| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,164 |
| تعداد مقالات | 17,529 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,862,451 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 27,765,520 |
تشخیص سلامت اجتماع از چشم‌انداز جامعه‌شناسی حقوق: ارزیابی وضعیت رعایت قانون در ایران | ||
| فصلنامه علوم اجتماعی | ||
| مقاله 2، دوره 31، شماره 106، مهر 1403، صفحه 45-76 اصل مقاله (984.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjss.2025.82117.2836 | ||
| نویسندگان | ||
| روح الله اسلامی* 1؛ علی انتظاری2 | ||
| 1دانش آموخته دکتری گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران | ||
| 2رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی (نویسنده مسئول) | ||
| چکیده | ||
| چکیده از خلال مطالعه زمینه اجتماعی تکوین نظام حقوق جدید ایران و تلاش برای کاربست رویکرد جامعه‌شناسی حقوق دورکیم، این درک نظری آشکار میشود که بیان مسأله اجتماعی قانون در ایران با تاکید بر مفهوم آنومی و تلقی از وضعیت چونان آسیب و بیماری با رویکرد نظری دورکیم نسبت به حقوق ناسازگار است. در مقاله حاضر برای عبور از این ناسازگاری نظری، ضمن معرفی قواعد تشخیص بیماری و سلامت اجتماع نزد دورکیم، برای ارزیابی وضعیت از منظر جامعه‌شناسی حقوق سه معیار شناسایی میشود: 1) میزانی از عدم رعایت قانون، بهنجار و نیز ضروری و سودمند است؛ 2) دولت در وضع قانون، کارگزار وجدان جمعی است و وضع قانون برآمده از وجدان جمعی بهنجار است؛ و 3) قواعد هنجاری در وجدان جمعی بههمپیوسته است و پیوند قانون وضعی با دیگر قواعد هنجاری در منظومه نظارت اجتماعی بهنجار است. سپس به روش تحلیل مضمون، تحقیقات پیشین مرتبط با رعایت قانون در ایران، و همچنین تحقیقات پیشین مرتبط با تغییرات زمینه اجتماعی قانون بررسی شده و مشاهده میشود که وجود انواع سهگانه عدم رعایت قانون وضعی را نمیتوان نابهنجار دانست. پس اگر شواهد عدم رعایت قانون را چونان نشانه سلامت اجتماع تفسیر کنیم آن‌گاه میتوان با شناسایی عوامل مؤثر بر بروز هر کدام از انواع عدم رعایت قانون، ضمن عبور از بیان عوامل کلی (به عنوان مثال دستهبندی رایج عوامل پنجگانه فردی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی) پیشنهادها و توصیههای سیاستی مشخص برای اصلاح قانون مشخص به قانونگذاران ارائه داد. دستاورد این مقاله مسیری است که با نشان دادن وضعیت سلامت اجتماع برای انجام مطالعات تجربی جامعه‌شناسی حقوق ایران در آینده هموار شده است و از این طریق میتوانیم بیماریهای احتمالی را تشخیص داده و برای درمان آن‌ها بکوشیم. واژههای کلیدی: رعایت قانون، بی‌هنجاری، نظارت اجتماعی، سلامت اجتماع، و جامعه‌شناسی حقوق. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رعایت قانون؛ بی‌هنجاری؛ نظارت اجتماعی؛ سلامت اجتماع؛ و جامعه‌شناسی حقوق | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 156 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 19 |
||