| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,129 |
| تعداد مقالات | 17,197 |
| تعداد مشاهده مقاله | 49,390,946 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 26,757,168 |
نظریۀ «قرارداد خدمات پلتفرمی»: قرارداد اسنپ و رانندگان در پرتو رویۀ قضایی | ||
| پژوهش حقوق خصوصی | ||
| مقاله 3، دوره 13، شماره 50، فروردین 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jplr.2025.82693.2888 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدحسین استا1؛ مرتضی شهبازی نیا* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به بررسی ماهیت حقوقی قرارداد میان صاحبان سکوی تاکسی اینترنتی «اسنپ» و کاربران راننده اختصاص دارد. هدف اصلی تحقیق، تحلیل و تعیین نوع رابطۀ حقوقی بین این دو طرف است که باتوجه‌به پیچیدگی‌های موجود در قراردادها، ممکن است به اشتباه به‌عنوان یکی از انواع قراردادهای کار، پیمانکاری، وکالت، یا حقّ انتفاع تفسیر شود. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است. ابتدا، مفاد نمونۀ قرارداد بین اسنپ و رانندگان بررسی می‌‌شود. در ادامه این مفاد با مقررات حقوقی مختلف، رویۀ قضایی موجود و نظریات علمی تطبیق داده شده است، سپس در هر مرحله، تلاش شده تا بهترین و دقیق‌ترین توصیف برای این رابطۀ حقوقی ارائه شود. براساس مفاد قرارداد، رانندگان در جایگاه «ارائه‌دهندگان خدمات مستقل» فعالیت می‌کنند و با اختیار در تعیین ساعات کاری، مدیریت هزینه‌های شخصی (مانند سوخت، تعمیرات و نگهداری خودرو) و پذیرش مسئولیت مستقیم کیفیت خدمات، از نقش‌های شناخته‌شده در قالب قراردادهای کارگر و کارفرما فاصله دارند. ازسوی دیگر، اسنپ در نقش «تسهیل‌گر» و ارائه‌دهندۀ بستر دیجیتال، متعهد به فراهم‌آوردن زیرساخت‌های فنی، پردازش داده‌های مربوط به درخواست‌ها و مدیریت پرداخت‌ها با کسر حقّ کمیسیون است. یکی از محورهای مهم این پژوهش، بررسی رویۀ قضایی موجود دربارۀ این رابطۀ قراردادی است؛ قید عدم وجود نظارت مستقیم و تبعیت اقتصادی مکمل از ویژگی‌های بارز رانندگان است که بر استقلال عملی ایشان تأکید دارد و نشان می‌دهد که رابطۀ قراردادی ایشان صرفاً براساس همکاری در ارائۀ خدمات حمل‌و‌نقل شکل گرفته است. همچنین، این مراجع قضایی نقش صاحب سکو را در مقام یک شرکت تسهیل‌کننده و نه یک متصدی مستقیم حمل مسافر تبیین کرده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این رابطه نه به‌طور کامل با قراردادهای کار، پیمانکاری، یا وکالت منطبق است و نه می‌توان آن را در قالب مشارکت یا حقّ انتفاع بررسی کرد؛ بلکه، به‌نظر می‌رسد که این رابطۀ حقوقی، خاص و منحصر‌به‌فرد است که می‌تواند عناصر مختلفی از قراردادهای خدماتی و اقتصاد مشارکتی را در خود جای دهد. این رابطۀ حقوقی که مبتنی‌بر سکوهای اینترنتی و اقتصاد مشارکتی است، به عنوان یک نوع جدید از قراردادها ظهور کرده که در قالب‌های سنتی حقوقی قابل دسته‌بندی نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسنپ؛ پلتفرم؛ تاکسی اینترنتی؛ سکوی دیجیتال؛ فضای مجازی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 218 |
||