| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,212 |
| تعداد مقالات | 18,019 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,489,080 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,955,647 |
بررسی ظرفیت های سرمایه اجتماعی در چارچوب برنامه ریزی محلّه مبنا نمونه مورد مطالعه محلّه فیروزسالار گوگان، سعید رفیع پور، دکتر هاشم داداش پور، دکتر مجتبی رفیعیان | ||
| برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی | ||
| مقاله 7، دوره 1، شماره 3، تیر 1389، صفحه 203-239 اصل مقاله (1.01 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| چکیده | ||
| بررسی نظریهها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محلّهای در طول صد سال اخیر به نحو کاملی حکایت از تفوق فرهنگ اجتماعی محلّه بر دیگر جنبههای آن دارد، بطوری که بررسی مشخصهها و مفهوم برنامهریزی محلّه- مبنا نشان میدهد که رویکرد مذکور به جای مداخله کالبدی صرف چند متخصص با فرضیههای سادهاندیشانه، بر پایه برنامهریزی فرایندگرا، تعامل محور و گام به گام با ظرفیتسازی، سرمایه اجتماعی و مشارکت مردمی در جستجوی تعامل اجتماعی، تسهیلگری و توانمندسازی است. بر این اساس، در این پژوهش پس از بررسی مفاهیم نظری پیرامون موضوع تحقیق، به بررسی ظرفیتهای سرمایه اجتماعی در محلّه فیروزسالار شهر گوگان در استان آذربایجانشرقی در چارچوب رویکرد دارایی-مبنا پرداخته شده است. در این مقاله تمایل به مشارکت که پیش نیاز ضروری برنامهریزی محله- مبنا است، به عنوان متغیر وابسته و سایر ظرفیتهای سرمایه اجتماعی بعنوان متغیرهای مستقل با روش پیمایش مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنان محله فیروزسالار شهرگوگان تشکیل میدهند، که نمونه آماری بر اساس فرمول ری و پارکر 94 نفر تعیین شد. یافتهها نشان میدهد که بین شاخصهای سرمایه اجتماعی، همبستگی بالا و مثبتی با تمایل به مشارکت وجود دارد و بین ارزیابی از مشکلات محلّه و تمایل به مشارکت رابطه معنی دار و معکوسی وجود دارد. مهمترین عامل در تمایل به مشارکت، بعد از امنیت با تأثیر علّی 819/0، انسجام اجتماعی با تأثیر علّی 669/0 میباشد و کمترین عامل تأثیرگذار نیز، هنجارهای اجتماعی با تاثیر علّی 0239/0 میباشد. اعتماد اجتماعی با تأثیر علّی 665/0، سومین عامل و مشکلات محلّه چهارمین متغیّر اثرگذار بر تمایل به مشارکت میباشند، که با ضریب تاثیر 191/0- بر تمایل به مشارکت در جهت معکوس عمل میکند، یعنی با کاهش مشکلات تمایل به مشارکت افزایش مییابد. میانگین بیقدرتی (09/3 )، متوسط به بالا بوده و پنجمین متغیر اثرگذار بر مشارکت با تأثیر علّی 0551/0، بعد از مشکلات محلّه است. بین احساس بیقدرتی و تمایل به مشارکت رابطه مثبت وجود دارد و افرادی که احساس بیقدرتی بیشتری مینمایند، تمایل به مشارکت نزد آنان بیش از سایرین است. در بین متغیّرهای مستقل نیز بیشترین تأثیر علّی با مقدار 573/0 – میان انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی وجود دارد. بطورکلی سنجش انسجام اجتماعی در روابط با همسایهها و اعتماد با تمام ابعادش (بین شخصی، نهادی و تعمیم یافته) نشان میدهد که در محلّه فیروزسالار، انسجام درونی، سبب کاهش اعتماد تعمیم یافته شده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| محلّه؛ برنامه ریزی محلّه مبنا؛ سرمایه اجتماعی؛ تمایل به مشارکت؛ محلّه فیروزسالار | ||
| مراجع | ||
|
- احمدی، حسن. (1379)، شهرسازی مشارکتی (عنوان سخنرانی )، خبرنامه داخلی جامعه مهندسان شهرساز، شماره 14. - ادواردز، جک ئی، ماری دی، پل روزن فلد و استفانی بوث کیولی.(1379)، تحقیق پیمایشی راهنمای عمل، ترجمه: داوود ایزدی و سید محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. - امینناصری، آراز. (1386)، برنامهریزی محلّهای (مبانی، تعاریف، مفاهیم و روشها)، نشریه جستارهای شهرسازی، شماره نوزدهم و بیستم، تهران. - ایراندوست، کیومرث. (1384)، مروری بر اهمیت بخش غیررسمی در توانمندسازی اجتماعات محلی فقیر، نمایه: مجموعه مقالات تخصصی مدیریت اجتماعی و فرهنگی شهری، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران. - بوردیو، پیر. (1384)، شکل سرمایههای اجتماعی،مجموعه مقالات سرمایه و اجتماعی، اعتماد، دموکراسی، تهران: نشر شیرازه. - پاتنام، رابرت. (1384)، جامعه برخوردار، سرمایه اجتماعی و زندگی عمومی، مجموعه مقالات سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه: افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه. - پاکزاد، جهانشاه. (1386)، سیر اندیشهها در شهرسازی 1: از آرمان تا واقعیت، تهران، وزارت مسکن و شهرسازی، شرکت عمران شهرهای جدید. - توسلی، غلامعباس. (1382)، مشارکت اجتماعی در شرایط جامعه آنومیک، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - حاجیپور، خلیل. (1385)، برنامهریزی محلّه- مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار، نشریه هنرهای زیبا، شماره 26، تهران. - سرمد، زهره و همکاران. (1382)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران، آگه. - سعادت، رحمان. (1385)، تخمین سطح و توزیع سرمایه اجتماعی استانها، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23. - شکوئی، حسین. (1365)، جغرافیایی اجتماعی شهرها، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، تهران. - عارفی، مهیار. (1380)، به سوی رویکرد دارایی- مبنا برای توسعه اجتماع محلّی، ترجمه نوین تولایی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 10، تهران. - عزیزی، محمدمهدی. (1385)، محلّه مسکونی پایدار: مطالعه موردی نارمک، نشریه هنرهای زیبا، شماره 27، تهران. - عسگری، علی. (1383)، مبانی نظری و سنخشناسی نظریههای توسعه اجتماع محلّی، چکیده مقالات همایش توسعه محلّهای چشمانداز توسعه پایدار شهر تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، تهران. - علویتبار، علیرضا. (1382)، بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (تجارب جهانی و ایران) جلد اول، تهران : سازمان شهرداریهای کشور. - علویتبار، علیرضا، ب. (1382)، بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (تجارب جهانی و ایران) جلد دوم، تهران، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور. - فکوهی، ناصر. (1386)، انسانشناسی شهری، چاپ چهارم، تهران، نشر نی. - فوکویاما، فرانسیس. (1384)، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی، مجموعه مقالات سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی سرمایه، تهران، نشر شیرازه. - قبادی، علیرضا. (1381)، ضرورت مشارکت مردم در عرصه فرهنگ، مجموعه مقالات مردم و همگرایی تهران، نشر آن، ص56-33. - گولد، جولیوس و ویلیام ل.کولب. (1376)، فرهنگ علوم اجتماعی، ویراستار: محمد جواد زاهدی مازندرانی، تهران، نشر مازیار. - موسوی، میرطاهر. (1385)، مشارکت اجتماعی یکی از مولفههای سرمایه اجتماعی، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23. - موسوی، یعقوب. (1383)، بررسی سیاستهای شهری و توسعه اجتماعی، نوع محلّهای (شهر تهران ) تجزیهای جامعهشناختی، چکیده مقالات همایش توسعه محلّهای، چشم انداز توسعه پایدار شهر تهران، چاپ اول، شهرداری تهران. - نجاتیحسینی، محمود. (1379)، پارادایم جدید مدیریت شهری، نشریه مدیریت شهری، سال اول، شماره اول، بهار، صفحه 10-5. - ولکاک، مایکل و دیپا نارایان. (1384)، سرمایه اجتماعی و تبعات آن بر نظریه توسعه، پژوهش و سیاست گذاری، مجموعه مقالات سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی، تهران: نشر شیرازه. - Barton, H. (2003), Shaping Neighborhoods, London and New York, Spon Press.
- Choguill, Charles L (2008), Developing sustainable neighbourhoods, www. Elsevier.com/locate/habitatint.
- Coleman, J.S (1994), Foundation of Social Theory, HarvardUniversity Press.
- Department of Community Affairs (2005), planning for Community Inovlvement, Guidebook for Citizens And Local Planners,60 Executive Park South, Ne Atlanta, Georgia 30329-2231 (404) 679-4940, www.dca.state.ga.us.
- Ferlander, S. (2003), The Internet, Social Capital and Local Community, Thesis submitted for the degree of doctor of philosophy.
- Forrest, R & Kearns, A (2001), Social Cohesion, Social Capital and theNeighbourhood, Urban Studies, Vol. 38, No. 12, 2125–2143.
- Grant, J. (2006), Planning the Good Community: New Urbanism in Theory and Practice, London & New York, Routledge.
- Kährik, Anneli (2006), Tackling social exclusion in European neighbourhoods: experiences and Lessons form the NEHOM project, GeoJournal, Department of Geography, TartuUniversity.
- Morrison, Nicola (2003), Neighbourhoods and Social Cohesion: Experiences from Europe, International Planning Studies, Vol. 8, No. 2, 115–138.
- Putnam, R. D. (1992), Getting Things Done in an Anti- Modern Society: Social Capital Network in Russia. Washington Dc.
- Putnam, Robert D. and Kristin A.Goss. (2002) Introudaction in Democracies in Flux, p 3-21. OXFORDUniversity Press.
- Shenjing He and Fulong Wu (2007) Socio-spatial impacts of propertyled redevelopment on China’s urban neighbourhoods, Cities, Vol. 24, No. 3, p. 194–208, 2007. www.elsevier.com/locate/cities.
- Silver, Christopher (1985), Neighborhood Plnning in Historical Perspective, Japa Journal of the American Planning Association, Vol, 51, No.2. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,247 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,558 |
||