| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,161 |
| تعداد مقالات | 17,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,824,230 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 27,748,099 |
مطالعه تطبیقی معناشناسی صفات الهی (احد و واحد) در قرآن کریم از دیدگاه مفسران فریقین | ||
| پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه | ||
| مقاله 9، دوره 6، شماره 10، فروردین 1404 اصل مقاله (1.2 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jcst.2025.85373.1228 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم علیزاده* 1؛ زری پیشگر2 | ||
| 1استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه معارف دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از اهداف قرآن کریم، شناخت و معرفت به خداوند است. به همین منظور در موارد مختلف از اوصاف الهی یاد می‍کند؛ اما به دلیل تمرکز مفسران بر دستیابی به معارف قرآنی و کشف مراد الهی از آیات، معناشناسی اوصاف الهی، کمتر موردتوجه قرار گرفته است. همین امر در برخی موارد باعث غفلت از هدف قرآن در شناخت اوصاف الهی شده و در برخی موارد نیز سوء فهم در معرفت به اوصاف الهی را در پی داشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی مقایسه‍ای دو وصف از اوصاف الهی در قرآن می‍پردازد که محور اثبات توحید خداوند است و چنین نتیجه می‍دهد که واژه أحد به معنای بسیط بودن ذات باری‌تعالی است و خداوند از هرگونه اجزاء و کثرت درون‌ذاتی مبرا است. واژه واحد نیز نسبت به أحد گستره معنایی بیشتری دارد و بیانگر معنای نفی تعدد و کثرت برون‌ذاتی خداوند است. با مقایسه این دو واژه نیز مشخص می‍شود که واژه أحد و واحد درواقع برای توصیف خداوند به یکتایی و یگانگی او لازم و ملزوم یکدیگرند و در توصیف حق‌تعالی به یگانگی چه از جهت وحدت درون‌ذاتی چه وحدت برون‌ذاتی ضروری هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معناشناسی؛ صفات الهی؛ أحد؛ واحد؛ توحید؛ قرآن کریم | ||
| مراجع | ||
|
نهج‌البلاغه
صحیفه سجادیه
الازهری، محمدبن احمد (1421) تهذیب اللغه، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
ابن‍سینا، حسین بن عبدالله (1388) الهیات از کتاب شفاء، ترجمه ابراهیم دادجو، تهران: امیرکبیر.
ابن عاشور، محمدبن طاهر (بی‍تا) التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسه التاریخ.
ابن‍فارس، احمد بن زکریا (1366) معجم مقاییس اللغه، بیروت: دارالفکر.
ابن‍کثیر، اسماعیل بن عمر (1419) تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن‍منظور (1408) لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
ابوحیان، محمد بن یوسف (1420) البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
اخلاقی، مرضیه (1391) خداشناسی، تهران: بنیاد حکمت ملاصدرا.
آلوسی، سید محمود (1415) روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
بحرانی، هاشم بن سلیمان (1416) البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بنیاد بعثت.
جوادی آملی، عبدالله (1386) توحید در قرآن، قم: اسراء.
حقی بروسوی، اسماعیل (بی‍تا) تفسیر روح البیان، بیروت: دارالفکر.
حلی، حسن بن یوسف (بی‍تا) کشف المراد، قم: مکتبه المصطفی.
حماد الجوهری الفارابی، ابی‍نصر (1430) تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت: داراحیاء تراث العربی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412) مفردات الفاظ قرآن کریم، بیروت: دارالعلم.
زمخشری، محمود (1407) الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی.
سیوطی، عبدالرحمن ابن‍ابی بکر (1404) الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی.
صدرالدین شیرازی، محمد (1387) الشواهد الربوبیه، ترجمه علی بابایی، تهران: مولی.
(1366) تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
صدوق، محمدبن علی بن بابویه (1390) توحید، قم: ارمغان طوبی.
طباطبایی، محمدحسین (1374) تفسیر المیزان، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
........................................ (1382) بدایه الحکمه، قم: دا الفکر.
طبرسی، فضل بن حسن (1360) مجمع البیان، تهران: فراهانی.
طبری، ابوجعفر محمدبن‍جریر (1412) جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
طریحی، فخرالدین (1431) مجمع البحرین، بیروت: نشرالامیره.
طوسی، محمدبن حسن (بی‍تا) التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء تراث العربی.
فخررازی، محمد بن عمر (1420) مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاء تراث العربی.
قریشی، سیدعلی اکبر (1371) قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا (1368) کنزالدقایق و بحر الغرائب، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
کلینی، محمدبن یعقوب (بی‍تا) اصول کافی، شیراز: علمیه اسلامی.
گلپایگانی، علی (1395) ایضاح المراد فی شرح کشف المراد، قم: رائد.
مجلسی، محمدباقر (1403) بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت: الوفاء.
محقق، محمدباقر (1372) اسماء و صفات الهی در قرآن، تهران: اسلامی.
مدرس بستان‍آبادی، محمدباقر (1388) تفسیر اسنی فی شرح اسماء الحسنی، قم: دارالعلم.
مصطفوی، حسن (1430) التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ممدوحی، حسن (1388) شهود و شناخت، قم: بوستان کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 309 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |
||