| تعداد نشریات | 60 |
| تعداد شماره‌ها | 2,180 |
| تعداد مقالات | 17,660 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,938,900 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,359,417 |
تحلیل آیات مربوط به جامعیّت قرآن مجید | ||
| سراج منیر | ||
| مقاله 1، دوره 6، شماره 21، دی 1394، صفحه 7-30 اصل مقاله (539.63 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ajsm.2016.5036 | ||
| نویسندگان | ||
| قاسم فائز1؛ ابوالفضل نوروزی1؛ عماد صادقی* 2 | ||
| 1دانشگاه تهران | ||
| 2دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| چکیده برخی آیات قرآن بر جامعیّت معارف قرآن دلالت دارند، امّا برخی این آیات را بدین معنا می‌دانند که همه چیز در قرآن وجود دارد. اطلاق ظاهری این آیات از سویی، و درک نکردن این حقیقت برای عموم مردم از سویی دیگر سبب شده است تا برخی به توجیه منظور الهی در این آیات بپردازند. همین امر سبب شده است تا در نحوة اظهار نظر دانشمندان اسلامی دربارة قلمروی موضوعات قرآنی تعارضات مختلفی ایجاد شود. بعضی از این متفکّران اطلاق آیات جامعیّت را به تمام علوم گسترش داده‌اند و برخی نیز این اطلاق را به جنبة شرعی و امور دینی محدود نموده‌اند. ظاهر این آیات، نه‌تنها همة علوم را بیان نکرده است، بلکه بسیاری از مطالب مورد نیاز مردم در امور شرعی، مثل جزئیّات احکام و غیره را نیز بیان ننموده است. اصطلاح جامعیّت قرآن در آثار متقدّمان مسلمان موجود نیست، ولی موضوع «قلمروی موضوعی قرآن، همواره مورد توجّه اندیشمندان اسلامی بوده است. آیة 89 سورة نحل، آیة 111 سورة یوسف، آیة 38 سورة انعام و آیات مشابه بر جامعیّت قرآن در اموری دلالت دارند که به کمال و سعادت آدمی منجر می‌شوند. آموزش علوم و دانش‌های گوناگون، جزو رسالت قرآن نیست. مراد از اطلاق «کُلُّ شَیْءٍ» در برخی آیات مذکور، با توجّه به قرینة مقامیّه و سیاق آیات، اصول کلّی امور دینی است. از این رو، قرآن در حُکم قانون اساسی دین است که اصول کلّی دین را بیان کرده است و بیان مواد و تبصره‌ها را به عهدة پیامبر(ص) گذاشته شده است. - | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ آیات؛ جامعیّت قرآن؛ سعادت آدمی؛ قانون اساسی دین | ||
| اصل مقاله | ||
|
- | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. آلوسی، سیّدمحمود. (1415ق.). روح‌المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیّة. ابن‌فارس، احمد. (1422ق.). معجم مقاییس اللّغة. الطبعة الأولی. بیروت: دار احیاء التّراث العربی. ابن‌منظور، ابوالفضل محمّدبن مکرّم. (1414ق.). لسان‌العرب،. چ 3. بیروت: دار صادر. ازهری، ابومنصور. (بی‌تا). تهذیباللّغة. تحقیق عبدالسّلام هارون. مصر: الدّار المصریّة لتّألیف و التّرجمة. ابن‌عطیّه اندلسی، عبدالحق. (1395ق.). المحرز الوجیز فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دارالکتب العلمیّة. ایازی، محمّدعلی. (1378). جامعیّت قرآن. چ 1. رشت: کتاب مبین. بحرانی، سیّدهاشم. (1416ق.). البرهان فی تفسیر القرآن. چ 1. تهران: بنیاد بعثت. جعفری، یعقوب. (بی‌تا). تفسیر کوثر. بی‌جا: بی‌نا. جوادی آملی، عبدالله. (1391). تفسیر تسنیم. قم: نشر اسراء. جوهری، اسماعیل‌بن حمّاد. (1399ق.). الصحّاح تاج اللّغة و صحاح العربیة. چ 2. بیروت: دارالعلم للملایین. حسینی همدانی، سیّد محمّدحسین. (1404ق.). انوار درخشان. تهران: نشر لطفی. راغب اصفهانی، حسین‌بن محمّد. (1412ق.). المفردات فی غریب القرآن. چ 1. بیروت ـ دمشق: دارالعلم و الدّار الشّامیّة. زرکشی، محمّدبن‌عبدالله. (1410ق.). البرهان فی علوم القرآن. چاپ اوّل. بیروت: دارالمعرفة. زمخشری، محمودبن عمر. (1407ق.). الکشّاف عن حقائق غوامض التّنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التّأویل. چ 3. بیروت: دار الکتاب العربی. سیوطی، جلال‌الدّین. (1421ق.). الإتقان فی علوم القرآن. چاپ دوم. بیروت: دار الکتاب العربیّة. شریف‌الرّضی، محمّدبن حسن. (1379). نهج‌البلاغه. ترجمة محمّد دشتی. چ 1. قم: مشهور. طباطبائی، سیّد محمّدحسین. (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمة سیّد محمّدباقر موسوی همدانی. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرّسین حوزة علمیّة قم. طبرسی، فضل‌بن حسن. (1377). جوامع‌الجامع. چ 2. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. ــــــــــــــــــــــ . (1360). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. چ 1. تهران: انتشارات فراهانی. طبری، ابوجعفر. (1412ق.). جامع‌البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفة. طریحی، فخرالدّین بن محمّد. (1375). مجمع البحرین. تحقیق و تصحیح احمد حسینی اشکوری. چاپ سوم. تهران: انتشارات مرتضوی. طوسی، محمّدبن حسن. (بی‌تا). التّبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التّراث العربی. ــــــــــــــــــــــ . (1407ق.). تهذیب‌الأحکام. تحقیق حسن موسوی خرسان. چ 4. تهران: دارالکتب الإسلامیّه. طیّب، سیّد عبدالحسین. (1378). أطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسلام. فخر رازی، محمّد. (1420ق.). مفاتیح‌الغیب. چ 3. بیروت: دار احیاء التّراث العربی. فراهیدی، خلیل‌بن احمد. (1410ق.). کتاب‌العین. چ 2. قم: انتشارات هجرت. فیض کاشانی، ملاّ محسن. (1415ق.). تفسیر الصّافی. چ 2. تهران: انتشارات الصّدر. فیّومی، احمدبن یعقوب. (1415 ق.). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. چاپ دوم. قم: مؤسّسة دارالهجرة. قرشی، سیّد علی‌اکبر. (1377). تفسیر احسن‌الحدیث. چ 3. تهران: بنیاد بعثت. قرطبی، محمّدبن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن. چ 1. تهران: انتشارات ناصرخسرو. کریمی، مصطفی. (1390). جامعیّت قرآن. چ 1. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی. کلینی، ابوجعفر محمّد. (1407ق.). الکافی. چ 4. تهران: دار الکتب الإسلامیّه. مجلسی، محمّدباقر. (1403ق.). بحارالأنوار؛الجامعة لِدُرَرِ أَخبارِ الأئمّة الأطهار(ع). چ 2. بیروت: مؤسّسة الوفاء. مصباح یزدی، محمّدتقی. (1380). قرآن‌شناسی. چ 2. قم: انتشارات مؤسّسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). مصطفوی، حسن. (1360). التّحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. معرفت، محمّدهادی. (1415ق.). التّمهید فی علوم القرآن. چاپ دوم. قم: مؤسّسة النّشر الإسلامی. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه. چ 1. تهران: دارالکتب الإسلامیّه. مغنیّه، محمّدجواد. (1424ق.). تفسیر الکاشف. چ 1. تهران: دار الکتب الإسلامیّة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,776 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,544 |
||