| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,164 |
| تعداد مقالات | 17,529 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,859,197 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 27,761,671 |
واکاوی لایه‌های نحوی، بلاغی و واژگانی شبه‌جمله‌ها در دیوان خاقانی | ||
| پژوهشنامه زبان ادبی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1404 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/jrll.2025.88070.1196 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی رمضانی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| دستور زبان دانشی است که به مطالعه، توصیف و تحلیل قواعد حاکم بر زبان می‌پردازد و از رهگذر آن، ویژگی‌های ساختاری و کارکردی زبان را آشکار می‌سازد. با وجود نقش بنیادین این حوزه در سازمان‌دهی ساختار و لحن شعر، مقوله شبه‌جمله‌ها - به‌عنوان بخشی از ساخت‌های زبانی - در پژوهش‌های گذشته و نیز کتاب‌های مرجع، بسیار اندک و پراکنده مورد توجه قرار گرفته است. دیوان خاقانی، به دلیل فراوانی و تنوع چشمگیر شبه‌جمله‌ها، بستری غنی برای واکاوی این پدیده فراهم می‌آورد. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از رویکرد سبک‌شناسی لایه‌ای و تمرکز بر سه لایه واژگانی، بلاغی و نحوی، به تحلیل نمونه‌هایی از اشعار خاقانی از نظر جایگاه، ساخت و کارکرد شبه‌جمله‌ها می‌پردازد. در این چارچوب، نوع و تنوع ساخت‌های نحوی، شیوه کاربست شبه‌جمله در مواضع کلیدی بیت، ظرفیت‌های بلاغی همچون ایجاز، تأکید و تصویرپردازی، و نیز انتخاب و ترکیب واژگان با توجه به بافت معنایی و موسیقایی شعر بررسی شده است. یافته‌های این پژوهش، با تبیین کارکردهای سه‌گانه نحوی، بلاغی و واژگانی شبه‌جمله‌ها در شعر خاقانی، سهم این ساخت‌ها را در شکل‌دهی به سبک فردی وی روشن کرده و افق‌هایی نو برای تحلیل‌های ژرف‌تر در متون کهن فارسی می‌گشاید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دستور زبان فارسی؛ شبه‌جمله؛ سبک‌شناسی لایه‌ای؛ دیوان خاقانی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |
||