اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,211 |
| تعداد مقالات | 17,984 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,239,059 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,908,872 |
قبض و بسط مفهوم «خود» و «غیر» در سه جریان تصوف | ||
| متن پژوهی ادبی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ltr.2025.81323.3889 | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا مظفری* | ||
| گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی.دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه ارومیه. | ||
| چکیده | ||
| در نگاه کلی، سه جریان عمده در تاریخ تصوف و عرفان قابل تشخیص است. رسمیترین و سنتیترین شکل تصوف که در منابع با عنوان «تصوف عابدانه» شناخته شده، دیرینهترین شکل تصوف است. در مقالة پیش رو بنا به عللی که مطرح شده، پیشنهاد میگردد که از این جریان با عنوان «تصوف مترسّمانه» یا «تصوف آدابی» یاد شود. وجه شاخص این جریان، زهد و ابداع آداب و رسوم مستحدث برای تمایز خود از باقی مسلمانان بود. دایرة«خود» در این جریان، دایرهای کم حجم است و محتوای آن را عمدتاً محرومیتهای آنان تشکیل میدهد؛ اما دایرة«غیر» برای آنها چنان وسعتی دارد که حتی میتواند شامل صوفیانی باشد که با آنها اشتراک نظر ندارند. تصوف برای اصحاب«تصوف عالمانه» امری کاملاً ذهنی بود که در مدارس و مکاتب علمی مورد بحث و تبلیغ قرار میگرفت. محتوای دایرة«خود» و«غیر» این جریان تابعی از «معرفت» است.آن گاه که تصوف ذهن شاعران بالقوه و بالفعل را به تصرف خود در آورد جریانی پدید آمد که پیش از این از آن با عنوان «تصوف یا عرفان عاشقانه» یاد میکردند ولی نویسنده آن را، شایسته عنوان«تصوف یا عرفان شاعرانه» می داند. «خود» و«غیر»این جریان تابعی از «تعیّن» است:هرآنچه نامتعین است در دایرة «خود» و هرآنچه متعین است در دایرة «غیر» قرار گرفته است. برای اینان«خدا» از آنجا محبوب است که تحت هیچ حکم تعیّن بخشی نمیآید. عشق، کفر، شراب و حتی ابلیس از آنجا در دایرة «خود» اینان تمکّن یافته که اموری نامتعیّن هستند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تصوف؛ تصوف عابدانه؛ تصوف عاشقانه؛ تصوف عالمانه؛ خود؛ غیر؛ من | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8 |
||
Scholarly Journals Management System © 1991.05.01 by Allameh Tabatabaei University is
licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International.