلفه‌های صوری و معنایی واژه در اختیار دارد. اگر هر مدخل را در قالب یک جفت صورت ـ معنا در نظر بگیریم، آنگاه برچسبهایی که به اطلاعات نحوی و ساختاری واژه مربوط میشوند، از جنس صورت و برچسبهایی که به جنبه‌های معنایی و کاربردشناختی واژه می‌پردازند، از جنس معنا بوده و «برچسبهای کاربردی» نامیده میشوند. پژوهش حاضر بر آن است تا با تکیه بر طبقهبندی نه‌گانه اتکینز و راندل، برچسبهای کاربردی در سه فرهنگ یکزبانه فارسی (معین، معاصر و سخن) را واکاوی نماید. پژوهش حاضر به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی، شیوه‌های برچسبگذاری در پیکرة پژوهش را بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در هر سه فرهنگ، برچسب «حوزه» کارآمدترین شیوه برای ارائۀ اطلاعات کاربردشناختی و نشان‌دارکردن عناصر فرهنگ‌محور بوده است. این در حالی است که از ظرفیت برچسب «سیاق» که به درجة رسمیت واحدهای زبانی دلالت دارد، در فرهنگهای نامبرده استفاده نشده و میزان رسمی‌بودن یا نبودن واژهها را باید از سایر برچسب‌ها دریافت. در خصوص برچسبهای کاربردی چندگانه، نکتۀ حائزاهمیت درج نظام‌مند آنهاست، به‌گونه‌ای که کاربر فرهنگ بتواند اطلاعات کاربردشناختی لازم را به‌سهولت دریافت نماید. بررسی برچسبهای کاربردی چندگانه با تکیه بر علوم رایانشی میتواند الگوهای تکرارشونده‌ای در شیوة درج آنها فراهم آورد، به این معنا که برخی از انواع برچسبهای کاربردی احتمال وقوع نوعی دیگر را افزایش می‌دهند. این هم‌وقوعی‌ها در واقعیت‌های مربوط به زبان‌شناسی اجتماعی بسیار اهمیت دارند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فرهنگ‌نویسی؛ خردساختار؛ برچسبهای کاربردی؛ فرهنگهای عمومی یکزبانه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مدت زمانی است که فرهنگ‌نویسی دیگر مشغلة مجهولی قلمداد نمی‌شود که اقلیتِ ناچیزی از گردآورندگان واژهها مطابق میل و خواستۀ خود بدان بپردازند، بلکه فعالیتی حرفه‌ای با قواعد و اصول پذیرفته‌شدۀ خود است. هدف از فرهنگ‌نویسی تألیف فرهنگلغت است و فرهنگلغت، در میان موضوعات دیگر، به معانی همیشه‌متغیر واژهها می‌پردازد (Hartmann, 1983). در تعریف ساختار یک فرهنگلغت لازم است بین دو بخش اصلی در فرهنگ لغت تمایز قائل شویم: کلان‌ساختار[1] و خردساختار[2]. کلان‌ساختار معادل نه‌چندان دقیق فهرست واژهها است، در حالی که خردساختار به محتوای هر مدخل اطلاق میشود. منظور از خردساختار اطلاعاتی جزئی است که در مورد سرمدخل[3] ارائه میشود. این اطلاعات عبارت‌اند از توضیحات مربوط به ویژگی‌های صوری و معنایی یک واژه شامل املا، تلفظ، نکات دستوری، تعریف‌نگاری[4]، کاربرد و ریشه‌شناسی[5]. برچسب‌زنی[6] یکی از امکانات خردساختار است که فرهنگنویس برای معرفی مؤلفه‌های صوری و معنایی واژه در اختیار دارد. سنت برچسبگذاری از دیرباز در تألیف فرهنگهای لغت وجود داشته است، اما نظام‌مند‌بودن برچسبگذاری از معضلاتی است که فرهنگ‌نویسان و نیز کاربران فرهنگلغت همچنان با آن مواجه هستند (Ptaszynski, 2010). اگر یک مدخل را در قالب یک جفت صورت ـ معنا[7] در نظر بگیریم، آنگاه برچسبهایی مانند فعل.[8]، صفت.، قید. و غیره که به اطلاعات نحوی و ساختاری واژه مربوط میشوند، از جنس صورت و برچسبهایی مانند موسیقی، فلسفه، ورزش، مجازی، گفتاری، نامتداول و ... که به جنبه‌های معنایی و کاربردشناختی واژه می‌پردازند، از جنس معنا خواهند بود (Verkuyl et al., 2003). در پژوهش حاضر، اصطلاح برچسب‌زنی به برچسبهای کاربردی اطلاق میشود که بُعد معنایی جفت صورت ـ معنا را دربرمیگیرند. به‌طور کلی، برچسبهای کاربردی اطلاعات مربوط به حوزۀ کاربردیِ تعریف را ارائه می‌دهند. به مفهوم انتزاعی‌تر، برچسبهای کاربردی نوعی ابزار فرازبان‌شناختی هستند که تعریف‌نگاری را به بافت مشخصی مقید میکنند (Verkuyl et al., 2003). برچسب‌ها به کاربر فرهنگلغت کمک میکنند تا از میان تعداد قابل‌توجهی واژه که تقریباً مترادف هم هستند، واژۀ متناسب با بافت را بیابند. پژوهش حاضر بر آن است تا با تکیه بر طبقهبندی نه‌گانۀ اتکینز و راندل[9] (2008)، شیوۀ بهره‌گیری از برچسبهای کاربردی در سه فرهنگ یک‌زبانۀ فارسی (معین، معاصر و سخن) را واکاوی نماید و به این پرسش پاسخ دهد که کارآمدترین روش برچسبگذاری برای نشان‌دارکردن عناصر فرهنگ‌محور زبان فارسی کدام‌اند. به‌این‌منظور، نگارندگان، در پژوهش تحلیلی ـ توصیفی حاضر، به شیوه‌های برچسبگذاری در پیکرة پژوهش پرداخته‌اند. این مطالعه با هدف توسعۀ ویژگی‌های کاربردشناختی فرهنگهای عمومی یک‌زبانۀ فارسی به‌دنبال یافتن الگویی بهینه برای شیوۀ درج برچسبهای کاربردی است تا فرایند درک معنا را برای کاربر فرهنگلغت تسهیل نماید.
در سنت فرهنگ‌نویسی، از میان گزینههای مختلف برای انتخاب یک واژه، همواره گزینۀ نشاندار[10] برچسبدار میشود. برای مثال، از بین مجموعهای از واژههای تقریباً هممعنا، همواره واژهای که در بافتهای غیررسمی یا عامیانه به کار میرود برچسبدار میشود و نه صورت‌های رسمی و معیار واژهها. در مقدمۀ فرهنگ لانگمن[11] (1978)، برای توضیح برچسبهای کاربردی، دو واژۀ buck و dollar به‌عنوان مثال ارائه میشوند که هر دو یک معنا دارند، اما اولی در بافتهای غیررسمی بهکار میرود، پس نشاندار است و برچسبزده میشود، اما دومی صورت معیار، رسمی و بینشان واژة اول بوده و به برچسب نیاز ندارد (Verkuyl et al., 2003). درواقع، برچسبگذاری یکی از روش‌های آگاه‌کردن کاربران فرهنگ از تبعات اجتماعیِ ممکن در نتیجۀ انتخاب یک واژه است. اغلب فرهنگ‌نویسان درمورد اهمیت برچسبهای کاربردی برای اشاره به گونههای سبکی، زبانی یا کاربردی خاص اتفاق‌نظر دارند. اهمیت این اطلاعات از این جهت است که گاهی تنها یا مهم‌ترین فرق میان دو سرمدخل ناشی از تفاوت‌های سبکی، کاربردی یا تاریخی است (Hartmann & James, 1998). این در حالی است که راهکارهای برچسبگذاری و شیوه‌های انتخاب واژههای نشاندار نزد فرهنگ‌نویسان متفاوت است. در ادبیات این حوزه، برچسب‌گذاریِ سیاق به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم فرهنگ‌نویسان مطرح شده است. این موضوع به‌تفصیل در سخنرانی ورکویل[12] (1994) با عنوان بازنمایی دانش در فرهنگهای لغت در ششمین کنگرۀ بین‌المللی اورالکس[13] در آمستردام با وام‌گیری از شیوه‌های مدل‌سازی ریاضی بررسی شد. بعدها وی و همکارانش در فرهنگ یک‌زبانة آلمانی ون‌دیل بزرگ[14] (2005) شیوة نوینی برای برچسبگذاری سیاق پیشنهاد دادند، به این شرح که برای سیاق هر واژه میتوان عددی از بازة پلکانی 2+، 1+، 0، 1-، 2- اختیار کرد که در آن 2+ به گونة رسمی[15]، 2- به گونة زیرمعیار[16] و عدد صفر به گونة معیار[17] (مقدار خنثی) و بینشان اشاره دارد. هر چند که این شیوه به‌دلایل اقتصادی و زمان‌بربودن عملی نشد و صرفاً در نسخۀ آزمایشی این فرهنگ ارائه شد، اما آنها قصد داشتند ملاحظات جامعه‌شناختی را در زبان‌آموزان زبان آلمانی تقویت نموده و آنان را از تبعات اجتماعی انتخاب هر واژه در گفتار آگاه سازند (Verkuyl et al., 2003). پتازینسکی[18] (2010) در پژوهش خود درمورد بهینه‌سازی شیوه‌های برچسبگذاری، بر نقش حیاتی نیازها و مهارت‌های مخاطبان فرهنگلغت تأکید میکند. به باور وی، برای استفادۀ حداکثری از این ظرفیت خردساختار لازم است فرهنگنویس در برچسبگذاری رویکردی صوری ـ نقشی[19] اتخاذ نماید که در آن علاوه‌بر اطلاعات زبان‌شناسی ساختاری، اطلاعات کاربردشناختی نیز به شکل مناسبی پوشش داده شوند (Ptaszyński, 2010). در اینجاست که اهمیت برچسبهای کاربردی در فرهنگهای زبانآموز برجسته میشود، چرا که لازم است این فرهنگ‌ها به نیازهای کاربران خود بسیار حساس باشند؛ تا حدی که انتظار میرود کامل‌ترین و نظام‌مندترین برچسب‌ها در این مراجع یافت شوند (Brewer, 2016). نُری[20] (2000) با بررسی تعدادی فرهنگلغت انگلیسی بریتانیایی و آمریکایی، شواهد فراوانی از ناهماهنگی در شناسایی و برچسبگذاری واژههای تحقیرآمیز (مربوط به گروههای ملی، نژادی یا فرهنگی، گرایش‌های جنسی و حتی افراد کم‌هوش) ارائه می‌دهد. مطالعات جدیدتر در سال 2012 حاکی از آن هستند که حساسیت‌ها درمورد موضوعات نژادی و قومی به‌شدت افزایش یافته است، به‌طوری که فرهنگ‌نویسان واژههای توهین‌آمیز یا بالقوه توهین‌آمیز از این نوع را تقریباً به‌طور یکسان شناسایی و برچسبگذاری میکنند، گرچه این مسئله در خصوص واژهها و اصطلاحات جنسی یا جنسیتی هنوز به‌طور کامل محقق نشده است (Brewer, 2016). حق‌شناس و همکاران (1380) برچسبهای اطلاعات کاربردشناختی را از جنبهای دیگر تقسیم‌بندی کرده و آنها را زیرعنوان اطلاعات واژگان‌شناختی[21] بیان میکنند که عبارت‌اند از اطلاعات گویشی، اطلاعات سبکی، اطلاعات موقعیتی، اطلاعات کاربردی، اطلاعات دستوری، اطلاعات دایره‌المعارفی، اطلاعات رسم‌الخطی و اطلاعات بافتی. در فرهنگ هزاره (1380)، دشواژه‌ها[22] از طریق برچسبهای اطلاعات کاربردی (عامیانه)[23] و (محاوره) و سبکی (بیانگر عصبانیت) و (بیانگر خشم) نشان داده شده‌اند. اطلاعات سبکیِ عمده در این فرهنگ عبارت‌اند از (محاوره)، (رسمی)، (در نوشتار)، (در گفتار)، (ادبی)، (عامیانه) و (کهنه) و اطلاعات کاربردی عمدۀ آن عبارت‌اند از (به‌طعنه)، (به‌شوخی)، (به‌تحقیر)، (مجازی) و (به‌توهین). از آنجایی که اطلاعات دانش‌نامه‌ای، به‌ویژه فرهنگی، ازجمله اطلاعات کاربردشناختی و بافت ـ محور زبان هستند، بهره‌گیری از امکانات برچسبگذاری میتواند یکی از راه‌های بازنمایی عناصر فرهنگی در تألیف فرهنگلغتهای عمومی یکزبانه باشد. بررسی پیشینۀ پژوهش نشان می‌دهد که تاکنون بررسی نظام‌مند و چارچوب‌محوری در رابطه با برچسبهای کاربردی در فرهنگهای یک‌زبانۀ فارسی صورت نگرفته است. پژوهش حاضر نخستین تلاشی است که شیوه‌های برچسبگذاری و به‌ویژه مفهوم برچسبگذاری چندگانه در فرهنگ‌نویسی بومی ایران را بررسی میکند. از آنجایی که برچسبگذاری یکی از ظرفیت‌های خردساختار است که میتواند در خدمت بازنمایی عناصر فرهنگ‌محور ایرانی در فرهنگلغتهای فارسی قرار گیرد، ضروری است با شناخت دقیق و تسلط بر شیوه‌های صحیح درج این برچسب‌ها در فرهنگهای یکزبانه، راه را برای تألیف فرهنگ‌نویسی ارتباط‌محور فارسی هموار کنیم. به‌عبارت‌دیگر، از این رهگذر، راهکارهای عملی برای استفادۀ بهینه از برچسبهای کاربردی به‌منظور ارائۀ اطلاعات کاربردشناختی در اختیار فرهنگ‌نویسان زبان فارسی قرار میگیرد. با وجود مطالعات صورت‌گرفته در ادبیات فرهنگ‌نویسی به زبان فارسی، خلأ قابل‌توجهی در این حوزه ملاحظه شد که پژوهشگران را بر آن داشت تا با تکیه بر مبانی نظری رایج در تألیف فرهنگهای زبان‌های اروپایی، کارآمدترین روش برچسبگذاری برای نشان‌دارکردن عناصر فرهنگ‌محور زبان فارسی بیابند و بتوانند راهکاری نو در توسعۀ ابعاد کاربردشناختی فرهنگهای عمومی یکزبانه پیشنهاد دهند.
اتکینز و راندل (2008) پیش از پرداختن به موضوع برچسبگذاری، انواع واژههای نشاندار را طبقهبندی میکنند. به‌این‌ترتیب، فرهنگنویس ابتدا گونههای مختلف واژههای نشاندار را شناخته، سپس با کمک برچسبهای کاربردی، آنها را نزد مخاطب متمایز میکند. انواع واحدهای واژگانی نشاندار طبق طبقهبندی مذکور به شرح ذیل است: حوزه[24]: گویشوران بومی زبان همواره نسبت به هستة[25] واژههایی که کارکرد عمومی دارند آگاه‌اند، اما تعداد نامحدودی واژه وجود دارند که به زبان تخصصی مشاغل و حوزههای گوناگون کاربردی تعلق دارند، مثل واژههایی که صرفاً تعمیرکارها، جراحان، وکلا، فیزیکدان‌ها و غیره به کار می‌برند. نمونههای این واژههای تخصصی عبارت‌اند از «بایت» (علوم رایانه)، «کوارک» (فیزیک)، «کانی» (زمینشناسی)، «شایستهسالاری» (سیاست) و «کیست» (پزشکی). فرهنگهای جامع یکزبانه، بسته به نوع مخاطب و خاستگاه‌های کاربردشناختی خود، طیف گوناگونی از حوزههای شناخته‌شده را برچسبگذاری میکنند. فارغ از گستردگی این انتخاب‌ها، لازم است فرهنگ‌نویسان در مرحلة برنامهریزی، فهرستی از حوزههای ممکن را برای سرمدخلها تهیه کنند. این فهرست میتواند خطی[26] یا سلسله‌مراتبی[27] باشد. در فهرست خطی، زنجیرهای از حوزههای مختلف مانند پزشکی، مُد، ریاضی، روابط عمومی، آموزش و ... کنار هم قرار میگیرند. این در حالی است که اتکینز و راندل (2008) معتقدند ساختار سلسله‌مراتبی در تهیۀ فرهنگلغت کارآمدتر است. نمونهای از این ساختار در جدول (1) نشان داده شده است: جدول 1. فهرست حوزهای سلسله‌مراتبی (Atkins & Rundell, 2008)
از این منظر، ساختار سلسله‌مراتبی برای فهرست حوزهها دو مزیت دارد: الف) هنگام تهیۀ فهرست، میتوان تا حد زیادی اطمینان حاصل کرد که حوزهای از قلم نیفتاده باشد، برای نمونه در جدول (1)، تعدادی از حوزههای مختلف علم فهرست شده‌اند. ب) با تعیین سلسله‌مراتب میتوان با دقت بیشتری واژهها را نشاندار نمود. در این صورت، واژههایی که در چند حوزه مشترک هستند در مراتب بالاتر قرار میگیرند، مثلاً «لولة آزمایش» و «آزمایشگاه» بهتر است با برچسب (علم) نشاندار شوند و نه (فیزیک)، (شیمی)، (زیستشناسی) و غیره؛ در حالیکه واژههایی مانند «متابولیسم» یا «اسکلت» را که در مراتب پایینتر قرار میگیرند، میتوان به‌ترتیب با برچسبهای تخصصیتر (زیستشناسی) و (کالبدشناسی) نشاندار کرد. منطقة جغرافیایی: گاهی یک زبان به‌عنوان زبان رسمی در چند کشور به کار میرود وگویشوران در مناطق مختلف گونههای مختلفی از آن زبان را صحبت میکنند. برای نمونه، معادل «کدپستی» در انگلیسی بریتانیایی postcode و در انگلیسی امریکایی zipcode است. این موضوع در مورد فرهنگ زبان فرانسوی برای گونههای مختلف این زبان در بلژیک، سویس و کانادا نیز صادق است (Atkins & Rundell, 2008). در فرهنگهای یکزبانه اغلب یک گونه به‌عنوان گونة معیار انتخاب شده، آنگاه گونه‌هایی که در سایر مناطق جغرافیایی به کار میروند برچسبدار میشوند. به‌عبارت‌دیگر، واژههایی که دارای برچسبهای جغرافیایی[28] هستند به زبان معیار تعلق نداشته و در صورتی هم که در زبان معیار بهکار روند، نسبت به سایر واژههای بی‌نشانِ زبان معیار در جایگاه حاشیهای[29] و ثانویه قرار خواهند گرفت (Verkuyl et al., 2003). گویش[30]: واژههای غیررسمی که در حوزههای بومی و نه خارج از آن بهکار میروند لازم است با برچسب گویش نشاندار شوند. در مورد زبان انگلیسی، لهجههای یورکشایر[31] و اسکاتلندی[32] عموماً مدنظر هستند (Atkins & Rundell, 2008). در برچسبگذاری این گونه‌هایِ غیرمعیار بهتر است منطقه‌ای که واژهها در آن به کار میروند قید شود، مثلاً گویش اسکاتلندی. برچسب گویش به‌ندرت در فرهنگ‌نویسی استفاده میشود. این برچسب به کاربر فرهنگلغت یادآوری میکند که واژه به زبان معیار تعلق ندارد. سیاق[33]: سیاق همواره برمبنای میزان رسمیت گونة زبانی تعریف میشود. در سنت فرهنگ‌نویسی، عموماً سه سطح برای سیاق تعریف میشود: رسمی (یک سطح بالاتر از گونة بینشان)، معیار (گونة بینشان) و غیررسمی (یک سطح پایینتر از گونة بینشان). «به درک واصل شدن» ـ «مُردن» ـ «فوت شدن»/«به رحمت خدا رفتن»[34] نمونة بارز این سهگانة طبقات اجتماعی است (Verkuyl et al., 2003). از آنجایی که هیچ معیار مطلقی برای تعیین رسمیت وجود ندارد، برچسبگذاری یکدست سیاق همواره یکی از چالش‌های بزرگ فرهنگ‌نویسی بوده است (Atkins & Rundell, 2008). سبک[35]: برچسبهایی نظیر ادبی، ژورنالیستی، فنی، اداری و ... در این گروه قرار میگیرند. از آنجایی که هیچ معیاری برای این نوع کلمات وجود ندارد، فرهنگنویس بر مبنای نیازهای کاربران فرهنگ از برچسبهای مختلفی برای نشاندار کردن سبک استفاده میکند (Atkins & Rundell, 2008). زمان: اگر واژهای به دورة زمانی خاصی تعلق داشته باشد و در میان واژههای روزمرۀ کاربران نشاندار به نظر برسد، با برچسبهای زمانی[36] نظیر (قدیمی)، (منسوخ)، (نامتداول) و ... متمایز میشود. البته انتخاب این برچسب‌ها نیز، به کارکرد فرهنگ بستگی دارد. برای مثال، ممکن است واژهای در یک فرهنگ (قدیمی) و در فرهنگ دیگر (منسوخ) تلقی شود. زبان‌آموزان با استفاده از برچسبهای زمانی می‌آموزند که کدام واژهها دیگر در زبان گویشوران جوان جامعه کاربرد ندارند (Verkuyl et al., 2003). طبقهبندی واژههای قدیمی نخستین بار توسط اوسلتون[37] (1979) به‌صورت نظام‌مند معرفی شد که به نظر می‌رسد با گذشت چندین دهه همچنان هم نزد فرهنگ‌نویسان معاصر معتبر است (Norri, 2022). زبان عامیانه[38] و زبان صنفی[39]: اصطلاحات غیرمعیاری که توسط گروههای خاص یا افرادی با علائق مشترک به کار میروند باید با برچسبی از واژههای بینشان متمایز شوند. در مورد زبان عامیانه و زبان صنفی نیز، معیار تعریف‌شده‌ای وجود ندارد و این برچسب‌ها براساس رویکرد فرهنگنویس انتخاب میشوند. به‌لحاظ رسمیت، زبان عامیانه از زبان صنفی، که مربوط به شاغلان یک حوزة معین است، در سطح پایینتری قرار میگیرد. هنگام نشان‌دارکردن زبان عامیانه و زبان صنفی لازم است دامنة کاربرد آنها در فرهنگلغت شفاف شود (Atkins & Rundell, 2008). نگرش[40]: این گروه از واژهها نگرش گویشور نسبت به موضوع موردبحث را نشان می‌دهند. رایجترین برچسبهای نگرش در فرهنگهای انگلیسی pejorative یا derogatory (برای نشاندادن عدم‌تأیید) و appreciative (برای نشاندادن تأیید) هستند. اگر واژهای مانند سنگدل[41] به‌صورت شفاف دارای بار منفی باشد، استفاده از برچسبِ نگرش حشو خواهد بود. اگر یکی از معانی واژه نشاندهندة عدم‌تأیید باشد، فقط همان کاربرد واژه برچسبدار میشود (Atkins & Rundell, 2008). اصطلاحات اهانتآمیز: این گروه، اصطلاحات تحقیرآمیزِ عمدتاً نژادی و سایر ناسزاها و دشواژه‌ها را شامل میشود. در فرهنگهای لغت نیازی نیست که به چرایی اهانت‌آمیزبودن اصطلاحات اشاره شود، بلکه باید به کاربر واژه هشدار داده شود که تبعات استفاده از این اصطلاحات باید به‌دقت مدنظر قرار گیرد. این حوزه بسیار حساس است و توجه ویژه‌ای در فرهنگ‌نویسی را می‌طلبد (Atkins & Rundell, 2008). به‌این‌ترتیب، چارچوب نظری اتکینز و راندل (2008) شامل 9 نوع برچسب کاربردی است که عبارت‌اند از حوزه، منطقة جغرافیایی، گویش، سیاق، سبک، زمان، جایگاه اجتماعی (زبان عامیانه/زبان صنفی)، نگرش و نوع معنی[42]. منظور از نوع معنی، تعیین این نکته است که کلمه دارای معنای حقیقی، مجازی، کنایی و ... است. در فرهنگلغتهای زبان انگلیسی، نوع معنی با دو برچسب حقیقی/تحت‌الفظی[43] و مجازی[44] مشخص میشود. در این طبقهبندی، اصطلاحات اهانتآمیز زیرمجموعۀ برچسب سیاق قرار میگیرند. نکته‌ای که در اینجا باید به آن اشاره شود، مفهوم برچسبگذاری چندگانه[45] است. ن اشاره شودوقتی دو یا چند برچسب به یک واحد واژگانی مربوط شوند، نحوة قرارگیری آنها باید به گونهای باشد که تفسیر درستشان برای کاربر فرهنگلغت میسر شود. برچسبگذاری چندگانه به دو صورت قابل‌تفسیر است (Atkins & Rundell, 2008): الف) واژهای دارای برچسبهای X، Y و Z است؛ ب) واژهای دارای برچسب X یا Y است. در شکل (1)، هر دو روابطه در دو مدخل از فرهنگ زبانآموز پیشرفته آکسفورد[46] (2005) نشان داده شده است. شکل 1. نمونهای از برچسبگذاری چندگانه از OALD (Atkins & Rundell, 2008)
پژوهش حاضر بر مبنای طبقهبندی نه‌گانۀ اتکینز و راندل (2008) و با درنظرگرفتن مفهوم برچسبگذاری چندگانه، برچسبهای کاربردی در سه فرهنگ یک‌زبانۀ فارسی (معین(1371)، معاصر (1381) و سخن (1381)) را بر مبنای روش تحلیلی ـ توصیفی بررسی میکند و درصدد یافتن کارآمدترین روش برچسبگذاری برای نشان‌دارکردن عناصر فرهنگ‌محور زبان فارسی است. از این رهگذر میتوان گامی نوین در توسعۀ ابعاد کاربردشناختی فرهنگهای عمومی یکزبانه برداشت.
از آنجایی که پژوهش حاضر به‌صورت انفرادی و بدون دسترسی به پیکره‌های الکترونیکی انجام گرفته است، داده‌های بررسی‌شده همگی با فیش‌برداری به‌صورت دستی توسط نگارندگان از پیکرة پژوهش استخراج و جمع‌آوری شده‌اند. پایگاه داده‌هایی که تحلیل‌های این پژوهش بر آن استوارند بر مبنای سه روش انتخاب و گردآوری شده‌اند: الف) داده‌گیری به‌صورت تصادفی: شاید بتوان گفت بخش عمدة داده‌ها به‌صورت تصادفی و پس از صرف ماه‌ها واکاوی فرهنگ معین (1371)، فرهنگ معاصر فارسی (1381) و فرهنگ بزرگ سخن (1381) به دست آمده‌اند. ب) داده‌گیری برمبنای مقوله‌های فرهنگی: بخشی از داده‌ها نیز، با جستجوی موضوعیِ فرهنگهای لغت جمع‌آوری شده‌اند. برای مثال، مطالعات نشان می‌دهند که موضوع «جشن‌ها و آیین‌ها» یکی از عناصر فرهنگ‌محور زبان است. ازاین‌رو، نگارندگان با اتکا به دانش زبانی زیستة خود، نمونه‌هایی مانند «نوروز»، «یلدا»، «چهارشنبه‌سوری» و غیره را در فرهنگهای لغت جستجو کرده و شیوۀ برچسبگذاری یا اساساً وجود برچسبهای کاربردی برای نشان‌دارکردن این عناصر را مطالعه کردند. این روش برای تکمیل روش اول و به‌منظور پرکردن خلأهای شیوة داده‌گیری تصادفی به کار رفته است. ج) داده‌گیری برمبنای مقایسه: در برخی مواد نیز، پژوهشگران مفاهیم و واژههایی را که در پژوهش‌های غیرایرانی مطالعه شده بودند، در پیکرة پژوهش جستجو کرده و شیوة برچسبگذاری آنها در فرهنگهای عمومی یک‌زبانة فارسی را واکاوی نموده‌اند. همان‌طور که پیشتر اشاره شد، پیکرة پژوهش سه فرهنگ معین (1371)، فرهنگ معاصر فارسی (1381) و فرهنگ بزرگ سخن (1381) را شامل میشود. علت گزینش این سه اثر را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد: فرهنگ معین فرهنگ‌لغتی است که با رویکرد دانش‌نامه‌ای تألیف شده و اطلاعات فرهنگی فراوانی در آن یافت میشود. وجود طیف گسترده‌ای از برچسبهای حوزه نقش مهمی در گردآوری و تحلیل داده‌های پژوهش ایفا میکند. خلأهای این فرهنگ مثل نبود واژهها و اصطلاحات معاصر زبان فارسی را میتوان با نمونههای مستخرج از فرهنگ معاصر جبران کرد. فرهنگ معاصر فارسی (1381)، علی‌رغم فشرده‌بودن و حجم به‌مراتب اندک داده‌ها، نوآوری‌های قابل‌توجهی در برچسبگذاری مدخل‌های نشاندار داشته است. فرهنگ بزرگ سخن(1381) نیز، به‌دلیل روش‌مندبودن و بهره‌گیری از جدیدترین شیوه‌های فرهنگ‌نویسی، با قابلیت رفع کاستی‌های موجود در دو فرهنگ لغت مذکور، تکمیل‌کنندة این مجموعه است. شایان ذکر است که پژوهش حاضر رویکرد مقابله‌ای[47] نداشته و نمونههای مستخرج از هر سه فرهنگلغت عمومی یک‌زبانة فارسی به‌عنوان یک کل واحد درنظر گرفته شده‌اند. هدف از یکپارچه‌سازی داده‌های مستخرج از پیکره، به‌جای مقایسة آنها با یکدیگر، بررسی شیوه‌های برچسبگذاری و نشان‌دارکردن ابعاد کاربردشناختی مدخل‌ها در وضعیت کنونیِ فرهنگ‌نویسی زبان فارسی است. روشن است که در پژوهش‌های آتی با دسترسی به پیکره‌های الکترونیکی ، زمینه‌های مطالعاتی فراوانی با رویکردهای مقابله‌ای ایجاد خواهد شد. البته مخاطبان این نوشتار می‌توانند باتوجه‌به منبع هر داده با رویکردهای اتخاذ‌شده توسط مؤلفان هر فرهنگلغت آشنا شوند.
برچسبهای کاربردی که معرف جنبه‌های معنایی و کاربردشناختی سرمدخل هستند، ازجمله ظرفیت‌های خردساختار به شمار میروند که قابلیت بازنمایی عناصر فرهنگی زبان را دارند. در این بخش، یافته‌های حاصل از بررسی انواع برچسبهای کاربردی از دو منظر ارائه میشوند: الف) واکاوی برچسبهای کاربردی در پیکرۀ پژوهش بر مبنای طبقهبندی اتکینز و راندل (2008). ب) تمرکز بر برچسب حوزه و تطابق نمونههای آن در سه فرهنگ معین (1371)، فرهنگ معاصر فارسی (1381) و فرهنگ بزرگ سخن (1381) با مقوله‌های فرهنگی زبان: هدف از بررسی مجزای برچسب حوزه، یافتن ظرفیت‌های ویژۀ این برچسب در راستای بازنمایی فرهنگ در فرهنگهای عمومی است که اغلب مغفول مانده است. در جدول‌های این بخش، برای هر یک از برچسب‌ها نمونههای مستخرج از پیکرة پژوهش در ستون مجزایی با عنوان «مثال» ارائه شده‌اند. برای آشنایی با شیوه‌های نام‌گذاری برچسب‌ها در فرهنگهای فارسی، برچسبهای هم‌نوع از فرهنگهای مختلف (هم‌نام و غیرهم‌نام) در کنار هم قرار داده شده‌اند. برای شفاف‌سازی بیشتر معانی، نگارندگان معنی تعدادی از سرمدخل‌های کم‌کاربردتر یا مبهم را داخل پرانتز ارائه داده‌اند. 5ـ1. واکاوی برچسبهای کاربردی در پیکره پژوهش در این بخش ابتدا برای معرفی چارچوب کلی برچسبگذاری ویژگی‌های معنایی و کاربردشناختیِ واحدهای زبانی در فرهنگهای عمومی یک‌زبانة فارسی، در جدول (2) برچسبهای کاربردی در فرهنگهای معین(1371)، معاصر (1381) و سخن (1381) برمبنای طبقهبندی نه‌گانۀ اتکینز و راندل (2008) ارائه میشوند. از آنجایی که برچسب حوزه به‌طور مفصل و مجزا در جدول (3) بررسی میشود، در جدول اول صرفاً به نام برچسبهای حوزه در سه فرهنگ فارسی مذکور بسنده شده و مثالی برای آنها ارائه نمی‌شود. باتوجه‌به اینکه فهرست برچسبهای کاربردی در فرهنگ معاصر با جستجوی پیکره و توسط نگارندگان تهیه شده است، این احتمال وجود دارد که مواردی از برچسبهای حوزه در این فرهنگ از قلم افتاده باشند. در مورد دو فرهنگ دیگر این موضوع صدق نمی‌کند، زیرا در مقدمة فرهنگهای معین و سخن تمامی برچسب‌ها (اعم از دستوری و کاربردی) توسط فرهنگنویس فهرست شده‌اند. جدول 2- برچسبهای کاربردی در فرهنگهای فارسی بر مبنای طبقهبندی اتکینز و راندل (2008)
برای یافتن نوع برچسبهای کاربردی مستخرج از پیکره و جاگذاری آنها در جدول (2) چند نکته باید شفاف شود:
5ـ2. واکاوی برچسب حوزه در پیکرۀ پژوهش هدف از بررسی مجزای برچسب حوزه یافتن ظرفیت‌های ویژۀ این برچسب در راستای بازنمایی فرهنگ در فرهنگهای عمومی است که اغلب مغفول مانده است. در ادامه، برچسبهای حوزة استخراج‌شده در سه فرهنگ معین (1371)، معاصر (1381) و سخن(1381) با محوریت مقوله‌های فرهنگی زبان ارائه میشوند. در جدول (3) سعی شده تا در حد امکان برای هر برچسب سرمدخلی به‌عنوان مثال آورده شود که بار فرهنگی دارد. جدول .3 مطابقت برچسبهای حوزۀ استخراج‌شده از سه فرهنگ معین (1371)، معاصر (1381) و سخن (1381) با مقوله‌های فرهنگی زبان
5ـ3. ویژگی‌های برچسبهای کاربردی در فرهنگهای یک‌زبانۀ فارسی برچسبهای کاربردی یکی از امکانات خردساختار است که سرمدخلها را به بافت مشخصی مقید میکند و امکان بازنمایی عناصر فرهنگی و اطلاعات کاربردشناختی را در فرهنگ لغت فراهم می‌آورد. بررسی برچسبهای کاربردی پیکره برمبنای طبقهبندی اتکینز و راندل (2008) حاکی از آن است که:
برچسبهای کاربردی که از ظرفیت‌های خردساختار به شمار می‌آیند سرمدخلها را به بافتی مشخص مقید میکنند و امکان بازنمایی عناصر فرهنگی و اطلاعات کاربردشناختی را در فرهنگلغت فراهم می‌آورند. مهم‌ترین مزیت برچسبهای کاربردی کمک به شناساندن پدیدة چندمعنایی واژه‌هاست. برچسبهای کاربردی به‌دلیل اختصار و شفافیت، در یک نگاه می‌توانند حوزة معنایی واژهها را مشخص کنند، پیش از آنکه کاربر به تعریف یا بافت موقعیتی ارائه‌شده در مثال‌های تصویرگر مراجعه کند. بررسی برچسبهای کاربردی پیکره برمبنای طبقهبندی اتکینز و راندل (2008) حاکی از آن است که توجه به برچسب حوزه میتواند نقش مهمی در بازنمایی عناصر فرهنگی در فرهنگهای عمومی یک‌زبانة فارسی ایفا کند. به‌علاوه، برچسبهای کاربردی که به گروه «نوع معنا» تعلق دارند، مانند (اصطلاحاً)، (مجازاً) و (کنایه) بخش مهمی از ادبیات شفاهی را پوشش می‌دهند و نقش مهمی در بازنمایی معنای ضمنی واحدهای زبانی (که عموماً به فرهنگ یک جامعة زبانی وابسته است) دارند. برچسبهای کاربردی در اغلب موارد به‌صورت گروهی به کار میروند که به آنها برچسبهای کاربردی چندگانه گفته میشود. نکتة حائزاهمیت در خصوص استفادة همزمان از چند برچسب کاربردی (و نه برچسبهای دستوری) در کنار هم نحوة درج آنهاست، به گونهای که کاربر فرهنگ بتواند آنها را به‌درستی تفسیر کند و اطلاعات کاربردشناختی لازم را به بهترین صورت ممکن دریافت نماید. بررسی برچسبهای کاربردی چندگانه با تکیه بر علوم رایانشی میتواند الگوهای تکرارشونده‌ای درمورد شیوة درج آنها فراهم آورد، به این معنا که برخی از انواع برچسبهای کاربردی احتمال وقوع نوعی دیگر را افزایش می‌دهند. این هم‌وقوعی‌ها در واقعیت‌های مربوط به زبان‌شناسی اجتماعی بسیار اهمیت دارند. پیشنهاد نگارندگان به نسل نوین فرهنگ‌نویسان فارسی این است که در راستای استفادۀ بهینه از برچسبهای حوزه، برچسبهایی برای مقوله‌های عینی‌تر فرهنگ، به‌ویژه عناصر فرهنگ مادی اختصاص یابد، مانند «خوراک ایرانی»، «پوشاک ایرانی» یا حتی «مشاغل». فهرست برچسبهای فرهنگ‌محور را میتوان با برچسب مربوط به مقوله‌های فرهنگی زبان مانند «جشن‌ها»، «آداب و رسوم»، «تاریخ» و .... گسترش داد. باوجوداین، امروزه تنها نمونههای نادری از برچسبهای کاربردی فرهنگ‌محور در فرهنگهای عمومی یک‌زبانة فارسی به کار گرفته میشود، برای مثال برچسب (فرهنگ‌مردم) در فرهنگ معاصر (1381) و برچسبهای (فرهنگ‌عوام)، (موسیقی ایرانی) و (موسیقی محلی) در فرهنگ بزرگ سخن (1381). تعارض منافع تعارض منافع نداریم.
[1]. macrostructure [2]. microstructure [3]. headword [4]. definition [5]. etymology [6]. labeling [7]. form- meaning pair [8] . کاربرد نقطه در پایان کلمات فوق، به نام آن برچسب اشاره دارد. [9]. Atkins, B. T. S., & Rundell, M. [10]. marked alternative [11]. Longman Dictionary of Contemporary English (LDCE2) [12]. Verkuyl, H. J. [13]. Euralex International Congress [14]. De Grote Van Dale [15]. formal [16]. substandard [17]. standard (neutral value) [18]. Ptaszyński, M. [19]. Formal-Functional Approach [20]. Norri, J. [21]. lexicological [22]. taboo words [23] .کاربرد پرانتز برای نمونه‌ها، به نام آن برچسب اشاره دارد. [24]. field [25]. core [26]. flat [27]. hierarchical [28]. geographical labels [29]. peripheral status [30]. dialect [31]. Yorkshire [32]. Scots [33]. register [34]. kick the bucket – die – expire [35]. style [36]. temporal labels [37]. Osselton, N. E. [38]. slang [39]. jargon [40]. attitude [41]. cruel [42]. semantic type [43]. lit (literal) [44]. Fig (figuratively) [45]. multiple labeling [46]. Oxford Advanced Learner's Dictionary [47]. contrastive approach [48]. illustrative examples | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
حق‌شناس، علی‌محمد؛ سامعی، حسین؛ انتخابی، نرگس. (1380). فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی ـ فارسی. تهران: واحد پژوهش فرهنگ معاصر.
صدری افشار، غلامحسین و دیگران (1381). فرهنگ معاصر فارسی (ویراست چهارم). تهران: فرهنگ معاصر.
ﻣﻌﯿﻦ، محمد (1371). فرهنگ ﻓﺎرﺳﯽ. جلد یک تا چهار. تهران: امیرکبیر.
References Atkins, B. T. S., & Rundell, M. (2008). The Oxford Guide to Practical Lexicography. Oxford: Oxford University Press. https://academic.oup.com/book/48310 Anvari, H. (2003). Farhang-e Bozorg-e Soxan (The Comprehensive Dictionary of Sokhan). Tehran: Sokhan. [In Persian] Brewer, C. (2016). Labelling and metalanguage. In P. Durkin (Ed.), The Oxford Handbook of Lexicography, (pp. 488–500). Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199691630.013.35 Haghshenas, A. M., Samei, H., & Entekhabi, N. (2001). Farhang-e Moāser-e Hezāre (English-Persian Dictionary). Tehran: Farhang-e Moāser Research Section. [In Persian] Hartmann, R. R. K. (1983). Lexicography: Principles and Practice. London: Academic Press. https://www.amazon.com/Lexicography-Principles-Practices-Applied-Language/dp/0123285402 Hartmann, R. R. K., & G. James (1998). Dictionary of Lexicography. Routledge: London. https://www.routledge.com/Dictionary-of-Lexicography/Hartmann-James/p/book/9780415141444?srsltid=AfmBOoqSIS2_zFtO_tyrC0yv-ga2jRxX56-q5ZAW7wWrqc1hSjlrbgHS Moein, M. (1993). Farhang-e Fārsi (Moein Persian Dictionary). Tehran: AmirKabir. [In Persian] Norri, J. (2000). Labelling of derogatory words in some British and American dictionaries. International Journal of Lexicography, 13(2), 71–106. https://doi.org/10.1093/ijl/13.2.71 Norri, J. (2022). Temporal labels and specifications in monolingual English dictionaries. International Journal of Lexicography, 35(4), 1–30. https://doi.org/10.1093/ijl/ecac013 Osselton, N. E. (1979). Some problems of obsolescence in bilingual dictionaries. International Journal of Applied Linguistics, 45-46, 120-126. https://doi:10.1075/itl.45-46.17oss Ptaszyński, M. (2010). Theoretical considerations for the improvement of usage labelling in dictionaries: A combined formal-functional approach. International Journal of Lexicography, 23(4), 411-442. https://doi.org/10.1093/ijl/ecq029 Sadri-Afshar, G., Hakami, N., & Hakami, N. (2003). Farhang-e Moāser-e Fārsi (Contemporary Persian Dictionary). Tehran: Farhang-e Moaser. [In Persian] Verkuyl, H. J. )1994(. Knowledge Representation in Dictionaries [Keynote Lecture]. 6th Euralex International Congress. Amsterdam. The Netherlands Organizer: Vrije Universiteit Amsterdam https://www.euralex.org/elx_proceedings/Euralex1994/Verkuyl_Euralex_1994_plenary_on_Knowledge_Representation_in_Dictionaries.pdf Verkuyl, H. J., Maarten, J., & Jansen, F. )2003(. The codification of usage by labels. In P. van Sterkenburg (Ed.), A Practical Guide to Lexicography (pp. 297–311). Amsterdam: John Benjamins. https://doi.org/10.1075/tlrp.6.33ver. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 251 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 183 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||