| تعداد نشریات | 61 |
| تعداد شمارهها | 2,224 |
| تعداد مقالات | 18,166 |
| تعداد مشاهده مقاله | 55,938,234 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,010,806 |
تحلیل چگونگی نظم قرآن درسطح معناـ بنیاد خرد با رویکرد زبانشناسی | ||
| پژوهشنامه معارف قرآنی | ||
| مقاله 6، دوره 8، شماره 28، خرداد 1396، صفحه 127-152 اصل مقاله (628.79 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22054/rjqk.2017.7919 | ||
| نویسندگان | ||
| علی شریفی* 1؛ سروش شهریاری نسب2؛ عیسی علیزاده منامن3؛ فرزاد دهقانی3 | ||
| 1دانشگاه علامه | ||
| 2دانشگاه علوم و معارف قرآن | ||
| 3دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| چکیده | ||
| نوشتار پیشرو رویکرد جدیدی به ساختار قرآن است که به بررسی مسئلة انتظام متنی قرآن با رویکرد زبانشناسی میپردازد. با الگو قرار دادن مطالعات زبانشناسی متن، ابعاد تازهای از این انتظام مشخص میشود. منظور از «انتظام» در این جستار، صرف بررسی تناسب معنایی از نظر قدما نیست، بلکه به نظام چیدمانی و ساختار آوایی قرآن توجه دارد. روش مورد اتخاذ در این پژوهش، منجر به تقسیم آیات به دو سطح خرد و کلان شدهاست. بعد از اعتبارسنجی روشهای کشف نظم درونی با متنکاوی، سبک اصالت بخشیدن به ساختار کنونی، چینش درونسورهای و تحلیل ذرهنگر و نیز خارج کردن برساختهایی از بطن سوره وتحلیل آنها انتخاب گردید. در سطح معناـ بنیادِ خرد، مسائلی چون ایجاد انتظام معنایی از طریق ارائة کلیشههای خاص (در سطح واژگانی و ترکیبی)، تکرار عینی کلیشههای مستقل، ایجاد انتظام معنایی با محویت یک موضوع، ایجاد انتظام معنایی از طریق تکرار یک عبارت (با بررسی تکرارهای سریع و مغموض، تکرار واژگان با ریشة صرفی و حذف، کاهش و اضافه شدن در عبارات قرآنی) بررسی گردید. با تحلیل بافتهای مجزا و نیز با محور قرار دادن معنا در کنار ساختار، منتج به وحدت رویه در بافت قرآن شدهاست. این به ارتباط بسیار پیچیده، ولی حقیقی منتج است که در واحدهای قرآنی وجود دارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| نظم القرآن؛ متنپژوهی قرآن؛ زبانشناسی قرآن؛ انتظام در سطح خرد؛ معنابنیاد | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابندرید، محمدبن حسن. (1988م.). جمهرة اللغة. چ 1. بیروت: دار العلم للملایین. ابنسیده، علیبن اسماعیل. (1421ق.). المحکم و المحیط الأعظم. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة. ابنشهرآشوب مازندرانی، محمدبن علی. (1410ق.). متشابهالقرآن و مختلفه. قم: انتشارات بیدار. ابنفارس، احمدبن فارس. (1404ق.). معجم مقاییس اللغه. چ 1. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. ابنقتیبة دینوری، عبداللهبن مسلم. (1393ق.). تأویل مشکل القرآن. تحقیق سید احمد صقر. چ 1. قاهره: دارالتراث. ابنمنظور، محمدبن مکرم. (1414ق.). لسان العرب. چ 3. بیروت: دار صادر. ابنالندیم، أبو الفرج محمد الوراق. (1417ق.). الفهرست. محقق إبراهیم رمضان. چ 2. بیروت ـ لبنان: دار المعرفة. ازهری، محمدبن احمد. (1421ق.). تهذیب اللغة. چ 1. بیروت: دار احیاء التراث العربی. اسدآبادی، عبدالجبار. (بیتا). المغنی فی ابواب التوحید والعدل. به کوشش محمود محمد. بیجا، بینا. البرزی، پرویز. (1386). مبانی زبانشناسی متن. چ 1. تهران: امیرکبیر. بستانی، فواد افرام. (1375). فرهنگ ابجدی. چ 2. تهران: اسلامی. بنت الشاطی، عائشة عبدالرحمن. (1404ق.). الإعجاز البیانی للقرآن. چ 2. القاهرة: دارالمعارف. جرجانی، أبو القاسم حمزه. (1401ق.). تاریخ جرجان. تحقیق محمدعبدالمعید خان. چ 3. بیروت: عالم الکتب. جرجانی، أبوبکر عبدالقاهر. (1995م.). دلائل الإعجاز. تحقیق محمد التنجی. چ 1. بیروت: دار الکتاب العربی. جوهری، اسماعیلبن حماد. (1376ق.). الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة. چ 1. بیروت: دار العلم للملایین. حاجی خلیفه، مصطفیبن عبد الله. (1941م.). کشف الظنون عن أسامی الکتب والفنون. چ 2. بغداد: مکتبة المثنی. حلبی حمیری، نشوان بن سعید. (1420ق.). شمس العلوم. چ 1. دمشق: دار الفکر. حیدری، محمد. (1381). معجم الأفعال المتداولة. چ 1. قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه. حسینی شیرازی، سید محمد. (1423ق.). تبیین القرآن. چ 2. بیروت: دارالعلوم. زرکشی، بدرالدین محمد. (1376). البرهان فی علوم القرآن. تحقق محمد أبوالفضل إبراهیم. چ 1. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة. زقروق، محمود حمدی. (1423ق.). الموسوعة القرآنیة المتخصصة. القاهرة: وزارة الاوقاف مصر، بینا. زمخشری، محمودبن عمر. (1979م.). أساس البلاغة. چ 1. بیروت: دار صادر. ــــــــــــــــــــــــــــ . (1386). مقدمة الأدب. چ 1. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه تهران. سبزواری نجفی، محمدبن حبیباللّه. (1406ق.). الجدید فی تفسیرالقرآن المجید. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. سجودی، فرزان. (1378). نشانهشناسی کاربردی. چ 1. تهران: علم. سعیدی روشن، محمدباقر. (1383). تحلیل زبان قرآن. چ 1. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ مؤسسة پژوهشی حوزه و دانشگاه. سیدرضی، ابوالحسن محمد. (بیتا). تلخیص البیان عن مجازات القرآن. بیجا: بینا. سید مرتضی، علیبن حسین. (1403ق.).امالی. به کوشش حلبی. چ 1. قم: مکتبة النجفی. سیوطی، ابوبکرعبد الرحمن. (1421ق.). الإتقان فی علوم القرآن. چ 2. بیروت: دار الکتاب العربی. شریف مرتضی، علیبن الحسین. (1382). الموضح عن جهة إعجاز القرآن. چ 1. مشهد: آستان قدس. شبّر، سید عبداللّه. (1407ق.). الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین. کویت: مکتبة الألفین. صباغ، محمدبن لطفی. (1410ق.). المحات فی علوم القرآن واتجاهات التفسیر. چ 1. بیروت، لبنان: المکتب الإسلامی. صفوی، کوروش. (1384). فرهنگ توصیفی معنیشناسی. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر. طالقانی، سید محمود. (1362). پرتوی از قرآن. چ 4. تهران: شرکت سهامی انتشار. طباطبائی، سید محمدحسین. (1417ق.). المیزان فی تفسیر القرآن. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیه. طریحی، فخرالدینبن محمد. (1375). مجمع البحرین. چ 3. تهران: مرتضوی. طوسی، محمدبن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربی. عبدالرئوف، حسین مستنصر میر. (1391). مطالعة قرآن به منزلة اثری ادبی. ترجمة ابولفضل حری. چ 1. تهران: نیلوفر. فراهیدی، خلیلبن احمد. (1409ق.). کتاب العین. چ 2. قم: نشر هجرت. فیروزآبادی، محمدبن یعقوب. (1415ق.). القاموس المحیط. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة. فیض کاشانی، ملا محسن. (1415ق.). تفسیر الصافی. چ 2. تهران: انتشارات الصدر. ــــــــــــــــــــــــــــ . (1418ق.). الأصفی فی تفسیر القرآن. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. فیومی، احمدبن محمد. (1414ق.). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. چ 2. قم: موسسه دار الهجرة. قائمینیا، علیرضا. (1389). بیولوژی نص نشانهشناسی و تفسیر قرآن. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. کرمانی، محمودبن حمزة. (بیتا). اسرار التکرار فی القرآن. تحقیق عبدالقادر احمد. چ 1. بیروت: دارالفضیله. مرتضی زبیدی، محمدبن محمد. (1414ق.). تاج العروس. چ 1. بیروت: دار الفکر. مغنیه، محمدجواد. (1424ق.). تفسیر الکاشف. تهران: دارالکتب الإسلامیة. موسی، حسین یوسف. (1410ق.). الإفصاح. چ 4. قم: مکتب الأعلام الاسلامی. مهنا، عبدالله علی. (1413ق.). لسان اللسان. چ 1. بیروت: دار الکتب العلمیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,309 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,018 |
||