| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,226 |
| تعداد مقالات | 18,190 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,988,542 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,030,803 |
الگوی پرسشمحور در تفسیر و تحلیل شعر | ||
| متن پژوهی ادبی | ||
| مقاله 3، دوره 21، شماره 71، خرداد 1396، صفحه 49-77 اصل مقاله (463.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/ltr.2017.7411 | ||
| نویسندگان | ||
| بتول واعظ* 1؛ محمدرضا حاجی بابائی2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ظرفیت معنایی گوناگون یک شعر در نتیجة نظام زبان، توانشها و نقشهای مختلف آن شکل میگیرد و هر دریافتی از متن باید در چهارچوب نظام معنایی آن متن صورت گیرد. به همان میزان که خواننده در کشف معناهای شعر نقشی فعال دارد، به همان میزان نیز شعر، خوانش خواننده را محدود میکند. خوانش شعر بر مبنای هر نظریة ادبی، تمام ابعاد آن را تفسیر نمیکند. ازاین رو، روشی کاربردیتر لازم است تا بتواند با توجه به قراین درونمتنی و برونمتنی (بافت زبانی و فرازبانی) ابعاد بیشتری از شعر را آشکار نماید. الگوی پیشنهادی شرح و تحلیل شعر، شعر را در پنج سطح توصیفی، زبانی، فکری، زیباییشناختی و تفسیری بررسی میکند. شاخصة مهم این الگو، بررسی و تحلیل تمام اجزای سازندة شعر در نسبت با کلیّت آن است. این الگو، متنمحور است و در فرایند تحلیل، به آن میزان از فرامتن استفاده میکند که بتواند در تحلیل آن نقش و کارکردی معناشناختی داشته باشد. برای خوانش و تحلیل شعر در هر سطح، پرسشهایی بنیادین متناسب با آن سطح در نظر گرفتهایم. این پرسشها به گونهای طرح شدهاند که در نهایت، پاسخ بدانها موجب دست یافتن به فهم و درکی منسجم از شعر میشود. تفسیری که با کاربست این الگو حاصل میشود، در نتیجة قرائت دقیق شعر و تحلیل تمام عناصر سازندة آن، یعنی گزینشهای زبانی، بلاغی ـ زیباییشناختی و اندیشگانی است که در پایان، به فهم و تفسیر منسجمی از شعر منجر میشود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تفسیر متن؛ تحلیل متن؛ تحلیل شعر؛ الگوی پرسشمحور؛ سطوح متن | ||
| مراجع | ||
|
منابع و مآخذ تبریزی، فاطمه. (1385). تحلیل گفتمانی مبتدا و انواع ساز و کارهای تغییر آن در زبان فارسی. پایاننامة کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی. تودورف، تزوتان. (1393). منطق گفتگویی میخائیل باختین. ترجمة داریوش کریمی. چ 3. تهران: نشر مرکز. توکلی، حمیدرضا. (1389). از اشارتهای دریا؛ روایت در مثنوی. چ 1. تهران: نشر مروارید. ریمون کنان، شلومیت. (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمة ابوالفضل حری. چ 1. تهران: نیلوفر. زرّینکوب، عبدالحسین. (1393). ارسطو و فن شعر. چ 9. تهران: انتشارات امیرکبیر. سعدی، مصلحالدین. (1388). کلیات سعدی. به تصحیح محمّدعلی فروغی. چ 2. تهران: انتشارات آستان قدس رضوی. ــــــــــــــــــــــ . (1379). بوستان. شرح محمد خزائلی. چ 12. تهران: انتشارات جاویدان. شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1388). صورخیال در شعر فارسی. چ 13. تهران: انتشارات آگاه. شمیسا، سیروس. (1381). نقد ادبی. چ 3. تهران: نشر فردوس. ــــــــــــــــــ . (1383). انواع ادبی. چ 10. تهران: انتشارات فردوس. صدری، نیره. (1394). بررسی سبکشناختی گلستان سعدی با تکیه بر زبانشناسی نقشگرا. رسالة دکتری زبان و ادبیات فارسی. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی. صفوی، کورش. (1383). از زبانشناسی به ادبیّات. ج 1 (نظم). چ 1. تهران: سورة مهر. ـــــــــــــــــــ . (1386). آشنایی با معناشناسی. تهران: نشر پژواک کیوان. ضیف، شوقی. (1393). تاریخ و تطور علوم بلاغت. ترجمة محمدرضا ترکی. چ 3. تهران: انتشارات سمت. عطار نیشابوری، فریدالدّین. (1390). منطقالطیر. تصحیح و توضیح محمود عابدی و تقی پورنامداریان. چ 1. تهران: انتشارات سمت. فتوحی رودمعجنی، محمود. (1391). سبکشناسی. چ 1. تهران: نشر سخن. فضیلت، محمود. (1385). معناشناسی و معانی در زبان و ادبیات. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی. کهنموییپور، ژاله، نسریندخت خطاط و علی افخمی. (1381). فرهنگ نقد ادبی فرانسه و فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. گراهام، آلن. (1385). بینامتنیت. ترجمة پیام یزدانجو. تهران: مرکز. لاینز، جان. (1391). درآمدی بر معنیشناسی زبان. ترجمة کورش صفوی. چ 1. تهران: انتشارات علمی. مکاریک، ایرنا ریما. (1384). دانشنامة نظریّههای ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی. تهران: نشر آگه. مولوی، جلالالدّین محمّد. (1383). کلام خاموش؛ گزیدة شعر و نثر جلالالدین محمّدبنمحمّد مولوی. چ 1. تهران: نشر هرمس. ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1393). کلیات شمس. مقدّمه، گزینش و تفسیر از محمدرضا شفیعی کدکنی. ج 1. چ 7. تهران: انتشارات سخن. هلیدی، مایکل و رقیه حسن. (1393). زبان، بافت و متن. ترجمة مجتبی منشیزاده و طاهره ایشانی. چ 1. تهران: انتشارات علمی. یارمحمّدی، لطفالله. (1391). درآمدی بر گفتمانشناسی. تهران:هرمس. Simpson, Paul. (1993). Language, Ideology and Point of view. London: Routledge.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,582 |
||