| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,939,779 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,571 |
حلال بی بررسی رفتاری کهن با کارکردهای فرهنگی – اجتماعی در کاهش زن آزاری | ||
| دو فصلنامه دانش های بومی ایران | ||
| مقاله 5، دوره 1، شماره 1، مرداد 1393، صفحه 131-149 اصل مقاله (276.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/qjik.2014.459 | ||
| نویسنده | ||
| عزت الله سام آرام | ||
| دانشگاه علامه طباطبائی | ||
| چکیده | ||
| چکیده پدیده "حلال بی"، یکی از انواع حلال کردن یا حلالی طلبیدن است که در هر نوع جدایی، که احتمال دیدار مجدد در آن بسیار کم باشد، مثل هنگام مسافرت‌های دور و خطرناک، یا در هنگام بیماری لاعلاج، یا در هنگام رفتن به اطاق عمل و غیره توسط افراد انجام می‌شود و به نوعی تقاضای بخشش رفتارهای نابهنجار، اعمال و مظالم فرد را توسط اطرافیان به ویژه همسر فرد در پی دارد. حلالی طلبیدن یا حلال کردن در دو سوی خط ارتباطی بین دو نفر رفتاری است بسیار پسندیده که از گذشته‌های دور در جامعه ما اعم از شهر، روستا و عشایر رایج بوده و هنوز هم تا حدودی وجود دارد. آنچه در این مقاله بررسی می‌شود، کارکردهای نوعی خاص از رفتار حلال کردن مرد فوت شده توسط همسر یا همسرانش است که در مراسم خاکسپاری او انجام می‌شود. مشاهدات محقق در منطقه شهرستان بهمئی نشان می‌دهد که شرایط، حالات، اعمال، ارتباطات، پیام‌ها و نمادهای "حلال بی" در مجموع نوعی مکانیسم دفاعی اجتماعی را به وجود آورده است که با کارکردهای پنهان خودش در نظم بخشی و نظارت رفتار بین زن و شوهرها نقش بسیار مهمی را اجرا می‌کند. به طوری که می‌تواند موجب پیشگیری و کاهش " زن آزاری " توسط شوهران در بین خانواده‌های این طوایف شود. خلاصه این رفتار به این صورت است که وقتی مرد خانواده فوت می‌کند بعد از تشییع جنازه، غسل، کفن و دفن، نماز میت و بعد از اینکه جسد مرد متوفی را در قبر گذاشتند و قبل از اینکه روی جسد خاک بریزند، از همسر او تقاضا می‌کنند که کنار قبر بیاید، یا داخل قبر برود و در حضور حاضرین، شوهرش را حلال کند و در حقیقت اجازه بدهد تا روی جسد را خاک بریزند و قبر او را ببندند. مشاهدات انجام شده در منطقه بهمئی استان کهگیلویه و بویر احمد نشان می‌دهد که این مراسم از کارکردهای اجتماعی – فرهنگی بسیاری برخوردار بوده است که در این مقاله بخشی از ان را مورد بررسی قرار داده‌ایم. چکیده پدیده "حلال بی"، یکی از انواع حلال کردن یا حلالی طلبیدن است که در هر نوع جدایی، که احتمال دیدار مجدد در آن بسیار کم باشد، مثل هنگام مسافرت‌های دور و خطرناک، یا در هنگام بیماری لاعلاج، یا در هنگام رفتن به اطاق عمل و غیره توسط افراد انجام می‌شود و به نوعی تقاضای بخشش رفتارهای نابهنجار، اعمال و مظالم فرد را توسط اطرافیان به ویژه همسر فرد در پی دارد. حلالی طلبیدن یا حلال کردن در دو سوی خط ارتباطی بین دو نفر رفتاری است بسیار پسندیده که از گذشته‌های دور در جامعه ما اعم از شهر، روستا و عشایر رایج بوده و هنوز هم تا حدودی وجود دارد. آنچه در این مقاله بررسی می‌شود، کارکردهای نوعی خاص از رفتار حلال کردن مرد فوت شده توسط همسر یا همسرانش است که در مراسم خاکسپاری او انجام می‌شود. مشاهدات محقق در منطقه شهرستان بهمئی نشان می‌دهد که شرایط، حالات، اعمال، ارتباطات، پیام‌ها و نمادهای "حلال بی" در مجموع نوعی مکانیسم دفاعی اجتماعی را به وجود آورده است که با کارکردهای پنهان خودش در نظم بخشی و نظارت رفتار بین زن و شوهرها نقش بسیار مهمی را اجرا می‌کند. به طوری که می‌تواند موجب پیشگیری و کاهش " زن آزاری " توسط شوهران در بین خانواده‌های این طوایف شود. خلاصه این رفتار به این صورت است که وقتی مرد خانواده فوت می‌کند بعد از تشییع جنازه، غسل، کفن و دفن، نماز میت و بعد از اینکه جسد مرد متوفی را در قبر گذاشتند و قبل از اینکه روی جسد خاک بریزند، از همسر او تقاضا می‌کنند که کنار قبر بیاید، یا داخل قبر برود و در حضور حاضرین، شوهرش را حلال کند و در حقیقت اجازه بدهد تا روی جسد را خاک بریزند و قبر او را ببندند. مشاهدات انجام شده در منطقه بهمئی استان کهگیلویه و بویر احمد نشان می‌دهد که این مراسم از کارکردهای اجتماعی – فرهنگی بسیاری برخوردار بوده است که در این مقاله بخشی از ان را مورد بررسی قرار داده‌ایم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: حلال بی؛ عشایر؛ زن آزاری؛ مکانیسم دفاعی اجتماعی؛ خاکسپاری | ||
| مراجع | ||
|
منابع - ببی، ارل. ( 1379 )، جامعه شناسی انتقادی، ترجمه: دکتر محمدحسین پناهی، تهران. - خسروی، زهره. ( 1374 )، روان درمانی داغدیدگی، انتشارات نقش هستی، تهران. - دیویدسون، ترمی . ( 1377 )، کتک زدن زن پدیده ای تکراری در تاریخ، زنان کتک خورده، ترجمه : مهدی قره چی داغی، تهران، انتشارات علمی تهران. - روشه، گی. ( 1376 )، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، مؤسسه انتشاراتی طبیبیان، تهران. - شریفیان، اکبر. ( 1385 )، خشونت علیه زنان، رساله دکتری جامعه شناسی، استاد راهنما : دکتر عزت الله سام آرام، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران. - صدر، حسن. ( 1342 )، حقوق زن در اسلام و اروپا، انتشارات سازمان کتاب های جیبی، تهران. - صدیق سروستانی. ( 1383 )، آسیب شناسی اجتماعی، دانشگاه تهران. - کلمن، جیمز. ( 1377 )، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه: منوچهر صبوری، انتشارات نی، تهران. - کوهن، الوین. ( 1363 )، استانفورد، تئوری های انقلاب، ترجمه: علیرضا طیب، انتشارات قومس، تهران. حلال بی. بررسی رفتاری کهن با ... 147 مصاحبه ها و مشاهدات - مشاهدات مستقیم محقق از مراسم خاکسپاری در منطقه آغاجاری و میانکوه در . سال های 1355،1370،1383،1384 . - مصاحبه با آقای کمال خوبانی، کارشناس اهل لیکک، ساکن بهبهان، 1384 - مصاحبه با چند تن از بزرگان بهمئی در لیکک از جمله : آقای حاج محمد جان دلشاب و آقای محمد سپهری ساداتی که توسط آقای کمال خوبانی انجام . شده است، خرداد 1385 . - مصاحبه با خانم معصومه آغاجری، بهمن 1384 - Anheier , H.K.Gerhard, j & Rono, F. P. (1995). Forms Capital & Social Structure incultural Field : examining baurdieus, N4. - Bowlby, J. (1973). Attachment and Loss: vol. I.Attachment, New York, Basic Press. - Parkes C M , and Weiss, R. (1983). Recovery from Bereavement, New York: Basic Books. - Raphael. B. (1980). A Psychiatric modle for Bereavement Counseling, West Port, Lt, Green wood press, 1980. 148 دو فصلنامه دانش های بومی ایران، شماره 1 بهار و تابستان 1393 منابع - ببی، ارل. ( 1379 )، جامعه شناسی انتقادی، ترجمه: دکتر محمدحسین پناهی، تهران. - خسروی، زهره. ( 1374 )، روان درمانی داغدیدگی، انتشارات نقش هستی، تهران. - دیویدسون، ترمی . ( 1377 )، کتک زدن زن پدیده ای تکراری در تاریخ، زنان کتک خورده، ترجمه : مهدی قره چی داغی، تهران، انتشارات علمی تهران. - روشه، گی. ( 1376 )، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، مؤسسه انتشاراتی طبیبیان، تهران. - شریفیان، اکبر. ( 1385 )، خشونت علیه زنان، رساله دکتری جامعه شناسی، استاد راهنما : دکتر عزت الله سام آرام، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران. - صدر، حسن. ( 1342 )، حقوق زن در اسلام و اروپا، انتشارات سازمان کتاب های جیبی، تهران. - صدیق سروستانی. ( 1383 )، آسیب شناسی اجتماعی، دانشگاه تهران. - کلمن، جیمز. ( 1377 )، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه: منوچهر صبوری، انتشارات نی، تهران. - کوهن، الوین. ( 1363 )، استانفورد، تئوری های انقلاب، ترجمه: علیرضا طیب، انتشارات قومس، تهران. حلال بی. بررسی رفتاری کهن با ... 147 مصاحبه ها و مشاهدات - مشاهدات مستقیم محقق از مراسم خاکسپاری در منطقه آغاجاری و میانکوه در . سال های 1355،1370،1383،1384 . - مصاحبه با آقای کمال خوبانی، کارشناس اهل لیکک، ساکن بهبهان، 1384 - مصاحبه با چند تن از بزرگان بهمئی در لیکک از جمله : آقای حاج محمد جان دلشاب و آقای محمد سپهری ساداتی که توسط آقای کمال خوبانی انجام . شده است، خرداد 1385 . - مصاحبه با خانم معصومه آغاجری، بهمن 1384 - Anheier , H.K.Gerhard, j & Rono, F. P. (1995). Forms Capital & Social Structure incultural Field : examining baurdieus, N4. - Bowlby, J. (1973). Attachment and Loss: vol. I.Attachment, New York, Basic Press. - Parkes C M , and Weiss, R. (1983). Recovery from Bereavement, New York: Basic Books. - Raphael. B. (1980). A Psychiatric modle for Bereavement Counseling, West Port, Lt, Green wood press, 1980. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,869 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 776 |
||