| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,226 |
| تعداد مقالات | 18,178 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,973,589 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,024,963 |
بررسی تربیت سیاسی در برنامه درسی رسمی دوره ابتدایی | ||
| فصلنامه روان شناسی تربیتی | ||
| مقاله 2، دوره 6، شماره 16، فروردین 1389، صفحه 20-66 اصل مقاله (342.37 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| سید عباس رضوی* 1؛ دکتر حسن ملکی2؛ دکتر عباس عباسپور2؛ دکتر صغری ابراهیمی قوام3 | ||
| 1دانشجوی دکتری برنامهریزی درسی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 2- عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| 3عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با هدف بررسی وضعیت تربیت سیاسی در برنامه درسی فعلی یا رسمی دوره ابتدایی انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که برای انجام آن از تحلیل محتوای کیفی و سندکاوی استفاده شده است. بدین منظور راهنمای برنامه درسی تعلیمات اجتماعی، فارسی و تعلیم و تربیتاسلامی (هدیههای آسمان) مورد بررسی قرار گرفته و کتابهای مربوطه به صورت عمدتاً کیفی تحلیل و نقادی شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد که وضعیت تربیت سیاسی در برنامه درسی دوره ابتدایی چندان مطلوب نیست. اهداف مربوطه بیشتر ناظر بر بعد شناختی و عاطفی است و بعد رفتاری یا مهارتی مورد غفلت واقع شده است. محتوای برنامه درسی نیز نتوانسته است فرصت مناسبی برای تربیت سیاسی کودکان مبتنی بر اندیشه مردم سالاری دینی فراهم آورد و نیاز به بازنگری اساسی و جدی دارد. گرچه روشهای آموزش و ارزشیابی پیشنهادی به نظر یادگیرنده محور و فعال هستند، لیکن با توجه به کاستی و ضعف محتوایآموزشی نمیتواند چندان مؤثر باشد. از سوی دیگر به نظر میرسد بین برنامهدرسی تعلیماتاجتماعی، فارسی و هدیههایآسمانی از منظر تربیتسیاسیهماهنگی وجود ندارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| برنامهریزی درسی؛ تربیت سیاسی؛ مردمسالاری دینی؛ دوره ابتدایی | ||
| مراجع | ||
|
آقازاده، احمد. (1385). اصول و قواعد حاکم بر فرایند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات و ویژگیهای این گونه آموزشها در کشور ژاپن. فصلنامۀ نوآوریهای آموزشی، سال پنجم، شمارۀ 17، صص 66- 45. احسانی، محمد. (1379). تربیت سیاسی کارگزاران در سیره و کلام امام علی(ع). مجموعه مقالات همایش تربیت در سیره و کلام امام علی (ع). تهران: مرکز مطالعات تربیت اسلامی و با همکاری پژوهشکده حوزه و دانشگاه؛ موسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی؛ پژوهشکده تعلیم و تربیت و دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تهران. افهمی، بنفشه. (1385). بررسی مضامین و آموزههای سیاسی درکتابهای درسی دوره ابتدایی. فصلنامه پژوهشهای تربیت اسلامی. سال دوم، شماره 2، صص 28- 7. بازرگان، عباس. (1387). مقدمهای بر روشهای تحقیقکیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری. تهران: دیدار. بست، جان. (1380). روشهای تحقیق در علومتربیتی و رفتاری. ترجمه حسنپاشاشریفی و نرگس طالقانی. تهران: رشد. دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی. (1385). راهنمای برنامه درسی تعلیم و تربیت اسلامی دوره ابتدایی. تهران، وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی. دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی. (1385). راهنمای برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی. تهران، وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی. دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی. (1385). راهنمای برنامه درسی مطالعات اجتماعی برای دوره آموزش عمومی (ابتدایی- راهنمایی). تهران، وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی. دفتر برنامهریزی و تألیف کتابهای درسی. (1381). کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه سوم تا پنجم ابتدایی. تهران: وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتابهای درسی. دفتر برنامهریزی و تألیف کتابهای درسی. (1387). کتابهای تعلیمات اجتماعی، هدیههای آسمان، و فارسی دوره ابتدایی. تهران: وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، دفتر برنامه ریزی و تألیف کتابهای درسی. سبحانی نژاد، مهدی.(1379). مسئولیتپذیری اجتماعی در برنامهریزی درسی کنونی دوره ابتدایی ایران و طراحی برای آینده. رساله دکتری. دانشگاه تربیت مدرس: دانشکده علوم انسانی. شارع پور، محمود. (1383). جامعه شناسی آموزش و پرورش. تهران: سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها. شهرام نیا، امیرمسعود و ضیایی، آزاده. (1385). آموزش سیاسی از طریق کتب درسی و تأثیر آن در امنیت انسانی. مجموعه مقالههای همایش بین المللی امنیت انسانی در غرب آسیا. بیرجند: دانشگاه بیرجند. علاقه بند، علی. (1386). جامعه شناسی آموزش و پرورش. تهران: روان. فلیک، اوه. (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نی. قبادی، خسرو. (1383). نقش آموزش و پرورش در تحقق مردم سالاری دینی از منظر کتابهای درسی. مجموعه مقالات همایش ملی مهندسی اصلاحات در آموزش وپرورش. جلد دوم. تهران: وزارت آموزش وپرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت. کاظمی، محمود. (1387). بررسی مبانی، اصول و اهداف تربیت مدنی و کیفیت انعکاس آن در نظام آموزش و پرورش ایران. رساله دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت. دانشگاه شهیدچمران، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. مجلل چوبقلو، محمدعلی. (1382). بررسی دیدگاههای معلمان در فرایند پرورش سیاسی- عقیدتی دانشآموزان مدارس ابتدایی شهرستان قم در سال تحصیلی 82- 1381. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامهریزی آموزشی. دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. محمدی، بیوک. (1387). درآمدی بر روش تحقیق کیفی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. مرزوقی، رحمت الله. (1383). نقش آموزش و پرورش در تحقق جامعه مدنی مبتنی بر نظام مردم سالاری دینی. مجموعه مقالات همایش ملی مهندسی اصلاحات در آموزش و پرورش. جلد دوم. تهران: وزارت آموزش و پرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت. مرزوقی، رحمت الله. (1384). تربیت مدنی از دیدگاه اسلام: رویکردی به پرورش سیاسی. فصلنامه تربیت اسلامی. سال اول، شماره 1، صص 107ـ 93. معروفی، یحیی و یوسف زاده، محمدرضا. (1388). تحلیل محتوا در علوم انسانی: راهنمای عملی تحلیل کتابهای درسی. همدان: سپهر دانش. ملکی، حسن. (1379). تعلیم و تربیت کودک و نوجوان از دیدگاه امام خمینی(ره). تهران: مدرسه. ملکی، حسن. (1386). مقدمات برنامهریزی درسی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها. نادرپور، بابک. (1382). تاثیر خانواده و مدرسه در تربیت سیاسی و اجتماعی نوجوانان و جوانان. در: جمعی از صاحب نظران. خانواده و تعلیم و تربیت. تهران: انجمن اولیاء و مربیان، صص 204- 177. منابع انگلیسی Ahmad, I. (2004). Islam, Democracy and Citizenship Education: An Examination of the Social Studies Curriculum in Pakistan. Current Issues in Comparative Education, Vol. 7(1). pp39-49.
Chelmis, S. & Matsagouras, E. (2002). Citizenship education in the new inter-disciplinary national curriculum of Greece, In Ross, A. (ed). Future citizens in Europe. London: CiCe, pp63-72.
Chelmis, S. K. (1999). Citizenship Values and Political Education in Greek Primary School: An Historical Perspective, In Ross, A. (ed). Young Citizens in Europe. London: CiCe, pp65-71.
Cheung, Ch. & Leung, M. (1998). From Civic Education to General Studies: The Implementation of Political Education into the Primary Curriculum. Compare; Vol 28, No1. Pp47-56.
Eurydice. E. (2005). Citizenship Education at School in Europe. Brussels: Eurydice, The information network on education in Europe. Available at: http://www.eurydice.org.
Howard, C. & Patten, S. (2006). Valuing Civics: Political Commitment and the New Citizenship Education in Australia. Canadian Journal of Education, 29(2) 454‐475.
Kerr, David and Cleaver, Elizabeth. (2004). Citizenship Education Longitudinal Study: Literature Review - Citizenship Education One Year On – What Does it Mean?: Emerging Definitions and Approaches in the First Year of National Curriculum Citizenship in England. Research Report No 532. UK: National Foundation for Educational Research
Kerr, D. (2003). Citizenship Education in the Curriculum: An International Review. The School Field. Volume X, Number 3/4. pp 5-32.
Mizuyama, M. (2008). Citizenship Education in Japan. Available at: <http://www.york.ac.uk/depts/educ/ research/PLE_in_Japan_report.doc>
Smith, A., Fountain, S. & McLean, H. (2002). Civic Education in Primary and Secondary Schools in the Republic of Serbia. Belgrade: UNESCO
Smith, A. (2003). Citizenship Education in Northern Ireland: beyond national identity?. Cambridge Journal of Education, Vol. 33, No. 1, pp 15-31. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,364 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,239 |
||