| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,226 |
| تعداد مقالات | 18,178 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,972,415 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,024,444 |
«شبانوارگی جدید»؛ نقد عقلانیتهای حکومتی دولت در ایران | ||
| دولت پژوهی | ||
| مقاله 1، دوره 3، شماره 10، شهریور 1396، صفحه 1-32 اصل مقاله (740.39 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/tssq.2017.15351.231 | ||
| نویسنده | ||
| حمید یحیوی* | ||
| استادیار علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| چکیده | ||
| در پاسخ به پرسش از ماهیت دولت مدرن در ایران معاصر، پژوهش پیشرو بر آن است که از منظر رهیافت فوکویی و دستگاه مفهومی برآمده از آن به مسئله دولت در ایران معاصر نزدیک شده و از این مسیر به کنکاش در آن بپردازد. میشل فوکو در دوره فکری متاخر خود، حوزهی جدید از تحقیق در باب دولت را میگشاید که اساس آن تاکید بر عقلانیتهای سازنده دولت است. محور تحلیلهای فوکو در باب دولت به «مسئلهی عقلانیتی» مربوط میشود که کردارهای حکومتی و فنون حکمرانی با اتکا به آن طراحی شده و سامان مییابند. فرضیه ما در این نوشتار این است که دولت مدرن در ایران با آنکه در طی فرایند نوسازی، با ورود اشکالی از فنون حکمرانی از غرب ساخته شد اما طراحی، سامانمندی و مفصلبندی آنها تحت حکومتداری شبانوارگی حاکم در نظام سنت و عقلانیتهای برجای مانده از اپیستمهی پیشین ایرانی صورت میگرفت. به باور این مقاله پایداری «عقلانیتهای شبانوارهِ نظام سنت» و تقویت آنان در ترکیب با عقلانیتهای نیمبند و ناقصی از عصر جدید ـ عقلانیتهایی از جنس «مصلحت دولت» و «پلیس» که تنها در پی تقویت دولت بودند ـ به زایش «شبانوارگی ابزارمند» و مجهز به فنون و آپارتوسهای مدرن انجامید. به همین سبب به سامان سیاسی خاصی امکان بروز داد که در این مقاله از آن تحت عنوان «شبانوارگی جدید» یاد میشود. این دولتِ شبانوار به یاری آپاراتوسهای جدیدی نظیر ارتش، بوروکراسی که در عصر جدید ایجاد شد توفیق بیشتری برای دخالتگری و حک کردن قدرت خود بر بدن اجتماع یافت. | ||
| کلیدواژهها | ||
| شبانوارگی جدید؛ عقلانیت حکومتی؛ دولت ایران | ||
| مراجع | ||
|
آبادیان، حسین(1384). «روزنامه کاوه، رهیافتی روشنفکرانه به تجدد و هویت ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال ششم، شماره 21 آبراهامیان، یرواند(1377) ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گلمحمدی، تهران، نی. آبراهامیان، یرواند(1385) مقالاتی در جامعهشناسی تاریخی ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی، تهران، شیرازه. اتابکی، تورج(1385) تجدد آمرانه، ترجمه مهدی حقیقتخواه، تهران، ققنوس. آدمیت، فریدون(1340) فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، تهران، سخن. آدمیت، فریدون(1386)ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، ج دوم مجلس و بحران آزادی، تهران، روشنگران. اسمارت، بری (1385) میشل فوکو، ترجمهی لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران، اختران. افلاطون(1367)دوره آثار افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، تهران، خوارزمی. انتخابی، نادر(1390) ناسیونالیسم و تجدد در ایران و ترکیه، تهران، نگاره آفتاب. بروجردی، مهرزاد(1382) پیروزیها و رنجهای نوسازی مستبدانه در ایران، در استفانی کرونین، رضا شاه و شکلگیری ایران نوین، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران، نشر جامی. بشیریه، حسین (1380) موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران، گام نو. بهنام، جمشید (1379) برلنیها، تهران، فرزانروز. بهنام، جمشید(1375) ایرانیان و اندیشه تجدد، تهران، فرزانروز. بیات، کاوه(1371) «اندیشه سیاسی داور و تاسیس دولت مدرن در ایران». فصلنامه گفتوگو، شماره 2. تقیزاده، حسن(1372) زندگی طوفانی، خاطرات سید حسن تقی زاده، به کوشش ایرج افشار، تهران، علمی. جابری، عابد(1384) عقل سیاسی در اسلام، ترجمهی عبد الرضا سواری، تهران، گام نو. حاتمی، عباس (1386) نظریههای دولت مدرن در ایران، در رسول افضلی، دولت مدرن در ایران، قم، انتشارات دانشگاه مفید. حسینیزاده، علی(1386) اسلام سیاسی در ایران، قم، انتشارات دانشگاه مفید. دوره روزنامه «کاوه»(1921-1920) ﺗﻬﺮان، ﻣﺨﺰن ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﻣﺮﻛﺰی داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان. دوره روزنامه مرد امروز (1301-1302)یادداشت های یومیه به قلم علی اکبر داور، ﺗﻬﺮان :ﻣﺨﺰن ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﻣﺮﻛﺰی داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان. رحمانیان، داریوش(1388) تاریخ تفکر سیاسی در دوره قاجاریه، تهران، پیام نور. سایمونز، جان (1390) فوکو و امر سیاسی، ترجمه کاوه حسینزاده، تهران، رخداد نو. شرابی، هشام(1380) پدرسالاری جدید، ترجمه احمد موثقی، تهران، نشر کویر. طباطبایی، جواد(1384) مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی. تبریز، ستوده. طوسی، خواجه نظام الملک، (1364) سیرالملوک، به اهتمام هیوبرت دارک، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. عاقلی، باقر (1369) داور و عدلیه، تهران، انتشارات علمی غنی نژاد، موسی(1377) تجدد و توسعهطلبی در ایران، تهران، مرکز. غنی، سیروس (1378) ایران، برآمدن رضاخان برافتادن قاجار و نقش انگلیسیها، ترجمه حسن کامشاد تهران، نیلوفر فوکو، میشل (1377) سیاست و عقل، در عزتالله فولادوند، خرد در سیاست، تهران، طرح نو. فوکو، میشل (1389) تئاتر فلسفی، ترجمهی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی. فوکو، میشل(1390) تولد زیست سیاست، ترجمه رضا نجف زاده، تهران، نشر نی. فیرحی، داود(1378) قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، تهران، نی. فیرحی، داود(1391) فقه و سیاست در ایران معاصر، جلد اول، تهران، نی. قیصری، علی(1389) روشفکران ایران در قرن بیستم، تهران، هرمس. کاتوزیان، همایون (1372) نظام پهلوی در ایران، در خوان لینز و هوشنگ شهابی، نظامهای سلطانی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، شیرازه. کاتوزیان، همایون(1372) اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی،. تهران، مرکز. کدی، نیکی(1381) ایران در دوران قاجار و بر آمدن رضا شاه، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران، ققنوس. لِمکه، توماس (1392) نقدی بر خرد سیاسی، بررسی تحلیل فوکو از طرز تفکر دولت مدرن، ترجمه یونس نوربخش، محبوبه شمشادیان، تهران، دانشگاه امام صادق. مختاری، محمد(1377) تمرین مدارا، بیست مقاله در بازخوانی فرهنگ و ... . تهران، دریچه. مشایخی، عادل (1935) تبارشناسی خاکستری استتاملاتی دربارهی روش فوکو، تهران، ناهید. مؤذنپور، اسماعیل(1383) نقد و بررسی ناسیونالیسم تجددخواه در عصر رضاشاه. تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. میلانی، عباس(1382) تجدد و تجددستیزی، تهران، اختران. میلر، پیتر (1382) سوژه، استیلا و قدرت، ترجمهی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی. نجم رازی (1374) مرصاد العباد، به اهتمام محمد امین ریاحی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. هیندس، باری (1380) گفتارهای قدرت از هابر تا فوکو، ترجمهی مصطفی یونسی، تهران، شیرازه. یحیوی، حمید (1394) «کالبدشناسی فوکویی دولت»، فصلنامه دولت پژوهی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه، شماره 3. Dean, Mitchell (1999) Governmentality: power and rule in modern society. Landon: Sage publications.
Foucault, Michel (2007) Security, Territory, Population. Translated from the French by Graham Burchell. MacMillan: Palgrave
Gordon, Colin. (1991)Governmental Rationality: An Introduction. InG. Burchell, C. Gordon & P. Miller (Eds.), The Foucault Effect: Studies in Governmentality Chicago: The University of Chicago Press.
Rose, Nikolas; Peter Miller (1992) Political Power beyond the State: Problematics of Government. The British Journal of Sociology, Vol. 43, No. 2. (Jun., 1992), pp. 173-205. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,644 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,931 |
||