| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,213 |
| تعداد مقالات | 18,001 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,403,626 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,944,126 |
تحلیل جامعهشناسی حوزه عمومی در ایران پس از انقلاب (1357-1394) -محمدتقی سبزهای | ||
| فصلنامه علوم اجتماعی | ||
| مقاله 2، دوره 22، شماره 71، اسفند 1394، صفحه 48-89 اصل مقاله (408.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| چکیده | ||
| هدف اصلی مقاله حاضر معرفی و تحلیل جامعهشناختی ابعاد، مؤلفهها، کارکردها و آسیبهای حوزه عمومی ایرانی است. چارچوب نظری مقاله بر نظریههای ارسطو، جان راولز، چارلز تیلور، هانا آرنت، اُلریش رُدل، کُنتن فرانکن برگ، هلموت دُبیل، یورگن هابرماس، آندره آرهتو و جان کوهن استوار است. روششناسی این مقاله مطالعه کتابخانهای، خوانش تاریخی و استناد به شواهد، دادهها و آمارهای تجربی معتبر و مطالعات تاریخی معاصر است.نتایج این مطالعه نشان میدهد حوزه عمومی در ایران وجود دارد و از مکانهای عمومی، «فضای اجتماعی واقعی» (رسانههای جمعی داخلی و خارجی و مطبوعات) و «فضای مجازی» (اینترنت و شبکههای اجتماعی جدید)، فضای گفتمانی، فضایی برای فعالیت نهادهای غیردولتی و فضای کنشگری اجتماعی (جنبشهای اجتماعی و تظاهرات خیابانی) تشکیل شده است. مهمترین کارکردهای حوزه عمومی ایرانی شکلگیری و تنویر افکار عمومی، کنشگری محدود در قالب جنبشهای اجتماعی و تظاهرات خیابانی و فعالیت محدود برخی از سازمانهای مردم نهاد است. حوزه عمومی از محدودیتهایی رنج میبرد: از سوی دولت نظارت میشود، بر روی همه اقشار و گروههای گوناگون اجتماعی، بهویژه زنان، و برای طرح همه موضوعات باز نیست، تا اندازه انحصاری و ایدئولوژیک است، خواستها و نیازهای چندفرهنگی جامعه ایران را نمایندگی نمیکند و انعکاس دهنده صدای مردم به دولت و مجلس نیست. با وجود این، حوزه عمومی ایرانی روز به روز رشد میکند و از کنترل دولت خارج و متکثرتر میشود و نقش و اهمیتش در سیاست افزایش مییابد | ||
| کلیدواژهها | ||
| : حوزه عمومی؛ دولت؛ افکار عمومی؛ رسانههای جمعی؛ مکانهای عمومی؛ فضای مجازی | ||
| مراجع | ||
|
الف) منابع فارسی - ابراهمیان، یرواند. (1376)، مقالاتی در جامعهشناسی سیاسی ایران، مترجم: سهیلا ترابی فارسانی، تهران: شیرازه. - امیرابراهیمی، مسرت. (1393)، «در مهمانی مجازی»،اندیشه پویا، سال سوم، شماره بیستم، مهرماه 93. - احمدی خراسانی، نوشین. (1391)، بهار جنبش زنان، روایتی از اشکها و لبخندها، تهران: - انصاری، منصور. (1379)، هانا آرنت و نقد فلسفه سیاسی، تهران: نشر مرکز. - امانی، سید مهدی. (1380)، جمعیتشناسی عمومی ایران، تهران: سمت. - افخمی، حسین. (1383)، «احزاب سیاسی، مطبوعات حزبی و روزنامههای مستقل»، در: مسائل اجتماعی ایران، انجمن جامعهشناسی ایران، تهران: انتشارات آگاه. - امیراحمدی، هوشنگ و پروین، منوچهر. (1381)، ایران پس از انقلاب، ترجمه: علی مرشدیزاد، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران. - امیراحمدی، هوشنگ. (1381)، جامعه سیاسی، جامعه مدنی و توسعه ملی، تهران: نقش و نگار. - براون، ادوارد. (1380)، انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه: مهری قزوینی، ویراستار سیروس سعدوندیان، تهران: انتشارات کویر. - بشیریه، حسین. (1376)، «جامعه مدنی، قدرت، ایدئولوژی: موانع تحقق جامعه مدنی در ایران»، در: تحقق جامعه مدنی در انقلاب اسلامی ایران (مجموعه مقالات)، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی. - پدرام، مسعود. (1380)، «دموکراسی اصیل؛ گفتوگو در عرصه عمومی»، آفتاب، شماره 10. - پدارم، مسعود. (1381)، «درآمدی نظری بر مبانی جنبش دوم خرداد»، آفتاب، شماره 14. - پیمان، حبیبالله. (1380)، «جامعه مدنی و اندیشه دینی»، آفتاب، شماره 13. - بخارایی، احمد. (1381)، دموکراسی و دشمنانش در ایران؛ جامعهشناسی فرهنگ سیاسی (1376-1380)، تهران: گامنو. - جلائیپور، حمیدرضا. (1381)، جامعهشناسی جنبشهای اجتماعی با تاکید بر جنبش اصلاحی دوم خرداد، تهران: طرح نو. - جعفریان، رسول. (1381)، جریانها و جنبشهای مذهبی و سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب اسلامی) سالهای 57-1320، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. - پیوزی، مایکل. (1379)، یورگن هابرماس، ترجمه: احمد تدین، تهران: انتشارات هرمس. - تاجیک، محمدرضا. (1392)، «دولت این مؤسسات را تحمل کند، به نفع خودش است»، مصاحبه مطبوعاتی، مهرنامه، شماره 37، شهریور 92. - سعیدی، محمدرضا. (1382)، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی، تهران: سمت. - جلیلیان، طالب. (1393)، قدرت و فراز و فرود جنبش دانشجویی در ایران در مقطع (1332-1376)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی، گروه علوم سیاسی، 1393. - جهانبگلو، رامین. (1379)، «تأثیر مهاجرت بر مدرنشدن ایران؛ گفتوکو با ویدا نا صحی- بهنام»، در: ایران و مدرنیته؛ مجموعه گفتوگوهای رامین جهانبگلو با پژوهشگران ایرانی و خارجی در زمینه رویارویی ایران با دستاوردهای جهان مدرن، تهران: نشر گفتار. - خانیگی، هادی. (1392)، «این مؤسسات را شبه دانشگاه میدانم»، مصاحبه مطبوعاتی، مهرنامه، شماره 37، شهریور 92. - ربیعی، علی. علیخانی، زهره. غلامی، فرزاد. (1391)، «تحلیل وبلاگهای سیاسی-اجتماعی با رویکرد حوزه عمومی هابرماس»، مجله جهانی رسانه، دوره 7، شماره پیاپی 14. - رحیمی، بابک. (1393)، «مکانی برای خودنمایی»، اندیشه پویا، سال سوم، شماره بیستم، مهرماه 93. - سربی، محبوبه (1393) فردگرایی شبکهای، اندیشه پویا، سال سوم، شماره بیستم، مهرماه 93. - شِرَت، ایوُن. (1390)، فلسفه علوم اجتماعی قارهای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیستویکم، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی. - شکری، غلامعلی. اسماعیلزاده، خالد. و رفیعی، محسن. (1386)، «ارزیابی جنبش سبز در ایران»، زریبار، شماره 66-65. - شهری، جعفر. (1381)، طهران قدیم، پنج جلد، تهران: انتشارات معین. - صدیقی، بهرنگ. (1393)، «کافه فیسبوک و ارتباط اجتماعی»، اندیشه پویا، سال سوم، شماره بیستم، 67. - پیوندی، سعید. (1391)، «دو دهه جنبش زنان در ترازوی نقد»، در: www. radiofarda.com. - پیوندی، سعید. (1392)، «نهادی برای پژوهشهای آزاد نه حقایق تمامشده»، مهرنامه، شماره 37 - عبدالهیان، حمید. (1385)، «نقش جریانهای هویتساز روشنفکری درتوسعه حوزه عمومی ایرانی؛ تیپولوژی روشنفکران»، فصلنامه مطالعات ملی، 28، سال هفتم، شماره 4. - غفاری، متین. (1393)، «کلژدوفرانسهای ایرانی»، مهرنامه، سال پنجم، شماره 37. - غفاری، مسعود. و قاسمی، علیاصغر. (1386)، «خاستگاه جنبش جوانان در ایران»، پژوهش علوم سیاسی، شماره 4، بهار و تابستان 86، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی. - فراستخواه، مقصود. (1393)، «قضیه شکل چهارم»، مهرنامه، سال پنجم، شماره 37. - کاظمی، عباس. (1393)، «هدف: تقویت فرهنگی طبقه متوسط»، مهرنامه، سال پنجم، شماره 37. - کمالی، مسعود. (1381)، دو انقلاب ایران مدرنتیه، جامعه مدنی، مبارزه طبقاتی، تهران: نشر دیگر. - کیویستو، پیتر. (1386)، اندیشههای بنیادی در جامعهشناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی. - محمدی، مجید. (1392)، «سه جنبش ساختگی و چهار جنبش اصیل اجتماعی در ایران»، در: www.radiofarda.com/articleprintview/25146260.htm. - لرستانی، فریبرز. (1382)، «جنبش اجتماعی زنان ایران»، فصلنامه پژوهش زنان، دوره 1، شماره 6. - هابرماس، یورگن. (1386)، دگرگونی ساختاری حوزه عمومی: کاوشی در باب جامعه بورژوایی، ترجمه: جمال محمدی، تهران: نشر افکار. - نوذری، حسینعلی (1386): بازخوانی هابرماس، تهران: نشر چشمه. ب) سایتها www.wikipedia.com. www.iranfarda.org. www.internetworldstats.com/middle.htm#ir ج) بولتنها - انجمن تنظیم خانواده جمهوری اسلامی ایران 1376، بانک اطلاعات سازمانهای غیردولتی و تشکلهای مردمی در ایران، تهران، انتشارات از طرف موًلف. - بولتن ویژه نخستین همایش مراکز فرهنگی و هنری کشور 1381، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - آدرس و مشخصات نهادهای مدنی زنان در جمهوری اسلامی ایران، بیتا، تهران، دفتر امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، انتشارات داخلی و محدود. د) منابع لاتین - Cohen, Jean L. ; Arato, Andrew. (1992). civil society and political theory, Cambridge/Mass, London. - Dubiel, Helmut. (1994). Ungewissheit und Politik, Frankfurt/Main, Suhrkamp Verlag. - Freese, Ingo. (1995). "Gesellschaft versus Politik; Anmerkungen zu Hannah Arendts Philosophie der Politik", in: zivile Gesellschaft und zivilisatorischer Prozess oder Dialektik (Enzyklopädische Zeitschrift für Philosophie und Wissenschaften), Bd. 3, Hamburg/Meiner: Goldschmidt, Werner/Mies, Thomas (Hg.). - Habermas, Jürgen. (1992). Faktizität und Geltung; Beiträge zur Diskurstheorie des Rechts und des demokratischen Rechtsstaats, Frankfurt/Main, Suhrkamp Verlag. - Halten, U. (1985). Bürgerliche Gesellschaft; sozialtheoritische and sozialhistoriche Aspekte, Darmstadt, wissenschaftliche Gesellschaft. - Horster, Detlef. (1995). Habermas zur Einführung, Hamburg: Junius Verlag. - Nothelle-Wildfeuer, Ursula. (1999). Soziale Gerchtigkeit und Zivilgesellschaft, Rauscher und Lothar Roos (Hg.) Abhandlung zur Sozialpolitik Bd. 42, Paderborn/München: Ferdinand Schöningh Verlag. - Rawls, John. (1997). "Erwiderung auf Habermas", Hinsch Wilfried (Übers.), in: philosophische Gesellschaft, zur Idee des politischen Liberalismus, Frankfurt/Main: Homburg Bad/Hinsch Wilfried (Hg.). - Reichert, Ramon. (2001). "eine Erkenntniskritik des sozialen Raumes in den Theorien der radikalen Demokratie", in: Zivilgesellschaft; ein Begriff macht Karriere, Mittelung des Instituts für Wissenschaft und Kunst 56, Nr.1, Ös. 75,- Wien. - Walzer, Michael. (1995). "was heißt zivile Gesellschaft?" in: Bürgergesellschaft, Recht und Demokratie, von den Brink Bert (Hrg.), Frankfurt/Main: Suhrkamp Verlag. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,525 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,169 |
||