| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شمارهها | 2,187 |
| تعداد مقالات | 17,728 |
| تعداد مشاهده مقاله | 54,549,399 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,556,836 |
دفاع مشروع بازدارنده در قرن بیست ویکم | ||
| پژوهش حقوق عمومی | ||
| مقاله 1، دوره 15، شماره 40، مهر 1392، صفحه 9-36 اصل مقاله (378.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| حسین شریفی طراز کوهی1؛ ویکتور بارین چهاربخش2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه امام حسین)ع(، تهران | ||
| 2دکتری حقوق بینالملل، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| در حالی که اکثریّت قاطع دولتها اقدام به دفاع مشروع بازدارنده نکردهاند و معتقدنـد کـه اقـدام بـدان، سابقهای خطرناک را ایجاد خواهد نمود و شگفت آنکه برخی نویسندگان از آن حمایت میکنند. پس از رویداد یازدهم سپتامبر، نداهای رساتری در حمایت از مشروعیّت ایدهی مزبور به گوش رسید. آنچه موضوع را وخیمتر نمود، اعلام دفاع مشروع پیشگیرانه در استراتژی امنیّت ملّـی ایـالات متّحـدة آمریکـا بود که از مفهوم سنّتی دفاع مشروع بازدارنده بسیار فراتر میرفت. بحثهای نظری دیرینه با شدّت بیشتری از سر گرفته شدند. مقالهٔ حاضر تلاشی است برای ارزیابی مجدّد بحثها و سنجش قانونی بودن دفـاع مشـروع بازدارنده. بدین منظور، تفسیری عینی از مادّة 51منشور ملل متّحد در پرتو قواعد تفسیر معاهدات ارائـه خواهـد شد و حقوق بینالملل عُرفـی احـراز خواهـد گردیـد. بررسـی مجـدّدی از ضـوابط رویـداد کـارولین صـورت خواهد گرفت و تأیید خواهد شد که دفاع مشروع بازدارنده به دلیل فقدان رویـهٔ گسـترده و یکنواخـت و عـدم اعتقاد حقوقی دولتها، پیشاز رویداد یازدهم سپتامبر، به عنوان حقـوق بـینالملـل عُرفـی احـراز نشـده بـود و بدین نتیجه دست یافته است که پس از رویداد یازدهم سپتامبر، گرچه رویهی دولتهـا گـرایش بـه تسـاهل در قبال توسل به زور علیه تهدیدات قریبالوقوع تروریسـتهـا دارد، بـا ایـن حـال مـادهی 51منشـور ملـل متّحـد کماکان مقرّرهای مناسب جهت تنسیق توسل به زور بین دولتها به شمار میآید | ||
| کلیدواژهها | ||
| دفاع مشروع بازدارنده؛ حمله ی مسلّحانه؛ حقّ ذاتی؛ جنگ پیشگیرانه؛ فرمول کارولین؛ تهدید فوری | ||
| اصل مقاله | ||
|
حقِ دفاع مشروع دولتها اصلی است مقدس و به معنـی حمایـت از کشـورهای کوچـک و ضعیف در برابر تجاوز کشورهای قدرتمند میباشد. با وجود ایـن، شـگفت آنکـه پـس از سـال 1945 میلادی عمدتاً قدرتهای بزرگ و کشورهای بـه لحـاظ نظـامیتوانمنـد، مشـتری پَـر و پـا قُرص حقِ دفاع مشروع بودهاند و آن را به عنوان توجیه توسل به زور علیه دیگر کشـورها مـورد استناد قرار دادهاند. کشورهای قدرتمند برای استفاده و در واقع، سوء استفاده از زور، همواره بـه مادهی 51 منشور ملل متحد استناد کردهانـد، چنـانکـه اگـر نظـری بـه وضـعیت قبـل از یـازدهم سپتامبر 2001 میلادی بیفکنیم، خـواهیم دیـد کـه گرچـه دولتها بـه نـدرت بـه دفـاع مشـروع بازدارنده استناد کـردهانـد و اسـتناد بـدان را موجـد سـابقهی خطرنـاک مـیدانسـتند، امـا برخـی نویسندگان از دکترین مذکور حمایت کـردهانـد. از سـوی دیگـر، اسـتدلالات سـنجیدهای علیـه چنین آموزهای وجود داشت. به هر حال، عقاید نویسندگان در مقطع تاریخی مـذکور بـه شـدت متفاوت بود. معهذا رویهی دولتها بر لَه عُرفی پنداشتن چنین آمـوزهای نبـود. پـس از حادثـهی یازدهم سپتامبر، نداهای رسـاتری در خصـوص دفـاع از مشـروعیت دفـاع مشـروع بازدارنـده بـه گوش میرسید. آنچه موضوع را پیچیدهتـر کـرد، اعـلام دکتـرین دفـاع مشـروع پیشـگیرانه در استراتژی امنیت ملی ایالات متحدهی آمریکا بود که مفهومی فراتر از مفهوم سنتی دفاع مشـروع بازدارنده بود. هدف اصلی مقالهی حاضر ارزیابی مجددی از دفاع مشروع بازدارنده در قرن بیسـت و یکـم است و پیش از هر چیز، جایگاه دفاع مشروع بازدارنده بر مبنای دو منبع اولیهی حقوق بینالملل، یعنی حقوق معاهدات و حقوق بینالملل عُرفی بررسی خواهد شـد. بررسـی مجـددی از فرمـول قضیهی کارولین خواهیم داشت و درخواهیم یافت که فرمـول مـذکور بـه دلیـل فقـدان رویـهی گستردهی دولتها و عدم اعتقاد حقوقی، جایگاه حقوق بینالملل عُرفی را کسب نکرد. استنتاج اصلی این است که هر چند رویهی دولتها پس از حادثهی یازدهم سپتامبر تمایل بـه توسـل بـه زور علیه حملات تروریستی قریبالوقوع دارد، با این حال، مادهی 51 منشور کماکان مقـررهای مطلوب برای ارزیابی توسل به زور بین دولتها است و علیرغم نقایص نظام ملـل متحـد، نظـام مبتنی بر منشور میتواند جامعهی بینالمللی را در قرن بیستویکم هدایت نماید. دامنه مقاله حاضر محدود به مفهوم سنتی دفاع مشروع یعنی دفاع یـک دولـت علیـه حملـهی مسـلحانهی دولـت دیگـر اسـت. بنـابراین، موضـوعاتی از قبیـل دفـاع مشـروع در برابـر حمـلات را در مورد تلاش جهت توسعهی دامنه دفاع مشروع مطرح کردند. در هفتم اکتبر ،2001ایالات متّحدهی آمریکا به شورای امنیت گزارش نمود کـه بـر اسـاس حـقِّ دفـاع مشـروع، پایگـاههـای و موجب گردید یکی دیگـر از خرافـههـای بـه ظـاهر حقـوقی دورهی اسـتعمار از نظـم حقـوقی بینالمللی قرن بیستویکم رخت بر بندد. علیرغم نارساییهای موجود در نظام ملل متّحد، هنوز جـایگزین مناسـبتـری بـرای حفـظ صلح و امنیت بینالمللی مطرح نشده است. نظام مبتنی بر منشور ملل متّحد حتّـی پـس از رویـداد یازدهم سپتامبر میتواند کارکرد مثبتی در خدمت جامعهی بـینالمللـی داشـته باشـد. کشـورهای جهان بهویژه قدرتهای بزرگ با اجتناب از یـک جانبـهگرایـی و تبعیـت از جمـعگرایـی، بهتـر میتوانند نسبت به چالشهای موجود علیه صلح و امنیت بینالمللی واکنش نشـان دهنـد. تنهـا از این طریق میتوان نسلهای آینده را از بلای جنگ محفوظ نگه داشت | ||
| مراجع | ||
|
- ضیائی بیگدلی ، محمد رضا ، ) ،(1383حقوق معاهدات بین المللی، تهران :کتابخانه گنج دانش . - گرین وود، کریستوفر، ) ،(1387سیر تحوّل تـاریخی و مبنـای حقـوق بشردوسـتانه، ترجمـهی حسـین شریفی طراز کوهی، مجموعهی حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلّحانه، ویراستهی دیتر فلک، به اهتمام و ویرایش فارسی سـیّد قاسـم زمـانی و نـادر سـاعد، تهـران، مؤسّسـهٔ مطالعـات و پژوهشـهای حقوقی شهر دانش، صص .19 -67 - نادری، محمّدتقی، )» ،(1351دفاع مشروع موضوع مادّة 51منشور ملل متّحد«، رسالهی دکتری علـوم سیاسی، تهران، دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. - موسوی، سیّد فضلاالله و حاتمی، مهـدی، )» ،(1385دفـاع مشـروع پیشدسـتانه در حقـوق بـین الملـل«، مجلّه ی دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، سال ، 36شمارهی ،72صص .303-324 - موسی زاده، رضا و کوهی، ابراهیم، ) ،(1389حقوق سازمان های بـین المللـی؛ حقـوق شـورای امنیّـت، تهران، نشر میزان. انگلیسی - Ago, R. (1980), “Addendum to the Eight Reports on State Responsibility”, Yearbook of the International Law Commission, Vol. 2, No1. - Arechaga, J. (1978), “General Course in Public International Law”, Hague Recueil, No 159. - Bordelon, C. (2005), “The Illegality of the US Policy of Preemptive SelfDefence under International Law”, Chapman Law Review, No. 9. - Bowett, D.W. (1958), Self-Defence in International Law, Manchester, Manchester University Press. - Brownlie, I. (1963), International Law and the Use of Force by States, Oxford, Clarendon Press. - Case Concerning Armed Activities on the Territory of the Congo (Congo V. Uganda) Merits, 2005 ICJ Reports. - Case Concerning Oil Platforms (Islamic Republic of Iran V. USA) Merits. 2003 ICJ Reports. - Cassese, A. (2001), “Terrorism is also Disrupting Some Crucial Legal Categories of International Law”, European Journal of International Law, No. 12 (5). - Cattan, H. (1976), Palestine and International Law: The Legal Aspect of the Arab-Israeli Conflict, London, Longman, 2nd edn. - Dinstein, Y. (2005), War, Aggression and Self-Defence, Cambridge, Cambridge University Press, 4th edn. - Dixon, M. (2005), Textbook on International Law, Oxford, Oxford University Press, 5th edn. - Drumbl, M. (2002),“Victimhood in Our Neighbourhood: Terrorist Crime, Taliban Guilt and the Asymmetries of the International Legal Order”, North Carolina Law Review, No 89. - Duffy, H. (2005), The War on Terror and the Framework of International Law,Cambridge, Cambridge University Press. - Falk, R.A. (2003), “Future Implication of the Iraq Conflict: What Future for the UN Charter System of War Prevention?”, American Journal of International Law, No. 97. - Fitzmaurice, J. (1957), “The Law and Procedure of the International Court of Justice: Treaty Interpretation and Certain Other Treaty Points”, British Yearbook of International Law, No 33. - Franck, T.M. (2001), “Terrorism and the Right of Self-Defence”, American Journal of International Law, No 95. - _________ . (2002), Recourse to Force: State Action against Threats and Armed Attacks, Cambridge, Cambridge University Press. - Goodrich, L.M., Hambro, E.I. & Simons, A.P. (1969), Charter of the United Nations: Commentary and Documents, New York, Columbia University Press, 3rd edn. - Gray, C. (2000), International Law and the Use of Force, Oxford, Oxford University Press. - ______ . (2011), “President Obama's 2010 United States National Security Strategy and International Law on the Use of Force”, Chinese Journal of International Law, No 10. - Greenwood, C. (2003), “International Law and the Pre-emptive Use of Force: Afghanistan, Al-Qaida and Iraq”, San Diego International Law Journal, No4. - Greig, D.W. (1976), International Law, London, Butterworths, 2nd edn. - Hamid, A.G. (2007), “The Legality of Anticipatory Self-Defence in the 21st Century World Order: A Re-Appraisal”, Netherlands International Law Review, No 54. - Harris, D.J. (2004), Cases and Materials on International Law, London, Sweet & Maxwell, 6th edn. - Hofmann, R. (2002),“International Law and the Use of Military Force Against Iraq”, German Yearbook of International Law, No 45. - Jennings, R.Y. (1938),“The Caroline and Mcleod Cases”. American Journal of International Law, No 32. - Jessup, P.C. (1952),” A Modern Law of Nations”, New York, Macmillan Co. - Kelsen, H. (1950), The Law of the United Nations: A Critical Analysis of It's Fundamental Problems, New York, F.A. Praeger. - Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, Advisory Opinion, 2004 ICJ Reports. - McDougal, M.S. (1963), “The Soviet-Cuban Quarantine and Self-Defence”, American Journal of International Law, No 57. - McDougal, M.S. & Feliciano, F.P. (1967), Law and Minimum World Public Order, New Haven, Yale University Press. - Megret, F. (2002), “War? Legal Semantics and the Move to Violence”, European Journal of International Law, No 13 (2). - Military and Paramilitary Activities in and Against Nicaragua (Nicaragua V. USA) Merits, 1986 ICJ Reports. - Murphy, S.D. (2002), “Terrorism and the Concept of Armed Attack in Article 51 of the UN Charter”, Harvard International Law Journal, No. 43. - __________ . (2004), “Assessing the Legality of Invading Iraq”, Georgetown Law Journal. No. 92. - __________ . (2005), “The Doctrine of Preemptive Self-Defence”, Villanova Law Review, No. 50. - O'Connell, M.E. (2002).a, “Lawful Self-Defence to Terrorism”, University of Pittsburgh Law Review. No. 63. - ____________ . (2002).b, “The Myth of Pre-Emptive Self-Defence”, The American Society of International Law (ASIL), August 2002. - Paust, J.J. (2002), “Use of Force Against Terrorists in Afghanistan, Iraq and Beyond”, Cornell International Law Journal, No. 35. - Quigley, J. (2003), “The Afghanistan War and Self-Defence”, Valparaiso University Law Review, No. 37. - Ratner, S.R. (2002), “Jus ad Bellum and Jus in Bello After September 11”. American Journal of International Law, No. 96. - Reisman, M. (1985), “Criteria for the Lawful Use of Force in International Law”. Yale Journal of International Law, No. 10. - Sapiro, M. (2003), “The Shifting Sands of Preemptive Self-Defence”, American Journal of International Law, No. 97. - Schwarzenberger, G. (1976), International Law as Applied by International Courts and Tribunals. Vol. 2, London, Stevens & Sons. - Stone, J. (1954), Legal Control of International Conflicts, London, Stevens & Sons. - _____ . (1958), Aggression and World Order, London, Stevens & Sons. - Yearbook of the International Law Commission, (1966), Vol 2. - UN Doc. A/RES/3314 (XXIX) of 14 December 1974. - UN Doc. S/PV.1347 of 5 June 1967. - UN Doc. S/PV.1358 of 13 June 1967. - UN Doc. S/RES/487 of 19 June 1987. - United Nations Chronicle, No.8. (1981). - Wright, Q. (1959), “US Intervention in Lebanon”, American Journal of International Law, No. 53. - www.un.org/secureworld.last access 21 January 2011. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,903 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,052 |
||