| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,164 |
| تعداد مقالات | 17,526 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,853,535 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 27,758,802 |
تقلیل اسطوره انسان-پیدایی به اسطوره پیدایش تکنولوژی در فتوت‌نامه‌های فارسی | ||
| حکمت و فلسفه | ||
| مقاله 4، دوره 21، شماره 82، تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/wph.2025.83829.2280 | ||
| نویسنده | ||
| احمد رحمانیان* | ||
| عضو هیئت علمی/ دانشگاه تهران/ پردیس هنرهای زیبا | ||
| چکیده | ||
| در دوره اسلامی، شواهدی مبنی بر وجود تفکری غیرفلسفی درباره تکنولوژی وجود دارد که تاکنون مغفول مانده است. بخش اصلی این تفکر در آثار فرقه‌ای فتوّت انعکاس یافته است که به ادبیات عرفانی تعلق دارند. در برخی از این رساله‌ها در چارچوبی اسطوره‌شناختی به جنبه‌هایی از تکنولوژی پرداخته شده است که بررسی آنها می‌تواند از مفهوم تکنولوژی در تلقی بخش مهمی از جامعه اسلامی قدیم، یعنی عوام صنعتگر، پرده بردارد. مقاله حاضر بر یکی از اساطیر مذکور در رساله‌ها، یعنی اسطوره انسان-پیدایی، تمرکز می‌کند و از طریق بررسی تطبیقی تقریر فتوّت از این اسطوره با تقریرهای رسمی آن در ادبیات اسلامی نشان می‌دهد که تقریر فتوّت تفاوت‌های نحوی و معنایی قابل‌توجهی با دیگر تقریرها دارد. در این تقریر اسطوره انسان-پیدایی به برخی خرده اسطوره‌های مبدأ تقلیل داده می‌شود که مضمون اصلی آنها، برخلافِ تقریرهای دیگر، نه پیدایش انسان، بلکه پیدایش تکنولوژی است. هرچند برخی از این خرده اسطوره‌های پیدایش تکنولوژی در تواریخ نیز آمده اند و الگوهای ساخت آنها نیز برگرفته از روایت‌های پیدایش آئین در رساله‌های صوفیانه است، با این حال، تقریر فتوّت چیزی بیش از حاصل یک جرح و تعدیل ساده از این روایت‌های قدیم‌تر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تکنولوژی؛ اسطوره انسان-پیدایی؛ تصوّف؛ فتوّت؛ فتوّت‌نامه | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 |
||