| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,933 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,980,707 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,774,376 |
تحلیل حقوقی چگونگی ابتنای قرارداد اختیار معامله بر تعلیق در انشاء | ||
| پژوهش حقوق خصوصی | ||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 51، تیر 1404، صفحه 121-154 اصل مقاله (916.35 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jplr.2025.86326.2929 | ||
| نویسنده | ||
| احد قلی زاده منقوطای* | ||
| دانشیار، گروه حقوق، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| قانون بازار اوراق بهادار از قرارداد اختیار معامله نام برده، ولی راهکار پایۀ آن قرارداد را مشخص نکرده است. هیئت مدیرۀ بورس اوراق بهادار روش «تعهد به ایجاب معامله» را بهعنوان راهکار قرارداد اختیار معامله برگزیده است. اما این راهکار با مقتضیات تجارت بهویژه در زمینۀ معاملات بورسی سازگار نیست. بهعنوان فرضیۀ این مقاله، بهنظر میرسد استفاده از سازوکار معاملات معلق (با تعلیق در انشاء) میتوانست گزینهای مناسبتر باشد. بیتردید تعلیق در انشاء صحیح است و قانونگذار مخالفتی با آن ندارد. ازاینرو، برای مواجهه با احتمالات موجود در معاملات تجارتی، باید چارهای اندیشیده شود. درنتیجه، قرارداد اختیار معامله بهناچار باید بر پایۀ تعلیق در انشاء شکل بگیرد. چنین قراردادی در حقوق بورس زیرمجموعۀ بازار مشتقه و معاملات آتی قرار میگیرد. قرارداد اختیار معامله بهطور اصولی باید بهگونهای طراحی شود که در حال حاضر موجب تحقق معامله مورد نظر نشود، ولی برای کسیکه نیازمند به آن است این اختیار را فراهم آورد که در آینده (آتیه) انعقاد معامله را اختیار کرده و باعث انعقاد آن شود، این حق را به دیگری واگذار کند، یا اینکه از اعمال آن صرفنظر ورزد. معلقبه این تعلیق، فرارسیدن زمان قابلپیشبینی مشخصی است. البته معلقبه میتواند اتفاق دیگری یا مجموعهای از چند اتفاق باشد. انشای قرارداد اختیار معامله الزاماتی برای انشاءکنندۀ آن خواهد داشت و رابطهای که از این انشاء ایجاد میشود برای او رابطهای لازم است و او قاعدتاً نمیتواند از این رابطه خارج شود. در معاملۀ معلق نیز شرایط اساسی صحت معاملات رعایت میگردد. در این مورد، نمیتوان گفت که معامله فعلاً منعقد شده و صرفاً اجرای آن به آتیه موکول گردیده است؛ زیرا در چنین حالتی، اختیار معامله اتفاق نخواهد افتاد. بهعبارتدیگر، نمیتوان قرارداد اختیار معامله را برای متقاضی نیز مبتنیبر تعلیق در منشأ دانست | ||
| کلیدواژهها | ||
| ایجاب؛ بورس اوراق بهادار؛ تعلیق در انشاء؛ قبول؛ قرارداد اختیار معامله | ||
| مراجع | ||
منابعمقالات
ـ امینی، علیرضا، و علیرضا سلیمی، «قرارداد اختیار معامله در فقه.» پژوهشنامۀ فقه و حقوق اسلامی، دورۀ 4، شمارۀ 7: (1390)، صص 49-25.
ـ تعمیدی، هادی، حمید محمدی، داود سیفی قرهپتاق، و وحید دهباشی، «تحلیل و بررسی قرارداد اختیار معامله و قیمتگذاری اوراق اختیار معامله در محصولات کشاورزی.» نشریۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی دورۀ 29، شمارۀ 1: (1394)، صص 94-105. https://doi.org/10.22067/jead2.v0i0.35105
ـ حسینزاده، جواد، و عبدالحسین شیروی، «وضعیت فقهی و حقوقی قرارداد اختیار معامله.» فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی دورۀ 7، شمارۀ 27: (1386)، صص 131-101.
ـ حسینزاده، جواد، «تبیین قرارداد اختیار معامله»، حقوق اسلامی، دورۀ 5، شمارۀ 9: (1387)، صص 120-78
ـ حسینزاده، جواد، «بررسی حقوقی ساختار و اعتبار قرارداد آتی یکسان.» مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ 80: (1391)، صص 190-164. https://doi.org/10.22106/jlj.2012.11042
ـ خادمی، محمدعلی، «بررسی فقهی قرارداد اختیار (Option)»، پژوهشنامۀ فقهی، دورۀ 1، شمارۀ 1: (1389)، صص 23-5.
ـ راعی، رضا، سجاد سیاح، و غلامرضا مصباحی مقدم، «تبیین ابعاد فقهی، حقوقی و نظارتی قرارداد اختیار معامله در بازار مالی ایران»، تحقیقات مالی دورۀ 13، شمارۀ 32: (1390)، صص 14-1. (DOI): 10.22059/jfr.2013.25017
ـ رفیعی، محمدتقی، و راضیه عبدالصمدی، «بررسی حقوقی اوراق اختیار معامله در بازار بورس اوراق بهادار»، اندیشههای حقوقی، دورۀ 4، شمارۀ 10: (1385)،صص 114-77.
ـ شعبانی، احمد، و احمد بهاروندی، «قراردادهای آتیها و اختیار معامله ارزی از دیدگاه فقهی و اقتصادی»، مطالعات اقتصاد اسلامی، دورۀ 3، شمارۀ 1: (1389)، صص 68-37. (DOI): 10.30497/ies.2010.1083
ـ عباسپور، رضا، و مصطفی رجائیپور، «بررسی فقهی قرارداد اختیار معامله.» پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، دورۀ 8، شمارۀ 28: (1391) صص 118-99.
ـ عبدالرحیمیان، محمدحسین، علی حقشناس، و حمیده رامتین، «قرارداد اختیار معامله از منظر فقه اسلامی»، اقتصاد و بانکداری اسلامی، شمارۀ 23: (1397)، صص 43-31.
ـ عصمتپاشا، عبیدالله، «فلسفه و سیر تکامل ابزارهای مالی مشتقه و دیدگاههای فقهی (مترجم علی صالحآبادی)»، اقتصاد اسلامی، دورۀ 3، شمارۀ 9: (1382)، صص 140-129.
ـ علیبخشی، فاطمه، وحید قاسمیعهد، و ابراهیم عبدیپورفرد، «تبیین مبانی و ماهیت قرارداد اختیار معامله در خلال تناقضات و تعارضات حقوقی، فقهی و قانونی (با تأکید بر معاملات آثار صنایع دستی)»، نشریۀ مطالعات هنر اسلام، دورۀ 49، شمارۀ 20: (1402)، صص 574-553
ـ قلیزاده منقوطای، احد، «تحلیل حقوقی تعلیق در انشاء و کاربردهای آن در حقوق تجارت»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 47، شمارۀ 1: (1396)، صص 121-103-. (DOI): 10.22059/jlq.2017.61325
ـ قلیزاده منقوطای، احد، «تحلیل حقوقی تعلیق در انشاء در قراردادهای حملونقل تجارتی»، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دورۀ 55، شمارۀ 2: (1401)، صص 407-387. 10.22059/jjfil.2023.343371.669366
ـ کاشیان، عبدالمحمد، و ایمان احمدزاده، «بررسی ماهیت اقتصادی اختیار مانع و تحلیل فقهی آن»، فصلنامۀ علمی اقتصاد و بانکداری اسلامی، شمارۀ 33: (1399)، صص 31-7. 10.30497/ifr.2021.241402.1651
ـ کاظمی، محمود، «بیع کالی به کالی در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی و حقوق خارجی»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 1، شمارۀ 2: (1389)، صص 156-123. 10.22059/jcl.2010.80798
ـ کاوند، مجتبی، رضا میرزاخانی، و مجید پیره، «اوراق اختیار معامله»، بولتن بازار سرمایه اسلامی، دورۀ 7، شمارۀ 22: (1397)، صص 21-1.
ـ کشتکاری، معصومه، و حمیدرضا علومی یزدی، «ساختار و چالشهای حقوقی قرارداد اختیار معامله»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دورۀ 5، شمارۀ 8: (1392)، صص 148-123. 10.22075/feqh.2017.1899
ـ گلمرادی، حسن، «ابزارها و محصولات مشتقه در بانکداری اسلامی: مبانی فکری و تجربههای عملی»، فصلنامۀ مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، دورۀ 1، شمارۀ 1: (1394)، صص 128-71.
ـ محبی، محسن، و عیسی قلیزاده پاشا، «قرارداد اختیار معامله سهام در نظام حقوقی ایران»، تحقیقات حقوقی، دورۀ 16، شمارۀ 63: (1392)، صص 20-1.
ـ محمدی، مهران، رضا نجارزاده، سیدعباس موسویان، و علی صالحآبادی، «چارچوب طراحی قرارداد آتی و اختیار معامله سبد سهام با کارکردهای قرارداد آتی و اختیار معامله شاخص»، تحقیقات مالی اسلامی، دورۀ 5، شمارۀ 2: (1395)، صص 38-5. (DOI): 10.30497/ifr.2016.1853
ـ مصباحی مقدم، غلامرضا، و اسماعیل رستمزاده گنجی، «غرر در معاملات اختیارات بر روی سهام از دیدگاه فقه امامیه»، فصلنامۀ علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، دورۀ 4، شمارۀ 8: (1386)، صص 236-209.
ـ معصومینیا، علی، و سیداکبر سیدینیا، «بررسی فقهی قرارداد اختیار معامله»، فصلنامۀ علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، دورۀ 10، شمارۀ 40: (1389)، صص 169-144.
ـ مؤمن قمی، محمد، «عقد اختیار»، فقه اهل بیت، شمارۀ 33: (1382)، صص 65-52.
ـ میرمعزی، سیدحسن، «بورسبازی از دیدگاه فقه»، اقتصاد اسلامی، دورۀ 3، شمارۀ 9: (1382)، صص 64-51.
ـ یوسفزاده گندوانی، مصطفی، جواد نیکنژاد، و بهنام قنبرپور، «قرارداد اختیار معامله با مطالعه تطبیقی نظام حقوقی ایران و فقه امامیه»، تحقیقات حقوقی آزاد، دورۀ 13، شمارۀ 49: (1399)، صص 368-349. 10.30495/alr.2022.1900104.1847
Al-Bashir, Muhammad, and Muhammad al-Amine. Risk Management in Islamic Finance; An Analysis of Derivatives Instruments in Commodity Markets. (Leiden: KoninKlijke Brill NV., 2008) Arias-Barrera, Ligia Caterine. The Law of ESG Derivatives: Risk, Uncertainty and Sustainable Finance. (New York: Routledge Research in Finance and Banking Law, 2024) Boyle, Patrick, and Jesse McDougall. Trading and Pricing Financial Derivatives; A Guide to Futures, Options, and Swaps. (Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co KG., 2018) Chisholm, Andrew. Derivatives Demystified: A Step by Step Guide to Futures, Swaps and Options. (Ottawa: John Wiley & Sons, Inc., 2010) Constantinides, George M. Financial Derivatives: Futures, Forwards, Swaps, Options, Corporate Securities, and Credit Default Swaps. (London: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd., 2015) Das, Satyajit. Derivative Products and Pricing. (Singapore: John Wiley & Sons (Asia) Ptc Ltd., 2006) Jabbour, George M., and Philip H. Budwick. The Option Trader Handbook: Strategies and Trade Adjustments. (Ottawa: John Wiley & Sons, Inc., 2004) James, Simon. The Law of Derivatives. (New York: Informa Law from Routledge, 2013) Kothari, Vinod. Credit Derivatives & Structured Credit Trading. (Singapore: John Wiley & Sons (Asia) Pte. Ltd., 2009) Rechtschaffen, Allan N. Capital Markets, Derivatives and the Law. (New York: Oxford University Press, 2009) Persian References Translated into English Amini, Alireza, and Alireza Salimi. "The Option Contract in Jurisprudence." Journal of Islamic Jurisprudence and Law 4, No. 7: (2011) 25-49. Tamidi, Hadi, Hamid Mohammadi, Davood Seifi Gharapetagh, and Vahid Dehbashi. "Analysis and Review of Option Contract and Pricing of Option Securities in Agricultural Products." Journal of Agricultural Economics and Development 29, No. 1: (2015) 94-105. Hosseinzadeh, Javad. "Explanation of the Option Contract." Islamic Law 5, No. 9: (2008) 87-120. Hosseinzadeh, Javad, & Abdolhossein Shiravi. "The Jurisprudential and Legal Status of the Option Contract." Journal of Islamic Economics 7, No. 27: (2007) 101-131. Hosseinzadeh, Javad. "A Legal Review of the Structure and Validity of the Uniform Futures Contract." The Law Journal of the Judiciary, No. 80: (2012) 164-190. Khademi, Mohammad Ali. "A Jurisprudential Study of the Option Contract." Journal of Jurisprudential Research 1, No. 1: (2010) 5-23. Raei, Reza, Sajjad Sayyah, and Gholamreza Mesbahi Moghaddam. "Explaining the Jurisprudential, Legal and Supervisory Dimensions of Option Contracts in Iran's Financial Market." Financial Research 13, Issue 32: (2011) 1-14. Rafiei, Mohammad Taghi, and Razieh Abdolsamadi. "A Legal Review of Options Securities in the Stock Exchange Market." Legal Thoughts 4, No. 10: (2006) 77-114. Shabani, Ahmad, & Ahmad Baharvandi. "Futures Contracts and Foreign Exchange Options from a Jurisprudential and Economic Perspective." Islamic Economics Studies 3, No. 1: (2010) 37-68. Abbaspour, Reza, and Mostafa Rajaeipour. "A Jurisprudential Study of the Option Contract." Research in Islamic Jurisprudence and Law 8, Issue 28: (2012) 99-118. Abdolrahimian, Mohammad Hossein, Ali Haghshenas, and Hamideh Ramtin. "Option Contract from the Perspective of Islamic Jurisprudence." Islamic Economics and Banking, No. 23: (2018) 31-43. Esmat Pasha, Obaidollah. "Philosophy and Evolution of Derivative Financial Instruments and Jurisprudential Views (Translated by Ali Salehabadi)." Islamic Economics 3, No. 9: (2003) 129-140. Ali Bakhshi, Fatemeh, Vahid Ghasemi Ahd, and Ebrahim Abdipourfard. "Explaining the Foundations and Nature of the Option Contract in the Midst of Legal, Jurisprudential and Regulational Contradictions and Conflicts (with Emphasis on Handicrafts Transactions)." Journal of Islamic Art Studies 49, No. 20: (2023) 553-574. Gholizadeh Manghutay, Ahad. "Legal Analysis of Suspension in initiative and Its Applications in Commercial Law." Private Law Studies 47, No. 1: (2017) 103-121. Gholizadeh Manghutay, Ahad. "Legal Analysis of Suspension in initiative in Commercial Transportation Contracts." Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law 55, No. 2: (2023) 387-407. Kashian, Abdolmohammad, and Iman Ahmadzadeh. "Investigating the Economic Nature of Barrier Choice and its Jurisprudential Analysis." Quarterly Journal of Islamic Economics and Banking, No. 33: 7-31. Kazemi, Mahmoud. "Kaali be Kaali Sale in Iranian Law with a Comparative Study in Islamic Jurisprudence and Foreign Law." Journal of Comparative Law 1, No. 2: (2010) 123-156. Kavand, Mojtaba, Reza Mirzakhani, and Majid Pireh. "Options Bonds." Islamic Capital Market Bulletin 7, No. 22: (2018) 1-21. Keshtkari, Masoumeh, & HamidReza Olumi Yazdi. "The Legal Structure and Challenges of the Option Contract." Studies in Islamic Law and Jurisprudence 5, No. 8: (2013) 123-148. Golmoradi, Hassan. "Derivative Tools and Products in Islamic Banking: Intellectual Foundations and Practical Experiences." Journal of Islamic Banking & Finance Studies 1, No. 1: (2015) 71-128. Mohebbi, Mohsen, and Isa Gholizadeh Pasha. "Stock Options Contract in the Iranian Legal System." Legal Research 16, Issue 63: (2013) 1-20. Mohammadi, Mehran, Reza Najjarzadeh, Seyed Abbas Mousavian, & Ali Salehabadi. "Futures Contract and Portfolio Options Design Framework with Function of Futures Contract and Index Options." Islamic Finance Research 5, No. 2: (2016) 5-38. Mesbahi Moghaddam, Gholamreza, and Esmaeil Rostamzadeh Ganji. "Gharar in Stock Options Trading from the Perspective of Imami Jurisprudence." Journal of Economic Research 4, No. 8: (2007) 209-236. Masouminia, Ali, & Seyyed Akbar Seyyedinia. "A Jurisprudential Study of the Option Contract." Islamic Economics 10, No. 40: (2010) 144-169. Momen Qomi, Mohammad. "The Contract of Choice", Ahl al-Bayt Jurisprudence, No. 33: (2003) 52-65. Mirmoezzi, Seyyed Hassan. "Stock Exchange speculation from the Perspective of Jurisprudence." Islamic Economics 3, No. 9: (2003) 51-64. Yousefzadeh Gandvani, Mostafa, Javad Niknejad, and Behnam Ghanbarpour. "Option Contract with a Comparative Study of the Iranian Legal System and Imami Jurisprudence." Free Legal Research 13, No. 49: (2020) 349-368.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 558 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 130 |
||