| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,938,821 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,384 |
تأثیر عثمانی بر مشروطه ایران؛ تأملی در مبانی نظری | ||
| دولت پژوهی | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 40، دی 1403، صفحه 33-80 اصل مقاله (1.54 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2025.83439.1608 | ||
| نویسنده | ||
| محمدحسین صادقی* | ||
| دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به دنبال بررسی دیدگاه‌های گوناگون درباره تأثیر عثمانی بر مشروطه ایران است. با به‌کار گرفتن رویکرد توصیفی و متن‌محور ضمن ارائه پیشینه بحث، دیدگاه‌های گوناگون در این مورد را مطرح کرده و با بررسی مبانی نظری استدلال‌های دو طرف، کیفیت این تأثیرپذیری را آشکار کرده است. براین اساس می‌توان گفت که دربارۀ تأثیرپذیری مشروطۀ ایران از عثمانی دو گونه دیدگاه وجود دارد: مخالفان و موافقان تأثیرپذیری مشروطه ایران از عثمانی. مهمترین نمایندگان دسته اول آدمیت، ناطق و طباطبایی و دسته دوم تقی‌زاده، حضرتی و فیرحی هستند. این پژوهش ضمن اثبات تأثیرپذیری و حتی تقلیدی بودن تنظیمات ایران از تنظیمات عثمانی (به‌عنوان پیش‌زمینه مشروطیت) دیدگاه مخالفان تأثیرپذیری مشروطۀ ایران از عثمانی را نیز رد کرد. براین اساس که با در نظر گرفتن بستر تاریخی نمی‌توان ایرادات حقوقی قانون‌اساسی 1876م./1293ق. را نافی مشروطیت آن قلمداد کرد. در گام پایانی این پژوهش با بررسی تأثیر تجدد عثمانی (بویژه تنظیمات و مشروطه) بر پیشگامان مشروطه‌خواهی در ایران (ملکم، سپهسالار، مستشارالدوله و میرزاآقا خان کرمانی) تأثیر عمیق تجدد عثمانی در اندیشه و عمل سیاسی این افراد نشان داده شد؛ به‌طوری که ملکم با فکر تنظیمات، سپهسالار با اجرای تنظیمات، مستشارالدوله و میرزاآقا خان کرمانی با طرح مباحث نظری و مشروعیت‌سازی برای مشروطه رویکردی کاملاً شبیه همتایان عثمانی خویش در پیش گرفتند و در پیشبرد جنبش مشروطه‌خواهی ایرانیان ایفای نقش کردند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تأثیر؛ اصلاحات؛ تنظیمات؛ مشروطه‌خواهی؛ ایران؛ عثمانی | ||
| مراجع | ||
|
آرشیو
روزنامه‌ها
نسخ خطی
کتاب‌ها و مقالات
آبادان، یاووز (1391). «تحلیل فرمان تنظیمات»، مندرج در: امپراتوری عثمانی در عصر دگرگونی تنظیمات، به کوشش خلیل اینالجیق و محمد سید دانلی اغلو، ترجمۀ رسول عربخانی، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام، صص 71-100
References
منابع اینترنتی
Translated References into English Archives
Newspaper
Manuscripts
Books - The Holy Quran - Esfahani, Abutaleb (2004). Masir-e Talibi or The Travelogue of Mirza Abutaleb Khan, edited by Hossein Khadivjam, Tehran: Elmi va Farhangi. [In Persian] - Etemad al-Saltaneh, Mohammad Hasan Khan (1971). The Diary of Etemad al-Saltaneh, edited by Iraj Afshar. Tehran: Amir Kabir. [In Persian] - ____________________ (1978). Sadr al-Tavarikh, edited by Mohammad Moshiri, Tehran: Rouzbahan, [In Persian] - ____________________ (1988). Tarikh-e Montazam-e Nasseri, edited by Mohammad Esmail Rezvani, Tehran: Donyaye Ketab, [In Persian] - Amanat, Abbas (2004). Pivot of the Universe: Naser al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy (1831-1896), Translated by Hassan Kamshad, Tehran: Nashr-e Karnameh & Mehregan [In Persian] - Ilchi, Mirza Abolhasan Khan (1985). Heyrat-Nameh: The Travelogue of Mirza Abolhasan Khan Ilchi to London, edited by Hassan Morsalvand, Tehran: Moasseseh-ye Farhangi-ye Rasa [In Persian] - Abadan, Yavuz (2012). "An Analysis of the Tanzimat Edict," in: The Ottoman Empire in the age of Tanzimat Reforms, edited by Halil İnalcık and Mehmet Seyitdanlıoğlu, translated by Rasoul Arabkhani, Tehran: Pajouheshkade-ye Tarikh-e Islam, pp. 71-100 [In Persian] - Akhundzadeh, Fathali (1978). The New Alphabet and Letters, compiled by Hamid Mohammadzadeh, Tabriz: Ihya [In Persian] - Adamiyat, Fereydoun (1961). The Idea of Freedom and the Prelude to Constitutional Movement, Tehran: Sokhan [In Persian] - __________ (1970). The Thoughts of Mirza Fathali Akhundzadeh, Tehran: Kharazmi, [In Persian] - __________ (1983). Amir Kabir and Iran, Tehran: Kharazmi [In Persian] - __________ (1985). Historical Essays, West Germany: Navid Publications [In Persian] - __________ (1977). The Idea of Progress and the Rule of Law in the Sepahsalar Era, Tehran: Kharazmi [In Persian] - Adamiyat, Fereydoun & Nateg, Homa (1977). Social, Political, and Economic Thought in Unpublished Works of the Qajar Era, Tehran: Agah [In Persian] - Bostanafrouz, Mohammad Taghi; Ameri Golestani, Hamed; and Tavassoli Roknabadi, Majid (2023a). "Regulatory Law-Codifying in the Naseri Era," Iranian Journal for History of Islamic Civilization, 56 (2), pp. 29-50 [In Persian] - _________________________________________________ (2023b). "Approaches to "constitutional law-codifying" in the Nasser era and its relationship with Sharia," Research Letter of Political Science, 18 (4), pp. 85-130 [In Persian] - Taghizadeh, Hassan (2020). Constitutionalism in the Words of Taghizadeh, researched and edited by Mahmoud Tarbati Sanjabi, Tehran: Hezareh-ye Andisheh-ye Sevvom [In Persian] - Hazrati, Hassan (2010). Ottoman Constitutionalism. Tehran: Pajouheshkade-ye Tarikh-e Islam [In Persian] - __________ (2018). "Islam and Modernity in the Views of Mostashar al-Dowleh and Midhat Pasha," in: Essays on the History of Ottoman Empire and Modern Turkey, Qom: Logos, pp. 243-252 [In Persian] - __________ (2021). Iranian Constitutional Movement as Narrated by the Ottoman Archives. Tehran: Logos [In Persian] - Raisnia, Rahim (1995). Iran and the Ottoman Empire on the Eve of the 20th Century, Tabriz: Sotudeh [In Persian] - Zürcher, Erik Jan (2024). Turkey, A Modern History, Translated by Hassan Hazrati. Tehran: Yam [In Persian] - Seyitdanlıoğlu, Mehmet (2012). "From the Imperial Council to the Parliament: Legislation in the Ottoman Empire," in: The Ottoman Empire in the age of Tanzimat Reforms, edited by Halil İnalcık and Mehmet Seyitdanlıoğlu, Translated by Rasoul Arabkhani. Tehran: Pajouheshkade-ye Tarikh-e Islam, pp. 335-346. [In Persian] - Shaw, Stanford J., and Shaw, Ezel Kural (1991). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Translated by Mahmoud Ramezanzadeh. Mashad: Astan-e Qods-e Razavi. [In Persian] - Shushtari, Mir Abd al-Latif Khan (1984). Tohfat al-Alam and Zeyl al-Tohfa, edited by Samad Movahed, Tehran: Tahoori Library. [In Persian] - Shirazi (Kazerouni), Mirza Saleh (1983). The Travel Report of Mirza Saleh Shirazi, edited by Homayoun Shahidi. Tehran: Rah-e Now [In Persian] - Tabatabai, Javad (2016). Reflections on Iran, Vol. 2: The Theory of the Rule of Law in Iran, Part 1: The Tabriz School and the Foundations of Modernism. Tehran: Mino-ye Kherad [In Persian] - __________ (2019). Reflections on Iran, Vol. 2: The Theory of the Rule of Law in Iran, Part 2: The Foundations of Constitutionalist Thought, Tehran: Mino-ye Kherad [In Persian] - Ameri Golestani, Hamed (2021). "Justice and Law in the View of Early Modernists in Qajar Iran". Research Letter of Political Science, 3 (63), pp. 149-182 [In Persian] - Ameri Golestani, Hamed; Moghimi Zanjani, Shervin (2022). " Essay into the Progressive "Experience" of Mirza Yusuf Khan Mostashar al-Dowleh,"Irano-Islamic Reaserch in Politics, 1 (1), pp. 25-46. [In Persian] - Foroughi, Mohammad Ali (2008). Constitutional Law: The Principles of State Constitutionalism, in: Treatises on Constitutionalism: Constitutionalism as Narrated by Supporters and Opponents, edited by Gholamhossein Zargarinejad. Tehran: Institute for Humanities Research and Development, Vol. 1, pp. 773-843 [In Persian] - Firahi, Davoud (2021). The Concept of Law in Contemporary Iran (Pre-Constitutional Developments). Tehran [In Persian] - Kermani, Mirza Aqa Khan, and Ruhi, Sheikh Ahmad (2001). Hasht Behesht. Online Publication [In Persian] - Kermani, Mirza Aqa Khan (1906). Aineh-ye Sekandari, edited by Zeyn al-Abedin Motarjem al-Molk, No place, no publisher [In Persian] - Martin, Vanessa (2019). Iran Between Islamic Nationalism and Secularism: The Constitutional Revolution of 1906, Translated by Mohammad Ebrahim Fattahi. Tehran: Ney, [In Persian] - Mardin, Şerif (2012). "A New Analysis of the Concept of Tanzimat," in: The Ottoman Empire in the age of Tanzimat Reforms, edited by Halil İnalcık and Mehmet Seyitdanlıoğlu, translated by Rasoul Arabkhani. Tehran: Pajouheshkade-ye Tarikh-e Islam, pp. 155-171, [In Persian] - Mostashar al-Dowleh, Mirza Yusuf Khan Tabrizi (n.d.). One Word, edited by Baqer Mo'meni, No place, no publisher [In Persian] - Mirza Hossein Khan Sepahsalar (2021). Ketabche-ye Tanzimat-e Hasaneh, Tehran: Omid-e Farda [In Persian] - Mirza Malkam Khan Nazem al-Dowleh. (1948). The Collected Works of Mirza Malkam Khan, compiled by Mohammad Mohit Tabatabai. Tehran: Ketabkhane-ye Danesh [In Persian] - __________________ (2002). The Treatises of Mirza Malkam Khan Nazem al-Dowleh, edited by Hojatollah Asil, Tehran: Ney [In Persian] - Mirza Yaqub Khan Armeni (2016). Political Treatise (A Petition to His Majesty’s Feet), in: Seven Treatises, edited by Ali Asghar Haghdar, Istanbul: Bashgah-e Adabiyat [In Persian] - Nategh, Homa (1989). Iran in the Path of Cultural Encounter (1834-1848), Paris: Khavaran. [In Persian] - ______ (2001). The Cultural Record of the West in Iran, Tehran: Moasser Pazhouhan [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 458 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222 |
||