| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,201 |
| تعداد مقالات | 17,941 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,027,322 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 28,800,232 |
مفهومشناسی «ظلماتٍ ثلاثٍ» از منظر قرآن، روایات و یافتههای نوین علمی (با تکیه بر آیة شریفة 6 سورة زمر) | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 1، دوره 7، شماره 24، خرداد 1395، صفحه 7-29 اصل مقاله (633.57 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2016.5721 | ||
| نویسندگان | ||
| منصور پهلوان1؛ معصومه شیردل* 2 | ||
| 1استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزّهرا(س)، تهران | ||
| چکیده | ||
| عبارتِ Pفِی ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍO (الزّمر/6)، ازجمله ظریفترین اشارات علمی قرآن دربارة اسرار آفرینش انسان است. در روایات معصومین(ع) مصداق آن را، «ظلمت بطن، رَحِم و مشیمه»، یا «ظلمت گوشت، پوست و خون» و یا «غلافهای در هم تنیده» دانستهاند. در مجموع، سه دیدگاه در باب مفهوم این «تاریکیهای سهگانه» وجود دارد: «پردههای درونرَحِمی»، «لایههای پوششی جنین» و «فضاهای میان پردهها و لایهها». با توجّه به معنای واژة «ظلمت» که به مکان و فضای بدون نور اطلاق میشود، میتوان گفت که در اینجا «فضاهای بین لایهها و پردهها» مدّ نظر است و شامل فضای بین شکم و رحم، بین کوریون (گوشت رَحِم) و آمنیون (مشیمه) و بین آمنیون و جنین میشود. مفاهیم مورد نظر در روایات معصومین(ع) نیز ناظر به محتویات همین فضاهاست. همچنین، در آیة فوق، بر اهمیّت این فضاهای پوششی در محافظت از جنین تأکید شده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| مفهوم؛ ظلمات ثلاث؛ بطن؛ رَحِم؛ مشیمه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. (1415ق). ترجمة محمّدمهدی فولادوند. تهران: مطالعات تاریخ و معارف اسلامی. شریف الرّضی، محمّدبن حسین. (1382). نهج البلاغه. ترجمة محمّد دشتی. چ 2. قم: ارم. ابنبابویه، محمّدبن علی. (1403ق.). معانی الأخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابستة به جامعة مدرّسین حوزة علمیة قم. ابنجوزی، ابوالفرج عبدالرّحمنبن علی. (1422ق.). زادالمسیرفی علم التّفسیر. تحقیق عبدالرزّاق المهدی. بیروت: دارالکتاب العربی. ابنطاووس، علیّبن موسی. (1409ق.). إقبال الأعمال. تهران: دار الکتب الإسلامیه. ابنعاشور، محمّدبن طاهر.(بیتا). التحریر و التّنویر. بیجا: بینا. ابنعطیه اندلسی، عبدالحق. (1422ق.). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز. تحقیق عبدالسّلام عبدالشّافی محمّد. بیروت: دارالکتب العلمیّة. ابنفارس، احمد. (1404ق.). معجم مقاییساللّغه. تحقیق عبدالسّلام محمّد هارون. قم: مکتب الأعلام الاسلامی. ابنکثیر دمشقی، اسماعیل. (1419ق.). تفسیرالقرآن العظیم. تحقیق محمّدحسین شمسالدّین. بیروت: دارالکتب العلمیّة، منشورات محمّدعلی بیضون. ابنمنظور، محمّدبن مکرّم. (1414ق.). لسان العرب. بیروت: دارصادر. الهی، بهرام. (1375). آناتومی تنه. چ 10. تهران: جیحون. بحرانی، سیّد هاشم. (1416ق.). البرهان فی تفسیر القرآن. تهران: بنیاد بعثت. بنسون، الف. (1357). مامایی و بیماریهای زنان. ترجمة یعقوب احدوت. چ 2. تهران: امیرکبیر. بوکای، موریس. (1382). تورات، انجیل، قرآن و علم. ترجمة ذبیحالله دبیر. چ 6. تهران: فرهنگ اسلامی. بیآزار شیرازی، عبدالکریم. (1387). جنینشناسی در قرآن و مسلمان شدن چند پروفسور جنینشناس. تهران: دانشگاه مذاهب اسلامی. بیرچ، ویلیام جی. (1370). آبستنی و زایمان (پزشک در مورد حاملگی با شما صحبت میکند). ترجمة رضا نبیّی. تبریز: سعدی. پهلوان، منصور و سعید شفیعی. (1388). «ارزیابی و نقد نظریّة اعجاز عددی قرآن کریم». دوفصلنامة پژوهشهای قرآن و حدیث. ش 1. صص 57ـ 76. تیلور، استوارت. (1364). مامایی و پزشکی جنین. ترجمة محسن اخوان آذری و دیگران. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. حاجاحمد، یوسف. (1424ق.). موسوعة الإعجاز العلمی فی القرآن و السّنة. چ 2. دمشق: مکتبة ابنحجر. حفنی، عبدالمنعم. (2004م.). موسوعة القرآن العظیم. قاهره: مکتبة مدبولی. خطیب، عبدالکریم. (بیتا). التّفسیر القرآنی للقرآن. بیجا: بینا. خویی، ابوالقاسم. (1429ق.). البیان فی تفسیر القرآن. تحقیق جعفر حسینی. چ 6. تهران: دارالثّقلین. دنفورث، دیوید. (1382). مامایی و بیماریهای زنان (دنفورث1999). ویراست هشتم. ترجمة علی یزدینژاد و دیگران. چ 3. تهران: میرماه. دورلند، ویلیام. (1380). فرهنگ پزشکی دورلند. ویرایش دوم.ترجمة محمّد هوشمند ویژه. چ 3. تهران: توتیا. راغب اصفهانی، حسینبن محمّد. (1412ق.). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق صفوان عدنان داودی. دمشق ـ بیروت: دارالعلم ـ الدارالشّامیّة. رجحان، محمّدصادق. (1366). بافتشناسی انسانی پایه.تجدیدنظر ششم. بیجا: شرکت سهامی چهر. رضایی اصفهانی، محمّدعلی. (1381). پژوهشی در اعجاز علمی قرآن. چ 3. رشت: کتاب مبین. زحیلی، وهبةبن مصطفی. (1418ق.). التّفسیر المنیر فیالعقیدةو الشّریعة و المنهج. چ 2. بیروت ـ دمشق: دار الفکر المعاصر. ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1422ق.). تفسیر الوسیط(زحیلی). دمشق: دار الفکر. سمرقندی، نصربن محمّد. (بیتا). بحرالعلوم. بیجا: بینا. شاذلی، سیّد قطب بن ابراهیم. (1412ق.). فی ظلال القرآن. چ 17. بیروت ـ قاهره: دارالشّروق. شرتونی، رشید. (1424ق.). مبادئ العربیّة. المجلّد الرّابع: قسم الصّرف. تنقیح و اعداد حمید محمّدی. قم: دار الذّکر. شریف، عدنان. (2001م.). من علم الطب القرآنی. چ 5. بیروت: دارالعلم للملایین. صادقی تهرانی، محمّد. (1365). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. چ 2. قم: فرهنگ اسلامی. طباطبائی، سیّد محمّدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. چ 5. قم: جامعة مدرّسین حوزة علمیّة قم. طبرسی، فضلبن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ 3. تهران: ناصرخسرو. طبری، محمّدبن جریر. (1412ق.). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفة. طریحی، فخرالدّین. (1375). مجمع البحرین. تحقیق احمد حسینی. چ 3. تهران: کتابفروشی مرتضوی. طنطاوی، محمّد. (بیتا). التّفسیر الوسیط للقرآن الکریم. بیجا: بینا. طوسی، محمّدبن حسن. (بیتا). التّبیان فی تفسیرالقرآن. تحقیق احمد قصیر عاملی. بیروت: دار احیاء التّراث العربی. طوسی، محمّدبن الحسن. (1411ق.). مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد. بیروت: مؤسّسة فقه الشّیعة. عروسی الحویزی، عبدعلیّبن جمعه. (1415ق.). تفسیر نورالثّقلین. تحقیق هاشم رسولی محلاّتی. چ 4. قم: اسماعیلیان. عیّاشی، محمّدبن مسعود. (1380ق.). کتاب التّفسیر. تهران: چاپخانة علمیّه. فائق العبیدی، خالد. (1426ق.). الوراثة و الإستنساخ. بیروت: دارالکتب العلمیّة. فیّومی، سعید صلاح. (1426ق.). الإعجاز الطبی فی القرآن الکریم. القاهره: مکتبة القدسی. قرشی، علیاکبر. (1371). قاموس قرآن. چ 6. تهران: دار الکتب الإسلامیّه. قمی، علیبن ابراهیم. (1367). تفسیر منسوب به علیّبن ابراهیم قمی. قم: دار الکتاب. قمی مشهدی، محمّد. (1368). تفسیر کنز الدّقائق و بحر الغرائب. تحقیق حسین درگاهی. تهران: وزارت ارشاد اسلامی. کاپلان، پاول اس. (1381). روانشناسی رشد (سفر پرماجرای کودک). ترجمة مهرداد فیروزبخت. تهران: خدمات فرهنگی رسا. گلشنی، مهدی. (1384). قرآن و علوم طبیعت. چ 3. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. مجلسی، محمّدباقر. (1403ق.). بحار الأنوار. چ 2. بیروت: دار إحیاء التّراث العربی. محمّدزاده، فرزانه. (1386). «اعجاز علمی قرآن در بارة رشد جنین». فصلنامة بیّنات. ش 55. صص 66ـ 74. مراغی، احمدبن مصطفی. (بیتا). تفسیر المراغی. بیروت: دار احیاء التّراث العربی. مسلم، مصطفی. (1426ق.). مباحث فی إعجاز القرآن. چ 3. دمشق: دارالقلم. مصطفوی، حسن. (1430ق.). التّحقیق فی کلمات القرآن الکریم. چ 3. بیروت: دار الکتب العلمیّة. نوریزاد، صمد. (1425ق.). آن سوی آیهها نگرشی بر اعجازهای پزشکی قرآن. قم: آیت عشق. هاشمیخویی، حبیبالله. (1400ق.). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة. چ 4. تهران: مکتبة الإسلامیّة. هیتو، محمّدحسن. (1421ق.). المعجزة القرآنیةالإعجاز العلمی و الغیبی. چ 4. بیروت: مؤسّسة الرسالة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,789 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,575 |
||